Xử lý triệt để nạn khai thác vàng trái phép tại Pù Luông

Lập Ban chỉ đạo để ngăn chặn, xử lý

Theo đó, Ban có nhiệm vụ tham mưu cho UBND tỉnh chỉ đạo các cơ quan, đơn vị, địa phương chuẩn bị đầy đủ lực lượng, phương tiện, hậu cần, y tế để xử lý các hoạt động khai thác vàng trái phép.

Ban Chỉ đạo gồm 8 thành viên, do ông Lê Văn Diện, Chỉ huy trưởng Bộ CHQS tỉnh làm Trưởng ban; ông Vũ Văn Tùng, Phó Chỉ huy trưởng, Tham mưu trưởng Bộ CHQS tỉnh và ông Ngọ Đình Hải, Chủ tịch UBND huyện Bá Thước làm Phó trưởng ban.

Theo nội dung quyết định, Ban Chỉ đạo có nhiệm vụ tham mưu cho UBND tỉnh chỉ đạo các sở, ngành có liên quan và UBND huyện Bá Thước, căn cứ các quy định của pháp luật và tình hình thực tế, xây dựng phương án, tổ chức lực lượng xử lý theo quy định các hang, hầm nhằm ngăn chặn các hoạt động khai thác vàng trái phép, bảo đảm tình hình an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn.

Tham mưu cho UBND tỉnh chỉ đạo các cơ quan, đơn vị, địa phương chuẩn bị đầy đủ lực lượng, phương tiện, hậu cần, y tế để xử lý các hoạt động khai thác vàng trái phép; quá trình thực hiện nhiệm vụ bảo đảm an toàn tuyệt đối về người, phương tiện.

Chủ trì, phối hợp với các đơn vị có liên quan triển khai thực hiện Kế hoạch của UBND tỉnh về xử lý hoạt động khai thác vàng trái phép trên địa bàn huyện Bá Thước. Tổng hợp, báo cáo kết quả xử lý hoạt động khai thác vàng trái phép về UBND tỉnh.

Nhiệm vụ cụ thể của các thành viên Ban Chỉ đạo do Trưởng Ban Chỉ đạo phân công. Trưởng ban, các Phó trưởng ban và các thành viên Ban Chỉ đạo được phép huy động cán bộ, công chức, viên chức cơ quan, đơn vị mình để thực hiện nhiệm vụ.

Nhiều hệ lụy từ khai thác vàng trái phép

Trong những năm qua, thường xuyên diễn ra tình trạng khai thác vàng trái phép tại vùng giáp ranh giữa rừng đặc dụng Khu bảo tồn thiên nhiên Pù Luông thuộc Bãi Kịt, xã Lũng Cao (Bá Thước, Thanh Hóa) với khu vực rừng thuộc địa giới hành chính xã Thành Sơn (Mai Châu, Hòa Bình).

Khu vực này có địa bàn hiểm trở, đi lại rất khó khăn. Từ trung tâm huyện Bá Thước vào đến xã Lũng Cao dài 20 km, tiếp đó, theo con đường đất đi khoảng 8 km là đến bản Kịt. Với những người đi rừng thường xuyên, để vào tới địa điểm khai thác còn phải đi bộ 4-5 tiếng nữa.

Để ngăn chặn tình trạng phá rừng khai thác vàng trái phép, giữa huyện Bá Thước và Mai Châu đã có nhiều cuộc họp để lên phương án phối hợp, đấu tranh triệt phá. Tuy nhiên, các đối tượng hoạt động rất tinh vi, lại có tiền án tiền sự, sẵn sàng chống trả lực lượng chức năng khi bị phát hiện, truy đuổi.

Theo hồ sơ, tháng 5/2021, Hạt Kiểm lâm rừng đặc dụng Pù Luông tổ chức kiểm tra, phát hiện một số đối tượng tập kết các dụng cụ, máy móc, dựng lán trại, đào, đãi đất với mục đích khai thác khoáng sản (nghi là vàng) trái pháp luật tại khu vực vùng giáp ranh.

Tại địa điểm có tọa độ (X: 0509 866; Y: 22775 188) và tọa độ (X: 0509 904; Y: 2275 140) thuộc địa giới hành chính xã Thành Sơn (Hòa Bình) cách ranh giới KBTTN Pù Luông khoảng 70 m có 2 lán trại, trong đó có 13 đối tượng; 1 bể chứa nước tự tạo bằng bạt (nguồn nước cung cấp lên bể chứa được bơm từ khu vực Hang Nước, thuộc Bãi Kịt theo hệ thống đường ống nước có chiều dài khoảng 300m).

