Tình người bên cán cân công lý

Tình mẫu tử thiêng liêng giữa phiên tòa

Gần 30 năm công tác trong ngành Tòa án, ông Nguyễn Huân, Chánh án TAND khu vực 1 - Hải Phòng đã xử lý hàng nghìn vụ án, trong đó có những vụ án hóc búa, liên quan đến những mảnh đời gặp nhiều khó khăn. Dù vậy, ông luôn dành thời gian lắng nghe, chia sẻ và tìm cách giúp đỡ những người bị hại, những người phạm tội có ăn năn, hối cải. Đối với ông, công lý không chỉ là việc xét xử, mà còn là cán cân nhân văn, bởi mỗi quyết định của Thẩm phán đều ảnh hưởng đến mạng sống, danh dự và tương lai của người dân.

Hồi ức về câu chuyện đáng nhớ trong nhiều năm công tác, chứng kiến khoảnh khắc tình mẫu tử thiêng liêng giữa phiên tòa, ông cho biết: Bản thân đã đi qua biết bao phiên tòa, tiếp xúc với biết bao con người với đủ cung bậc số phận. Mỗi bản án tuyên ra không chỉ là sự áp dụng pháp luật khô khan, mà còn chất chứa cả nỗi niềm, sự day dứt và khát vọng hướng thiện của con người.

Có một vụ việc đến nay Thẩm phán Nguyễn Huân vẫn nhớ mãi, như một bài học nhân văn sâu sắc trong nghề. Đó là vụ án ly hôn giữa một đôi vợ chồng còn rất trẻ. Hai người mâu thuẫn gay gắt, quyết tâm chấm dứt hôn nhân nhưng điều khiến nhiều người trăn trở chính là đứa con nhỏ mới hơn 7 tuổi, ánh mắt hoang mang khi đứng giữa bố và mẹ.

Tại phiên tòa, cả hai đều tha thiết xin được nuôi con. Người mẹ khóc nấc kể về những ngày vất vả, tủi thân ôm con chạy đi thuê trọ, còn người cha cũng nghẹn ngào nói rằng con là động lực duy nhất để anh ta sống tử tế sau những sai lầm.

Lúc đó, nếu chỉ nhìn vào điều kiện vật chất thì người cha có phần nhỉnh hơn. Nhưng qua tìm hiểu, người cha đã nhiều lần ngăn cản mẹ con gặp nhau, đôi lúc nóng giận mà bỏ mặc con. Ngược lại, người mẹ dù còn nhiều khó khăn, nhưng hết lòng chăm con, sẵn sàng làm mọi việc để nuôi nấng con tốt hơn.

Khi tuyên án, Hội đồng xét xử đã quyết định giao con cho người mẹ. Lập tức, Thẩm phán Nguyễn Huân nhìn thấy trong đôi mắt đứa trẻ ánh lên niềm vui, còn người cha cúi đầu, im lặng rơi nước mắt.

Sau phiên tòa, người cha tiến đến bắt tay Thẩm phán Nguyễn Huân, nói: “Cảm ơn quý Tòa, tôi hiểu rồi. Tôi sẽ sống có trách nhiệm để con không xấu hổ vì mình”. Khoảnh khắc ấy khiến vị Thẩm phán thấm thía rằng, công lý không chỉ nằm ở sự chính xác của từng điều luật, mà còn ở sự thấu hiểu, ở cách bảo vệ những giá trị nhân văn sâu xa. Đặc biệt là quyền được sống hạnh phúc, được yêu thương của trẻ thơ.

Đó là một trong số rất nhiều câu chuyện mà Thẩm phán Nguyễn Huân luôn ghi nhớ, để mỗi khi cầm bút ký vào một bản án, bản thân tự nhắc mình rằng đằng sau mỗi vụ việc là những số phận, nhiệm vụ của người Thẩm phán không chỉ là “xử cho đúng luật” mà còn phải “xử cho thấu tình, đạt lý”.

Nâng cao hiệu quả hoạt động sau sáp nhập

Đối với những người đã từng và đang công tác trong ngành TAND, phiên toà không chỉ là nơi xét xử, mà còn là nơi gửi gắm niềm tin của nhân dân về công lý, lẽ phải. Và chính những kỷ niệm, hồi ức đẹp về “công lý - nhân văn” đã giúp họ yêu nghề hơn, cống hiến hết mình để cầm cân nảy mực, giữ vững công lý, đem lại cuộc sống công bằng cho mọi người.

Thực hiện Nghị quyết số 81/2025/UBTVQH15 của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội về thành lập TAND cấp tỉnh và TAND khu vực, từ ngày 1/7/2025, TAND khu vực 1 - Hải Phòng được thành lập trên cơ sở kế thừa TAND TP. Thuỷ Nguyên.

Đơn vị đã nhanh chóng ổn định tổ chức, sắp xếp, phân công nhiệm vụ hợp lý, phát huy được năng lực, sở trường của cán bộ, công chức. Mặc dù với thẩm quyền mới, với khối lượng công việc lớn, địa bàn rộng, song tập thể lãnh đạo và cán bộ, Thẩm phán đã nêu cao tinh thần đoàn kết, trách nhiệm, hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.

Trong 11 tháng đầu năm 2025, TAND khu vực 1 - Hải Phòng đã thụ lý 2.568 vụ, việc; đã giải quyết 2.175 vụ, việc, đạt tỷ lệ 85%, bảo đảm đúng thời hạn luật định, chất lượng xét xử ngày càng được nâng cao, tỷ lệ án hủy, sửa do lỗi chủ quan là 0,09%, thấp hơn nhiều so với tỷ lệ cho phép của TANDTC.

Không chỉ tập trung nâng cao chất lượng chuyên môn, Chánh án Nguyễn Huân còn chỉ đạo toàn đơn vị chú trọng đổi mới phương thức làm việc, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong quản lý và tổ chức các phiên tòa trực tuyến. Luôn quan tâm công tác tiếp công dân, giữ gìn kỷ cương, kỷ luật, xây dựng đội ngũ cán bộ “Phụng công, thủ pháp, chí công vô tư”, góp phần củng cố niềm tin của nhân dân vào hoạt động tư pháp.

Trong thời gian tới, TAND khu vực 1 tiếp tục phát huy kết quả đã đạt được, khắc phục khó khăn, nâng cao hơn nữa chất lượng xét xử, đáp ứng yêu cầu cải cách tư pháp và phục vụ nhân dân ngày càng tốt hơn, góp phần quan trọng vào công cuộc cải cách tư pháp và bảo vệ công lý.