Vụ án Trần Văn Vót: Tòa án xét xử đúng người, đúng tội, không oan

 Đại diện lãnh đạo các cơ TANDTC, VKSNDTC, Bộ Công an chủ trì buổi họp báo

Nội dung vụ án và quá trình tố tụng

Tại buổi họp báo, thay mặt các cơ quan tiến hành tố tụng Trung ương, bà Lương Ngọc Trâm (Tổ trưởng, Thẩm phán TANDTC) tóm tắt nội dung vụ án, quá trình tiến hành tố tụng và việc thẩm định, xác minh của các cơ quan chức năng đối với vụ án Trần Văn Vót bị kết án về các tội “Giết người”, “Vi phạm các quy định về quản lý và bảo vệ đất đai”, “Tàng trữ vũ khí trái phép”, “Gây rối trật tự công cộng” ở tỉnh Nam Hà (cũ).

Theo đó, do mâu thuẫn về tranh chấp ruộng đất giữa hai miền Nhân Phúc và Thanh Nga thuộc xã Phú Phúc, huyện Lý Nhân, tỉnh Nam Hà (cũ), nên khoảng 13 giờ ngày 29/11/1992, nhân dân hai miền đã xảy ra xô xát, ném gạch đá lẫn nhau. Trong thời gian hai bên xô xát, Trần Văn Vót (là Bí thư Chi bộ 4 Lý Nội, Nhân Phúc) đã đưa cho Trần Ngọc Thanh 1 quả lựu đạn để ném về phía dân miền Thanh Nga. Do lần đầu tiên ném lựu đạn nên Trần Ngọc Thanh đã ném lựu đạn vào tốp người của miền Nhân Phúc. Hậu quả làm 1 người chết, 21 người bị thương.

Sau đó ngày 7/2/1993, Trần Ngọc Thanh nhập ngũ tại Trung đoàn 139 Bộ Tư lệnh thông tin. Ngày 12/2/1993, Thanh tự thú với cán bộ cấp Tiểu đội trưởng, Trung đội trưởng, Đại đội trưởng của Trung đoàn 139 về hành vi ném lựu đạn ngày 29/11/1992 và khai Trần Văn Vót là người đưa lựu đạn cho Thanh ném. Quá trình điều tra vụ án, Trần Văn Vót không thừa nhận hành vi đưa lựu đạn cho Trần Ngọc Thanh.

Bản án sơ thẩm số 37HS/ST ngày 26/2/1994 của TAND tỉnh Nam Hà đã xử phạt Trần Văn Vót tù chung thân về tội “Giết người”, 10 năm tù về tội “Phá hoại việc thực hiện các chính sách kinh tế xã hội”, 2 năm tù về tội “Tàng trữ vũ khí trái phép”, 3 năm tù về tội “Gây rối trật tự công cộng”, tổng hợp hình phạt chung là tù chung thân; xử phạt Trần Ngọc Thanh 15 năm tù về tội “Giết người”. Sau khi xét xử sơ thẩm, Trần Văn Vót kháng cáo kêu oan và Trần Ngọc Thanh kháng cáo xin giảm hình phạt.

Bản án phúc thẩm số 1030 ngày 27/8/1994 của Tòa phúc thẩm TANDTC giữ nguyên hình phạt với Thanh, thay đổi tội danh và giảm hình phạt cho Vót từ tội “Phá hoại việc thực hiện các chính sách kinh tế xã hội” sang tội “Vi phạm các quy định về quản lý và bảo vệ đất đai”, giữ nguyên các hình phạt và tội danh khác đối với Vót.

Quá trình giải quyết khiếu nại liên quan đến vụ án

Sau khi xét xử phúc thẩm, TANDTC, VKSNDTC đã nhận được đơn khiếu nại của Trần Ngọc Thanh, của ông Trần Ngọc Thông và bà Trần Thị Tân (là bố mẹ của Trần Ngọc Thanh), của ông Trần Văn Vấn (bố của Trần Văn Vót). Tại Công văn số 263/HS ngày 10/8/1995, Phó Chánh án TANDTC trả lời ông Trần Ngọc Thông và bà Trần Thị Tân với nội dung: Việc Trần Ngọc Thanh tự thú là hoàn toàn tự giác, không có ai ép buộc, không có việc uống rượu say dẫn đến khai sai sự thật. Tại cơ quan Công an cũng như tại VKSNDTC tỉnh Nam Hà, Thanh đều khai nhận tội của mình và thừa nhận không hề bị cán bộ đánh hoặc ép cung. Việc ông bà nại rằng người ném lựu đạn chiều ngày 29/11/1992 là Trần Văn Cự ở thôn Thanh Nga là không có cơ sở. Bản án phúc thẩm xử phạt Trần Ngọc Thanh 15 năm tù về tội giết người là đúng pháp luật, không oan.