Khi tổ công tác tiếp cận vào hai lán trại trên, một số đối tượng tìm cách lẩn trốn lên rừng. Qua khai báo của 3 đối tượng còn ở lại, các đối tượng trên đến từ nhiều địa phương khác nhau (thuộc các tỉnh: Hòa Bình, Bắc Giang, Thái Nguyên, Hà Nội), tất cả đều là người làm thuê cho một người đứng ra làm chủ (không rõ tên, tuổi, địa chỉ và không có mặt tại khu vực khai thác) thông qua một người có tên là Toàn - lái xe taxi ở tỉnh Hòa Bình đưa vào.

Tại địa điểm có tọa độ (X: 0509 934; Y: 2275 114) thuộc địa giới hành chính xã Thành Sơn cách ranh giới KBTTN Pù Luông khoảng 9,0 m có phát hiện 1 hố đào có kích thước rộng: 2,0m; dài: 2,0m; chiều sâu khoảng từ 6m - 7m; 1 máy nổ, 1 đầu nghiền đất, 1 máng đãi, 1 máy tời đất, 1 đầu phát điện; Tại địa điểm có tọa độ (X: 0509 927; Y: 2275 132) thuộc địa giới hành chính xã Thành Sơn phát hiện 1 hố đào có kích thước rộng: 2,0m; dài: 2,0m; chiều sâu khoảng từ 6m - 7m và 1 máy tời đất.

Trên địa bàn hành chính xã Lũng Cao (Bá Thước) ghi nhận tại địa điểm có tọa độ: (X: 059 948; Y: 2275 105), lô 20 - khoảnh 1 - tiểu khu 250, rừng đặc dụng Pù Luông thuộc địa giới hành chính xã Lũng Cao phát hiện 1 hố đào có kích thước chiều rộng: 2,0m; chiều dài: 2,0m; chiều sâu: 70 cm; 1 máy nổ, 1 đầu nghiền đất, 1 máng đãi, 1 máy tời đất, 1 đầu phát điện, 1 máy đục. Khoảng cách từ vị trí hố đào đến ranh giới hai tỉnh Hòa Bình và Thanh Hóa khoảng 10 m.

Do điều kiện đường rừng xa, hiểm trở, thời tiết tại thời điểm kiểm tra mưa lớn, lực lượng mỏng nên không đủ điều kiện cho việc tạm giữ các đối tượng vi phạm và các phương tiện, dụng cụ máy móc tại hiện trường. Tổ công tác đã lập biên bản kiểm tra, ghi nhận lại toàn bộ sự việc tại hiện trường, tuy nhiên một số đối tượng đã lẩn trốn lên rừng, còn lại 3 đối tượng không hợp tác ký vào biên bản. Đồng thời, tổ công tác đã áp dụng biện pháp tuyên truyền, vận động cho các đối tượng tự rút ra khỏi khu vực hiện trường khai thác.

Tới đầu tháng 6/2021, Hạt Kiểm lâm rừng đặc dụng Pù Luông phối hợp với Công an xã Lũng Cao tiếp tục tổ chức các đợt kiểm tra tại khu vực vùng giáp ranh nêu trên có phát hiện 1 hầm đào mới thuộc địa giới hành chính xã Thành Sơn, huyện Mai Châu; một số đối tượng khi phát hiện tổ công tác đã kịp lẩn trốn lên rừng.

Để có biện pháp ngăn chặn và xử lý kịp thời các đối tượng vi phạm khai thác tài nguyên khoáng sản trên địa bàn vùng giáp ranh, các lực lượng chức năng trên địa bàn hai huyện Mai Châu và Bá Thước cần thường xuyên phối hợp kiểm tra, truy quét, điều tra làm rõ hành vi vi phạm của các đối tượng để xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật. Có vậy thì rừng mới giữ được và những người nhẹ dạ cả tin không phải “bán mạng” để tìm kiếm vận may đổi đời một cách mù quáng.

Ngày 31/5, trao đổi với PV, ông Lê Đình Phương Giám đốc Ban quản lý Khu bảo tồn thiên nhiên Pù Luông cho biết: Các đối tượng thường xuyên lợi dụng địa hình hiểm trở, đi lại khó khăn thâm nhập vào rừng để đào, đãi vàng trái phép. Cơ quan chức năng đã quyết liệt xử lý, khởi tố, đưa ra xét xử nhiều bị cáo về hành vi này.

Hệ lụy của hoạt động đào, đãi vàng rất lớn. Chặt phá rừng, để lại nhiều hố sâu nguy hiểm, rất dễ sụt, lở bất kỳ lúc nào. Từ cuối năm 2022 đến nay, chúng tôi chưa phát hiện vụ khai thác vàng trái phép nào, nhưng cần sớm xử lý những hố, hang sâu nguy hiểm từ những năm trước trong rừng, tránh để động vật, người dân sa vào rất nguy hiểm.