Trẻ 12-13 tuổi đã mang thai: Hồi chuông báo động

Tỷ lệ trẻ quan hệ tình dục trước 14 tuổi tăng

Những năm trở lại đây, tình trạng quan hệ tình dục ở trẻ vị thành niên có chiều hướng gia tăng. Vấn đề này không chỉ tiềm ẩn nhiều nguy hại tới sức khoẻ và cuộc sống tương lai của các em mà còn ảnh hưởng tới chất lượng dân số. 

Tại Việt Nam, thực tế đang chứng kiến nhiều trẻ vị thành niên mang thai và thậm chí là sinh con ở tuổi 12-13. Mới đây, một trẻ sinh năm 2010 (12 tuổi) ở Bắc Giang mang thai, sinh con trong nhà vệ sinh đã khiến nhiều người không khỏi giật mình. Đồng thời, đã gióng lên hồi chuông cảnh báo lỗ hổng giáo dục sức khoẻ sinh sản và giới tính từ gia đình.

Nhiều trẻ vị thành niên chưa ý thức được sự nguy hiểm của việc quan hệ tình dục và mang thai khi còn quá trẻ nên để lại nhiều hậu quả đáng tiếc. Ảnh minh họa

BSCKII Nguyễn Công Định - Bệnh viện Phụ sản Hà Nội cho hay, nam giới dưới 20 tuổi, nữ giới dưới 18 tuổi cơ thể chưa phát triển một cách hoàn thiện, ổn định cả về mặt sinh lý, thể chất và tâm lý; chưa có sự chuẩn bị về thể chất, tâm lý, kiến thức sinh sản và giới tính nên quan hệ tình dục sớm sẽ dẫn đến những hậu quả khôn lường về sau.

Với nữ giới, do cơ quan sinh dục ở tuổi dậy thì chưa hoàn thiện, âm hộ và âm đạo rất yếu… nên việc quan hệ tình dục sớm có thể khiến màng trinh rách nghiêm trọng và tổn thương âm đạo, chức năng tự phòng ngừa của âm đạo bị giảm, dễ viêm nhiễm niệu đạo, âm hộ và âm đạo. Ngoài ra, quan hệ tình dục không dùng biện pháp tránh thai dễ dẫn đến mang thai ngoài ý muốn.

Theo BS Nguyễn Thị Tuyết Mai - Bệnh viện Phụ sản An Thịnh, những em mang thai khi mới 12-13 tuổi, cái tuổi vẫn còn là trẻ em cơ thể chưa phát triển hoàn chỉnh có nguy cơ đối diện với nhiều vấn đề về sức khoẻ, tâm lý cũng như các vấn đề về cuộc sống. Do cơ thể chưa trưởng thành về mặt thể chất nên việc mang thai ở tuổi này có thể dẫn đến sinh non, nguy hiểm tới tính mạng cả mẹ và con. Do chưa trưởng thành về mặt tâm lý nên lứa tuổi này thường sợ hãi, căng thẳng có nguy cơ cao bị trầm cảm sau sinh.

Một cuộc khảo sát về hành vi sức khoẻ học sinh toàn cầu tại Việt Nam của Bộ Y tế và Tổ chức Y tế thế giới (WHO) với hơn 7.700 học sinh tham gia đều từ lớp 8-12 cho thấy, tỷ lệ quan hệ tình dục trong học sinh giảm nhẹ, nhưng tỷ lệ quan hệ tình dục trước 14 tuổi tăng gấp 2 lần, từ 1,45% (năm 2013) lên 3,51% (năm 2019).

Theo thống kê của Trung tâm Tư vấn sức sức khỏe sinh sản và Kế hoạch hóa gia đình (Bệnh viện Phụ sản Trung ương), cứ 2 bà bầu đến bệnh viện thì có một người phá thai. Đặc biệt tình trạng nạo phá thai ở trẻ vị thanh niên đáng báo động. Nhiều em ở độ tuổi 13-18 khi đến bác sĩ khám thì đã có thai lớn trên 12 tuần tuổi, khiến việc xử lý thai gây nguy hiểm cho tính mạng người mẹ.

Cần "vẽ đường cho hươu chạy đúng"

PGS.TS Trần Thành Nam - Chuyên gia tâm lý học lâm sàng trẻ em (Chủ nhiệm khoa các khoa học giáo dục, Trường Đại học Giáo dục, Đại học Quốc gia Hà Nội) cho hay, hiện nay lứa tuổi "chín muồi" về mặt sinh học của trẻ đã khác so với trước đây, nhiều trẻ 10 tuổi đã bắt đầu bước vào tuổi dậy thì.

Bên cạnh đó, trẻ có thể dễ dàng tiếp cận những thông tin liên quan đến quan hệ tình dục trên các website "đen". Thậm chí, phim ảnh tại Việt Nam cũng không dán nhãn lứa tuổi, đây cũng là một kênh để trẻ tiếp xúc với những vấn đề quan hệ tình dục sớm.

Vấn đề đặt ra ở đây với các bậc cha mẹ là sự phát triển về thể chất, tâm lý ngày càng sớm của các em đòi hỏi sự định hướng và trang bị đầy đủ kiến thức về sức khoẻ sinh sản và giới tính. Nhưng tâm lý người phương Đông khiến hầu hết người lớn e ngại, không nhìn thẳng vào những vấn đề liên quan đến tình dục. Nhiều cha mẹ vẫn né tránh khi con trẻ hỏi "chuyện người lớn". Nhiều cha mẹ vẫn giữ quan niệm dạy cho trẻ hiểu về tình dục là "vẽ đường cho hươu chạy".

"Chúng ta đang giáo dục giới tính muộn. Nhiều phụ huynh nghĩ rằng con mình còn quá nhỏ, mới 12-13 tuổi thì chưa cần giáo dục giới tính, chưa cần nói đến quan hệ tình dục. Nhưng những con số trong báo cáo trên đã nói lên việc trẻ cần phải được giáo dục giới tính sớm hơn", chuyên gia Thành Nam nhận định.

Do đó, cha mẹ cần phải nhìn nhận thẳng thắn và đúng đắn câu chuyện về giáo dục giới tính, giáo dục sức khoẻ sinh sản cho trẻ. Vấn đề giới tính và sức khoẻ sinh sản là nhu cầu tự nhiên của con người giống như một cái cây hàng ngày vẫn phải phát triển. Vì vậy, cha mẹ không nên cấm đoán các em mà nên thẳng thắn, cởi mở với con. Cha mẹ nên dạy con những biện pháp an toàn tình dục, kỹ năng cụ thể để con có kiến thức hiểu biết từ đó có lựa chọn và có trách nhiệm với chính mình.