Xuân về trên những bản làng khi tà đạo đã lụi tàn

Những ngày đầu xuân, khi hoa đào nở rộ khoe sắc trên Cao nguyên đá Đồng Văn, cũng là lúc mùa xuân ngập tràn trên những bản làng ở Hà Giang. Năm nay, niềm vui xuân càng trọn vẹn khi toàn bộ đồng bào dân tộc thiểu số ở vùng cao biên giới của huyện Mèo Vạc (Hà Giang) đã từ bỏ tà đạo, trở về với phong tục tập quán truyền thống của tổ tiên.

Hành trình ấy không chỉ là sự hồi sinh của những giá trị văn hóa, mà còn là biểu tượng cho ý chí vươn lên mạnh mẽ của con người nơi địa đầu Tổ quốc.

Đến với làng Sủng Lủ, xã Lũng Chinh, huyện Mèo Vạc, những con đường đá gập ghềnh nay được điểm tô bởi sắc hồng của hoa đào, sắc trắng tinh khôi của hoa mận. Ngôi làng nằm gọn giữa thung lũng bao quanh núi đá hùng vĩ, những ngôi nhà kiên cố đang dần mọc lên khi Chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát của Đảng đến tận những nơi xa nhất, cao nhất, khó khăn nhất.

Ông Lò Phù Chiêu, một người dân trong thôn, hồ hởi kể bên ánh lửa bập bùng về những đổi thay của làng. "Từ ngày bỏ tà đạo, gia đình tôi chăm chỉ làm ăn, được Nhà nước hỗ trợ thêm con bò, con lợn, nên giờ cái Tết cũng đủ đầy hơn, không còn lo cái ăn, cái mặc như trước nữa", ông Chiêu nói.

Trong cái rét buốt của sơn sâu, cùng cố, chúng tôi có mặt ở thôn Sủng Quáng, xã Sủng Máng, huyện Mèo Vạc, một không gian rực rỡ hiện lên trước mắt với những tiếng cười đùa của trẻ thơ, tiếng gọi nhau chào đón năm mới. Gia đình anh Chảo Sành Nhàn năm nay cũng có những đổi thay toàn diện. Bởi anh Nhàn là người đàn ông từng bị tai nạn giao thông mất đi một chân, trước đây gia đình lâm vào cảnh nghèo khó và rồi bị kẻ xấu lợi dụng, dụ dỗ theo tà đạo.

Sau khi được chính quyền địa phương, lực lượng công an chia sẻ, phân tích, gia đình anh đã dứt khoát từ bỏ, chung tay cùng địa phương xây dựng được căn nhà mới để “an cư”, mùa xuân năm nay anh Nhàn phấn khởi chia sẻ: “Giờ đây, chúng tôi chỉ mong có sức khỏe, chăm chỉ làm ăn, nuôi con cái học hành để có kiến thức tránh xa những cái xấu. Con cái được học hành mới có kinh tế để xây dựng gia đình...”.

Không chỉ anh Nhàn, bà Mẩy ở thôn Sủng Cán, xã Sủng Trà (Mèo Vạc) không thể ngăn được những giọt nước mắt vui mừng khi thoát khỏi tà đạo, và sự hối tiếc không thể diễn tả khi mất đi người con trai vì đau ốm không được chữa trị kịp thời do tin vào tà đạo.

Không chỉ dừng lại ở việc giúp người dân từ bỏ tà đạo, cấp ủy, chính quyền và các cơ quan huyện Mèo Vạc đã cùng các địa phương hỗ trợ bà con bằng các chương trình an sinh thiết thực. Từ việc hỗ trợ sửa chữa nhà ở, cung cấp giống vật nuôi, cây trồng đến tuyên truyền, vận động chuyển đổi cơ cấu kinh tế, cuộc sống người dân nơi đây đã đổi thay rõ rệt. Đặc biệt, vào cuối năm 2024, toàn huyện đã vận động thành công 715 hộ, với 2.818 nhân khẩu, tự nguyện quay về với phong tục tập quán truyền thống, góp phần xóa sạch hoàn toàn tà đạo khỏi địa bàn.

Thiếu tá Đặng Văn Hiền, Trưởng Công an xã Sủng Máng, huyện Mèo Vạc chia sẻ: "Thờ cúng tổ tiên không chỉ là nét văn hóa của người Việt mà còn là sợi dây kết nối giữa quá khứ, hiện tại và tương lai. Giúp bà con hiểu được giá trị ấy, họ sẽ thêm yêu mảnh đất mình đang sống, thêm động lực để xây dựng cuộc sống ấm no, hạnh phúc".

Để đạt được những kết quả trên, huyện Mèo Vạc đã huy động sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị, tạo nên sự đồng lòng từ chính quyền đến cơ sở. Đặc biệt, huyện đã thành lập các tổ công tác, trong đó nòng cốt là những cán bộ, đảng viên người dân tộc Mông, am hiểu sâu sắc phong tục tập quán địa phương. Họ kiên trì thực hiện phương châm “đi từng ngõ, gõ từng nhà” trực tiếp tuyên truyền, vận động người dân loại bỏ tà đạo.

