Tòa án Quân sự Quân khu 5: Giữ vững truyền thống, đáp ứng yêu cầu cải cách tư pháp

Phát huy truyền thống vẻ vang 80 năm Tòa án Quân sự Việt Nam

Cách đây 80 năm, Cách mạng Tháng Tám năm 1945 thành công đã mở ra một kỷ nguyên mới đối với đất nước – kỷ nguyên của độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội. Ngay từ những ngày đầu giành được chính quyền, Đảng và Nhà nước ta đã khẩn trương xây dựng bộ máy Nhà nước, trong đó có hệ thống Tòa án nhằm trấn áp các phần tử phản cách mạng, bảo vệ chính quyền nhân dân mới được thành lập.

Ngày 13/9/1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh ký Sắc lệnh 33/SL thiết lập các Tòa án Quân sự – tiền thân của ngành Tòa án Việt Nam hiện nay. Đây là cơ sở pháp lý đầu tiên, quan trọng đối với việc xây dựng hệ thống Tòa án Việt Nam; là quyết định mang tính lịch sử, khẳng định sự cần thiết khách quan của một thiết chế tư pháp đặc biệt trong bộ máy Nhà nước còn non trẻ.

Kể từ khi Sắc lệnh được ban hành, chỉ sau một thời gian ngắn đã có 11 Tòa án Quân sự được thành lập và hoạt động trong cả nước. Đầu năm 1947, ở Nam Trung Bộ, Tòa án Quân sự khu 5 và khu 6 sáp nhập thành Tòa án quân sự miền Nam Trung Bộ hoạt động trên phạm vi 4 tỉnh Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định, Phú Yên.

Sau này miền Nam được hoàn toàn thống nhất, cùng với sự lớn mạnh của đất nước và Quân đội, hệ thống Tòa án quân sự nói chung và Tòa án Quân sự Quân khu 5 nói riêng được củng cố và hoàn thiện biên chế. Căn cứ quy định của Bộ Tổng tham mưu, ngày 12/11/1975, Bộ Tư lệnh Quân khu 5 ra quyết định thành lập Tòa án Quân sự Quân khu 5. Tháng 7/1976, Tòa án Quân sự Quân khu 5 chính thức đi vào hoạt động. Ngày 25/6/1986, Bộ Quốc phòng quyết định thành lập Tòa án Quân sự khu vực thuộc Quân khu 5.

Trải qua nhiều giai đoạn lịch sử, thấm nhuần lời căn dặn của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Phụng công, thủ pháp, chí công vô tư”, “Gần dân, hiểu dân, giúp dân, học dân” và quán triệt, thực hiện nghiêm các quan điểm, đường lối, chính sách của Đảng, Nhà nước về công tác đấu tranh, phòng chống tội phạm, trong suốt 50 năm qua, cùng với hành trình 80 năm xây dựng, phát triển của ngành Tòa án Quân sự Việt Nam, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng, của Quân ủy Trung ương – Bộ Quốc phòng và Đảng ủy – Bộ Tư lệnh Quân khu 5, sự hướng dẫn chỉ đạo nghiệp vụ của Tòa án nhân dân tối cao, Tòa án Quân sự Trung ương và sự quản lý, chỉ đạo trực tiếp của Cục Chính trị Quân khu 5;

Sự phối hợp, giúp đỡ của các cơ quan, đơn vị; tinh thần, thái độ, trách nhiệm, nhiệt huyết của người quân nhân cách mạng, lớp lớp cán bộ, nhân viên ngành Tòa án Quân sự Quân khu 5 đã đoàn kết thống nhất, vượt qua muôn vàn khó khăn thử thách, phát huy tốt truyền thống, phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ”, nỗ lực phấn đấu vươn lên để hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao.

Đặc biệt là đã xét xử đúng người, đúng tội, đúng pháp luật hàng nghìn vụ án hình sự, tổ chức thi hành kịp thời, nghiêm minh, chặt chẽ hàng nghìn đối tượng phạm tội, trực tiếp tuyên truyền, phổ biến, giáo dục, tư vấn, nâng cao nhận thức pháp luật hàng nghìn giờ cho hàng trăm nghìn người thuộc các đối tượng trong lực lượng vũ trang Quân khu 5 và nhân dân trên địa bàn, góp phần tích cực vào công tác đấu tranh, phòng chống tội phạm, giữ nghiêm kỷ luật Quân đội và pháp luật Nhà nước, nâng cao sức mạnh chiến đấu của Quân đội, giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn, góp phần xứng đáng vào sự nghiệp tư pháp của Quân đội và ngành Tòa án Việt Nam.

