Tìm lại khuôn mặt cho nam sinh bị dị tật teo lép nửa mặt

N.T.H. (18 tuổi, ở Hà Nội) mắc chứng sọ mặt phức tạp bẩm sinh. Đến tuổi dậy thì xương hàm bên phải phát triển mạnh càng làm cho khuôn mặt trở nên biến dạng.

Lúc còn nhỏ, gia đình đã đưa H. đi khám nhiều nơi nhưng các bác sĩ chưa đưa ra được giải pháp toàn diện và triệt để cho dị tật phức tạp này. Sau đó gia đình đã đưa em tới Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức.

PGS.TS Nguyễn Hồng Hà - Trưởng Khoa Phẫu thuật Hàm mặt Tạo hình Thẩm mỹ cho biết, sau quá trình khám lâm sàng và chụp chiếu, H. đã được hội đồng đa chuyên khoa của trung tâm hội chẩn và đưa ra chẩn đoán em bị mắc hội chứng tai hàm gây thiểu sản toàn bộ xương hàm dưới, lép nửa mặt trái, không có xương gò má và tai nhỏ bẩm sinh bên trái. Từ kết luận đó hội đồng đa chuyên khoa đã đưa ra phác đồ điều trị cho nam sinh theo từng giai đoạn cụ thể.

Với dị tật tai nhỏ, bệnh nhân được tạo hình lại bằng sụn tự thân. Còn phần thiểu sản nặng xương hàm trái và teo lép nửa mặt là thách thức lớn cho các phẫu thuật viên.

"Khuôn mặt của bệnh nhân đòi hỏi phải ghép xương với một thể tích lớn mới tạo được sự cân đối. Tuy nhiên, nếu cắt đôi xương hàm và ghép vào đó một mảnh xương chậu rất to thì mảnh ghép không thể sống nổi. Các tổ chức phần mềm, mạch máu thần kinh trên mặt cũng không thể giãn ra nhanh chóng để đáp ứng với xương ghép", BS Hà nói.

Chính vì vậy các bác sĩ đã phải sử dụng đến một trong những vũ khí hiện đại nhất trong phẫu thuật sọ mặt, đó là phương pháp kéo giãn xương hàm liên tục.

Các bác sĩ đã tiến hành cắt đôi xương hàm ở vị trí mong muốn, sau đó đặt vào hai đầu xương một hệ thống vit và trục xoắn titan. Phần đầu của hệ thống trục xoắn sẽ được đưa ngoài da qua một đường hầm.

Hàng ngày các bác sĩ sẽ phải tiến hành xoay trục xoắn một đến hai vòng để có thể kéo giãn xương hàm từ 0,5 đến 1 mm.

Sau khoảng 2 tháng kéo giãn, xương hàm bên trái đã trở nên cân đối so với bên phải. Việc kéo giãn từ từ khung xương như vậy cũng làm cho hệ thống phần mềm và cơ niêm mạc thần kinh và mạch máu của khuôn mặt cũng giãn ra từ từ.

Các dây thần kinh cũng như mạch máu không bị giãn ra một cách đột ngột nên vẫn đảm bảo được chức năng và nhiệm vụ như bình thường. Cần có thời gian ngoài 6 tháng để tổ chức xương có thể liền chắc như bình thường.

Nhìn bên ngoài khuôn mặt của H. đã trở nên cân đối hơn, góc hàm hai bên cân xứng, cằm cũng đã được đầy về chính giữa mặt. Tuy nhiên hai răng hàm thì lại trở nên xa cách hơn bao giờ hết. Chính vì vậy các bác sĩ chỉnh nha và răng hàm mặt của trung tâm.

Sau đó, các bác sĩ phẫu thuật hàm mặt đã phải tiến hành ca mổ thứ 2 để cắt và xoay xương hàm trên xuống dưới sao cho răng hàm trên và răng hàm dưới chạm nhau như bình thường. Đồng thời, để tạo thêm sự đầy đặn và mềm mại cho khuôn mặt các bác sĩ phẫu thuật tạo hình thẩm mỹ đã tiến hành hút mỡ ở vùng bụng dưới của bệnh nhân để bơm vào mặt bên trái tạo nên độ đầy đặn và mềm mại cho nửa mặt trái.

Sau 2 lần phẫu thuật thành công, nam sinh đã thi đỗ vào một trường đại học danh tiếng và em đã tự tin khi đến trường.  

PGS Nguyễn Hồng Hà cho biết thêm, trước đây những gia đình có con mắc chứng hội chứng sọ mặt phức tạp thường phải đưa con đi nhiều bệnh viện khác nhau, gặp nhiều chuyên gia vào các thời điểm khác nhau, vừa tốn kém, vừa mất thời gian mà không tìm được giải pháp tối ưu cho căn bệnh của con em mình.

Vì vậy, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức đã tiến hành thành lập Trung tâm Phẫu thuật Tạo hình sọ mặt, trong đó có nhiều chuyên gia của các chuyên khoa khác nhau phối hợp chặt chẽ, đã tiến hành thường quy các buổi hội chẩn đa chuyên khoa. Chính vì thế, một bệnh nhân với hội chứng sọ mặt phức tạp không phải đi lại quá nhiều giữa các bệnh viện mà được thăm khám cùng một lúc bởi nhiều các chuyên gia để đưa ra giải pháp điều trị tối ưu nhất cho người bệnh.