Thẩm phán Lương Hồng Minh, Vụ trưởng Vụ I TANDTC tóm tắt nội dung vụ án Trần Văn Vót

Sau đó, TANDTC tiếp tục nhận được đơn khiếu nại của bố mẹ Thanh và gia đình người bị hại Trần Văn Việt cho rằng việc điều tra vụ án không khách quan, dẫn đến việc kết tội oan cho Trần Ngọc Thanh và Trần Văn Vót. TANDTC đã chuyển đơn khiếu nại này đến Vụ 3 VKSNDTC để giải quyết theo thẩm quyền. Năm 2000, VKSNDTC đã nghiên cứu hồ sơ vụ án và thấy rằng: Tòa án các cấp kết án Trần Văn Vót, Trần Ngọc Thanh về tội “Giết người” là có căn cứ, không oan. Ngoài ra, TANDTC còn trả lời đơn cho Trần Ngọc Thanh năm 2007, trả lời đơn cho ông Trần Văn Vấn năm 2010 cũng với nội dung Tòa án các cấp kết án Trần Văn Vót, Trần Ngọc Thanh về tội “Giết người” là đúng pháp luật, không oan.

Tại Công văn số 853/VPCTN-PL ngày 1/6/2015 của Văn phòng Chủ tịch nước thông báo ý kiến chỉ đạo của Chủ tịch nước: yêu cầu Chánh án TANDTC và Viện trưởng VKSNDTC chỉ đạo xem xét lại vụ án, giải quyết theo đúng quy định của pháp luật, trả lời GS.TS, đại biểu Quốc hội Nguyễn Lân Dũng, báo cáo Chủ tịch nước kết quả. Sau đó, TANDTC tiếp tục nhận được Công văn của Thủ tướng Chính phủ chuyển đơn của ông Nguyễn Lân Dũng cũng với nội dung xem xét lại vụ án. Kèm theo kiến nghị của ông Nguyễn Lân Dũng là đơn khiếu nại của ông Trần Anh Điền (là bố của người bị hại Trần Văn Việt) đề nghị xem xét lại vụ án với lý do Trần Văn Vót không đưa lựu đạn cho Trần Ngọc Thanh, Thanh không ném lựu đạn.

Toàn cảnh buổi họp báo tại TANDTC

Tại cuộc họp liên ngành Trung ương ngày 31/7/2015, do Phó Chánh án TANDTC Nguyễn Sơn chủ trì, với sự tham dự của Thứ trưởng Bộ Công an Lê Quý Vương và đại diện các đơn vị chức năng thuộc Bộ Công an và VKSNDTC đã thống nhất thành lập Tổ chuyên viên liên ngành để nghiên cứu lại vụ án, xác minh các vấn đề liên quan. Ngày 30/9/2015, Ủy ban Tư pháp của Quốc hội có Công văn số 3011/UBTP13 chuyển kiến nghị của ông Nguyễn Lân Dũng đề nghị xem xét lại vụ án Trần Văn Vót. Sau đó ngày 13/4/2016, Chủ tịch Quốc hội phê chuyển thư của ông Nguyễn Lân Dũng đến Chánh án TANDTC, Viện trưởng VKSNDTC. Ngày 29/4/2016, Ủy ban Tư pháp của Quốc hội tiếp tục có văn bản chuyển đơn kiến nghị của các Luật sư; đồng thời các đại biểu Quốc hội Trần Thị Quốc Khánh và Phùng Đức Tiến cũng có văn bản chuyển đơn khiếu nại liên quan đến vụ án này. Ngày 21/4/2016, Văn phòng Chính phủ có Công văn số 2774/VPCP-V.I thông báo ý kiến của Phó Thủ tướng Chính phủ Trương Hòa Bình gửi lãnh đạo Bộ Công an, VKSNDTC, TANDTC đề nghị xem xét sớm vụ án Trần Văn Vót.

Kết tội Trần Văn Vót và Trần Ngọc Thanh là có căn cứ, không oan

Thực hiện chỉ đạo của lãnh đạo các cơ quan tố tụng Trung ương, Tổ chuyên viên liên ngành đã khẩn trương nghiên cứu các tài liệu của hồ sơ vụ án; nghiên cứu những vấn đề kiến nghị của các tổ chức, cá nhân, khiếu nại của người đại diện hợp pháp của người bị hại và những nội dung mà Báo Nông nghiệp Việt Nam, Đài Truyền hình Việt Nam đưa tin liên quan đến vụ án; trực tiếp quan sát hiện trường; làm việc với những cán bộ có mặt tại hiện trường lúc lựu đạn nổ và cán bộ trực tiếp điều tra vụ án. Bên cạnh đó, Tổ chuyên viên liên ngành đã làm việc với những người được phỏng vấn cung cấp thông tin trên báo đài như anh Trần Ngọc Chương, bà Trần Thị Liên; người liên quan đến tình tiết của vụ án như ông Nguyễn Mạnh Hòa; làm việc với các lãnh đạo của Trung đoàn 139 Bộ tư lệnh thông tin; với Trần Văn Vót, Trần Ngọc Thanh, Trần Xuân Đạt; với các phóng viên đưa tin, bài như nhà báo Vũ Hữu Sự, phóng viên Phí Thu Trà…

Kết quả tổng hợp các vấn đề đã được thẩm định, xác minh liên quan đến vụ án, các cơ quan tiến hành tố tụng ở Trung ương đã kết luận: các căn cứ mà Tòa án cấp sơ thẩm và Tòa án cấp phúc thẩm áp dụng để kết tội Trần Văn Vót và Trần Ngọc Thanh, về tội “Giết người” là có căn cứ, đúng pháp luật, không oan.