Tòa án Quân sự Quân khu 5 vững vàng trong cải cách tư pháp

Đặc biệt, trong bối cảnh Đảng, Nhà nước ta liên tục thực hiện công cuộc đổi mới, xây dựng Nhà nước pháp quyền, cải cách tư pháp, từ Nghị quyết số 08/NQ-TW ngày 02/01/2002, Nghị quyết số 49/NQ-TW ngày 02/6/2005 của Bộ Chính trị, Nghị quyết số 67/NQ-ĐUQSTW ngày 08/3/2007 của Đảng ủy Quân sự Trung ương về “Chiến lược cải cách tư pháp” đến Nghị quyết số 27-NQ/TW ngày 09/11/2022 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII về tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong giai đoạn mới, nhiệm vụ đặt ra đối với ngành Tòa án ngày càng nặng nề.

Đứng trước những yêu cầu, thách thức mới, Tòa án Quân sự Quân khu 5 đã tiếp tục phát huy truyền thống cách mạng, tổ chức thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ theo luật định, nhất là các nhiệm vụ về cải cách tư pháp. Quán triệt và tổ chức thực hiện đầy đủ mục tiêu, quan điểm chỉ đạo, phương hướng, nhiệm vụ của công tác cải cách tư pháp. Bám sát đặc điểm tình hình, chức năng nhiệm vụ của đơn vị để tổ chức thực hiện các kế hoạch, chương trình trọng tâm công tác tư pháp hằng năm của Bộ Quốc phòng, Tòa án nhân dân tối cao, Tòa án Quân sự Trung ương và Quân khu.

Coi trọng xây dựng ngành về mọi mặt, trong đó tập trung củng cố, kiện toàn xây dựng đội ngũ cán bộ, Thẩm phán trong sạch, vững mạnh về phẩm chất chính trị, đạo đức và chuyên môn, nghiệp vụ; thường xuyên quan tâm, chăm lo công tác quản lý, bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ, lý luận chính trị, quân sự, ngoại ngữ, tin học cho đội ngũ Thẩm phán, Thẩm tra viên, Thư ký và Hội thẩm quân nhân.

Đến nay, đội ngũ cán bộ Tòa án Quân sự đã có sự trưởng thành cả về số lượng và chất lượng, có trình độ, năng lực, lập trường tư tưởng, bản lĩnh chính trị vững vàng, kiên định mục tiêu, lý tưởng, tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng, xác định tốt trách nhiệm, tận tụy với công việc, giữ vững phẩm chất, đạo đức, tác phong nghề nghiệp, chấp hành nghiêm nguyên tắc, kỷ luật công tác, sẵn sàng nhận và hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ khi được tổ chức phân công.

Cùng với công tác xây dựng tổ chức, cán bộ, Đảng ủy, lãnh đạo, chỉ huy Tòa án Quân sự Quân khu 5 luôn quan tâm đầu tư cải tạo, sửa chữa, mua sắm trang thiết bị, cơ sở vật chất phục vụ các nhiệm vụ, đặc biệt là nhiệm vụ xét xử, học tập nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ, chuyển đổi số; đồng thời chú trọng công tác xây dựng cơ quan vững mạnh toàn diện ‘mẫu mực, tiêu biểu’, xây dựng các tổ chức đảng trong sạch, vững mạnh tiêu biểu.

Coi trọng công tác giáo dục chính trị tư tưởng, rèn luyện phẩm chất đạo đức của người cán bộ đảng viên, luôn đẩy mạnh thực hiện các cuộc vận động “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”, “Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh Bộ đội Cụ Hồ”; nghiêm túc quán triệt các chỉ thị, hướng dẫn của trên về công tác thi đua khen thưởng;

Duy trì thường xuyên các hoạt động thi đua gắn với đặc điểm tình hình, nhiệm vụ của đơn vị trong từng giai đoạn, đồng thời gắn với hoạt động thi đua xuyên suốt của ngành: “Phụng công, thủ pháp, chí công vô tư”, “Gần dân, hiểu dân, giúp dân, học dân”, “Trách nhiệm, kỷ cương, chất lượng, vì công lý”.

