UNESCO kêu gọi cấm smartphone trong trường học để bảo vệ học sinh

Theo Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên Hợp Quốc (UNESCO), có sự 'liên kết tiêu cực' giữa sử dụng điện thoại di động quá mức với chất lượng học tập. Tiếp xúc với màn hình quá nhiều ảnh hưởng tiêu cực đến sự ổn định cảm xúc của trẻ.

Lời kêu gọi cấm điện thoại thông minh thể hiện rõ thông điệp rằng, toàn bộ công nghệ kỹ thuật số, bao gồm cả trí tuệ nhân tạo, phải luôn phụ thuộc vào “tầm nhìn lấy con người làm trung tâm” của giáo dục và không bao giờ thay thế được sự tương tác trực tiếp với giáo viên.

UNESCO cảnh báo các nhà hoạch định chính sách về suy nghĩ không thấu đáo với công nghệ số. Tác động tích cực của nó đến kết quả học tập và hiệu quả kinh tế có thể bị phóng đại, cái mới không phải lúc nào cũng tốt hơn. “Không phải tất cả thay đổi đều tạo nên tiến bộ”, báo cáo kết luận.

Với việc học trực tuyến ngày càng phổ biến, đặc biệt là ở các trường đại học, UNESCO thúc giục các nhà hoạch định chính sách không bỏ qua “khía cạnh xã hội” của giáo dục nơi sinh viên được giảng dạy trực tiếp.

Theo Tổng Giám đốc UNESCO, Andrey Azoulay, cuộc cách mạng kỹ thuật số sở hữu tiềm năng vô hạn nhưng cách nó được dùng trong giáo dục nên được chú ý. Công nghệ phải được sử dụng để nâng cao trải nghiệm học tập, hạnh phúc của học sinh, giáo viên, không phải gây bất lợi. “Duy trì nhu cầu của người học lên hàng đầu và hỗ trợ giáo viên. Kết nối trực tuyến không thay thế cho tương tác của con người”, Andrey Azoulay nói.

Việc học sinh sử dụng công nghệ quá mức hoặc không phù hợp trong lớp học hoặc ở nhà, cho dù là điện thoại thông minh, máy tính bảng hay máy tính xách tay, có thể gây mất tập trung, gián đoạn và dẫn đến tác động bất lợi cho học tập.

Cơ quan này còn trích dẫn dữ liệu đánh giá quốc tế quy mô lớn cho thấy “mối liên hệ tiêu cực” giữa việc sử dụng quá mức công nghệ kỹ thuật số và thành tích của học sinh.

Dù công nghệ có tiềm năng mở ra cơ hội học tập cho hàng triệu người, nhưng lợi ích của nó không được phân bổ đồng đều, nhiều người nghèo bị loại trừ. Hạ tầng giáo dục số cũng đắt đỏ và chi phí môi trường bị đánh giá thấp.

Theo UNESCO, có rất ít nghiên cứu đủ mạnh để chứng minh công nghệ số gia tăng lợi ích cho giáo dục. Phần lớn bằng chứng đều do các công ty giáo dục tư nhân tài trợ để bán sản phẩm của mình. Sức ảnh hưởng của họ đến chính sách giáo dục toàn cầu “gây lo ngại”, UNESCO nhận xét.

Unesco cho biết các quốc gia đã “nhận thức được tầm quan trọng của việc đặt người học lên hàng đầu” khi nói đến công nghệ kỹ thuật số. UNESCO trích dẫn Trung Quốc. Quốc gia này đã giới hạn việc sử dụng các thiết bị kỹ thuật số làm công cụ giảng dạy, giới hạn chúng ở mức 30% tổng thời gian giảng dạy, với việc học sinh phải thường xuyên nghỉ giải lao rời khỏi màn hình.

Dựa trên phân tích 200 hệ thống giáo dục trên khắp thế giới, Unesco ước tính cứ 4 quốc gia thì có 1 quốc gia cấm điện thoại thông minh ở trường học. Có thể kể đến Pháp - quốc gia đã đưa ra chính sách này vào năm 2018 và Hà Lan - quốc gia sẽ đưa ra các hạn chế từ năm 2024.

Khi ban hành lệnh cấm vào tháng này, Bộ trưởng Giáo dục Hà Lan Robbert Dijkgraaf chia sẻ: “Học sinh cần tập trung và được cho cơ hội học tốt. Nghiên cứu khoa học chỉ ra điện thoại di động gây xáo trộn. Chúng ta cần bảo vệ học sinh trước điều đó”.

Tại Anh, cựu Bộ trưởng Giáo dục Gavin Williamson đã kêu gọi cấm điện thoại di động trong trường vào năm 2021 để khắc phục vấn đề kỷ luật nghèo nàn nhưng bị các công đoàn giáo dục bác bỏ. Chính sách sử dụng smartphone tại các trường cấp hai ở Anh rất khác nhau, nhưng về cơ bản yêu cầu tắt điện thoại và không để lộ trong phạm vi trường học. Nó có thể được dùng nếu giáo viên cho phép, dùng sai cách có thể bị tịch thu.

Ông Geoff Barton, Tổng thư ký của Hiệp hội các nhà lãnh đạo trường học và cao đẳng Anh, cho biết: “Phần lớn các trường học sẽ có các chính sách cứng rắn về điện thoại di động. Trong hầu hết các trường hợp, học sinh sẽ bị cấm hoàn toàn sử dụng chúng trong giờ học hoặc bị hạn chế chỉ sử dụng trong một số trường hợp nhất định. Cấm hoàn toàn điện thoại di động trong khuôn viên trường học sẽ gây ra một số lo ngại, chẳng hạn như đối với phụ huynh muốn liên lạc với con cái họ khi đi lại giữa trường và nhà. Một số học sinh cũng sẽ sử dụng điện thoại làm phương thức thanh toán trên phương tiện giao thông công cộng...”.