Cùng với Mèo Vạc, thôn Sảng Lủng, xã Lũng Hồ (Yên Minh) là thôn có đông đồng bào theo tà đạo San sư khẻ tọ nhất xã với 28 hộ. Ấn tượng đầu tiên khi đến thôn là cả Bí thư Chi bộ Giàng Chủ Ly và Trưởng thôn Giàng Chúng Tỏa, cùng các đảng viên và người dân luôn chung tay cùng nhân dân. Một điều đặc biệt, những năm trước, cả Bí thư chi bộ và Trưởng thôn Sảng Lủng là những người đi theo tà đạo San sư khẻ tọ. Bằng sự nỗ lực, các cấp chính quyền, lực lượng công an, Bí thư chi bộ cùng bà con nhân dân đến hôm nay đã xóa bỏ tà đạo trở lại cuộc sống bình yên

Bí thư Chi bộ Giàng Chủ Ly chia sẻ: “Cũng do cả tin nên đã theo tà đạo, cứ nghĩ nghe theo tà đạo ốm đau không cần đến bệnh viện mà chỉ cần cúng là khỏi, Chúa là đấng tối cao nên phải thờ Chúa. Nhưng qua việc mấy lần có người trong dòng họ bị ốm, gia đình làm lễ cúng, giết mổ cả bò, lợn để cúng nhưng bệnh tật vẫn không giảm, có phần nặng lên lúc đó gia đình mới đưa đi bệnh viện. Sau quá trình điều trị, được các y, bác sỹ Bệnh viện Đa khoa huyện Yên Minh cứu chữa, chăm sóc bệnh tình đã khỏi. Lúc này mọi người trong gia đình và bà con trong thôn mới nhận thấy giáo lý của tà đạo San sư khẻ tọ là không đúng”.

Từ những trải nghiệm thực tế của chính bản thân mình, sau đó trực tiếp ông Ly đã đi vận động trưởng thôn và hộ dân trong thôn từ bỏ tà đạo. Đến nay, cả 28 hộ theo tà đạo của thôn đã quay trở về lập bàn thờ thờ cúng tổ tiên theo phong tục truyền thống.

Bên cạnh đó, xã Lũng Phìn từng là “điểm nóng” của huyện Đồng Văn về tà đạo San sư khẻ tọ, với 17 hộ/95 khẩu tin theo. Đây cũng là một trong những địa bàn khó khăn nhất trong việc tuyên truyền, vận động các hộ theo tà đạo quay trở về phong tục truyền thống, bởi hầu hết các chủ hộ đều không biết tiếng Việt, đại đa số là hộ nghèo, sống tách biệt, rải rác trên các sườn núi cao, giao thông đi lại khó khăn.

Nhưng với quyết tâm cao xóa trắng tà đạo, các tổ công tác của huyện, xã với thành viên là những cán bộ, đảng viên dân tộc Mông, am hiểu phong tục, văn hóa truyền thống đã “đi từng ngõ gõ từng nhà”, kiên trì bám cơ sở với phương châm “Nghe dân nói, nói dân hiểu, làm dân tin”; thực hiện tốt “3 bám, 5 cùng” (Bám bản làng, bám từng hộ gia đình, bám thời gian và cùng ăn, cùng uống rượu, cùng ở, cùng làm và cùng nói tiếng dân tộc) để tuyên truyền, phân tích giúp các hộ dân nhận thức rõ âm mưu của kẻ xấu, từ bỏ tà đạo San sư khẻ tọ và quay trở về phong tục truyền thống của dân tộc mình.

Tin tưởng vào đường lối, chính sách của Đảng, cấp ủy, chính quyền địa phương, người có uy tín, cán bộ đảng viên đều phát huy vai trò, tích cực trong vận động, xóa bỏ khoảng cách, tâm lý tự ti, mặc cảm và tạo điều kiện để những người theo tà đạo San sư khẻ tọ quay trở về phong tục truyền thống, thực hiện quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo theo đúng quy định của pháp luật. Tính từ năm 2018 đến tháng 8/2024, toàn tỉnh đã tuyên truyền, vận động giảm được 748 hộ/4.888 khẩu tin theo tà đạo quay lại phong tục, tập quán truyền thống, hoặc chuyển sang sinh hoạt tôn giáo tại các tổ chức, hệ phái tôn giáo đã được Nhà nước công nhận.

Mùa xuân nơi Cao nguyên đá Đồng Văn như bức tranh tuyệt tác của thiên nhiên ban tặng với rực rỡ hoa đào, hoa lê, hoa mận bung nở. Những tiếng nô đùa, tiếng chúc nhau năm mới mạnh khỏe, phát đạt cứ vọng vang nơi núi rừng miền biên cương với khát vọng vươn lên mãnh liệt “sống trên đá làm giàu trên đá”.