Với những nỗ lực phấn đấu không ngừng trong nhiều năm qua, Tòa án Quân sự Quân khu và hai Tòa án Quân sự khu vực luôn là những đơn vị thường xuyên dẫn đầu phong trào thi đua quyết thắng của ngành Tòa án quân sự.

Tòa án Quân sự Quân khu được tặng Huân chương Bảo vệ Tổ quốc hạng Ba (năm 2010); Cờ thi đua của ngành Tòa án nhân dân (sáu năm liền từ năm 2009 đến năm 2013 và các năm 2016, 2018, 2022); là đơn vị tiêu biểu, nhận Cờ thi đua của ngành Tòa án nhân dân giai đoạn 2011 – 2015, giai đoạn 2015 – 2020; Bằng khen của Tòa án nhân dân tối cao các năm 2015, 2017, 2019, 2021, 2024; Bằng khen của Bộ trưởng Bộ Tư pháp năm 2021; Bằng khen của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng năm 2024.

Tòa án Quân sự Khu vực 1 được tặng Cờ thi đua của ngành Tòa án nhân dân (các năm liền từ 2006 đến 2008 và các năm 2013, 2014, 2015, 2017, 2018); Bằng khen của Tòa án nhân dân tối cao (các năm 2005, 2009, 2010, 2011, 2012, 2016, 2020, 2022, 2024); là đơn vị tiêu biểu, nhận Cờ thi đua của ngành Tòa án nhân dân giai đoạn 2005 – 2010 và giai đoạn 2011 – 2015.

Tòa án Quân sự Khu vực 2 được tặng Giấy khen của Tòa án quân sự Trung ương (các năm 2007, 2010, 2013, 2019, 2021, 2024); Bằng khen của Tòa án nhân dân tối cao (các năm 2014, 2020, 2023).

Đối với thi đua cơ sở, Tòa án Quân sự Quân khu và các Tòa án Quân sự khu vực nhiều năm đạt danh hiệu “Đơn vị Quyết thắng”, “Đơn vị tiên tiến” được Quân khu và Cục Chính trị khen tặng; nhiều cá nhân hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, được Bộ Quốc phòng, Bộ Tư pháp, Quân khu, Cục Chính trị và ngành Tòa án tặng thưởng danh hiệu “Chiến sĩ thi đua”, Bằng khen, Giấy khen, Thẩm phán tiêu biểu…

Thời gian tới, dự báo tình hình thế giới và khu vực còn nhiều biến động phức tạp, khó lường; đất nước đang bước vào kỷ nguyên mới – kỷ nguyên vươn mình, giàu mạnh và hùng cường; tình hình kinh tế – xã hội đất nước đứng trước nhiều cơ hội và thách thức; các thế lực thù địch không ngừng chống phá Đảng, Nhà nước, Quân đội; công tác cải cách tư pháp, cải cách hành chính tiếp tục được tăng cường, đẩy mạnh; tình hình vi phạm, tội phạm diễn biến phức tạp, đặt ra yêu cầu ngày càng cao đối với Tòa án quân sự nói chung và Tòa án Quân sự Quân khu 5 nói riêng trong quá trình thực hiện nhiệm vụ.

Với tinh thần phát huy truyền thống vẻ vang 80 năm qua của ngành Tòa án nói chung và thành tích đáng tự hào trên chặng đường 50 năm qua của Tòa án Quân sự Quân khu 5 nói riêng, cùng với ý thức trách nhiệm trước Ðảng, Nhà nước và nhân dân, tinh thần đoàn kết, thống nhất, nỗ lực khắc phục khó khăn của toàn thể đội ngũ cán bộ, nhân viên, có thể tin tưởng rằng Tòa án Quân sự Quân khu 5 sẽ hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ chính trị trung tâm với chức năng là cơ quan xét xử, thực hiện quyền tư pháp.

Tòa án Quân sự Quân khu 5 xứng đáng là vị trí trung tâm của hệ thống tư pháp như Chiến lược cải cách tư pháp đã đề ra, góp phần từng bước xây dựng nền Tòa án hiện đại, công bằng, nghiêm minh, liêm chính, bảo vệ công lý, phục vụ nhân dân, phụng sự Tổ quốc, đáp ứng tốt yêu cầu cải cách tư pháp trong tình hình mới.