Thông qua Nghị quyết về sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, xã đến 2030

Các đơn vị thuộc diện phải sắp xếp

Trước đó, thay mặt Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà đã trình bày Tờ trình về dự thảo Nghị quyết này.

Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà cho biết, quan điểm xây dựng Nghị quyết nhằm thể chế hóa quan điểm chỉ đạo của Đảng về việc sắp xếp đơn vị hành chính (ĐVHC) cấp huyện và cấp xã giai đoạn 2023 - 2030. Gắn việc sắp xếp ĐVHC cấp huyện, cấp xã với đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy, tinh giản biên chế, cải cách chính sách tiền lương, cơ cấu lại và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức của hệ thống chính trị, bảo đảm xây dựng chính quyền địa phương hoạt động hiệu lực, hiệu quả.

Việc sắp xếp ĐVHC cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2023 - 2030 phải bảo đảm phù hợp với quy hoạch tỉnh, quy hoạch đô thị, quy hoạch nông thôn hoặc các quy hoạch khác có liên quan; chú trọng đến các yếu tố đặc thù và bảo đảm chất lượng đô thị theo quy định.

Dự thảo Nghị quyết gồm 4 chương, 25 Điều với các nội dung cơ bản như đối tượng thực hiện sắp xếp ĐVHC cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2023 - 2030. Trong đó, quy định rõ: ĐVHC cấp huyện, cấp xã thuộc diện bắt buộc sắp xếp trong giai đoạn 2023 - 2025 và giai đoạn 2026 - 2030; khuyến khích việc sắp xếp ĐVHC không thuộc diện bắt buộc sắp xếp; các trường hợp không bắt buộc thực hiện sắp xếp giai đoạn 2023 - 2030 do có các yếu tố đặc thù.

Dự thảo Nghị quyết quy định 6 nguyên tắc sắp xếp ĐVHC cấp huyện, cấp xã, trong đó cơ bản kế thừa các nguyên tắc tại Nghị quyết số 653/2019/UBTVQH14. Dự thảo cũng quy định cụ thể về tiêu chuẩn của ĐVHC cấp huyện, cấp xã sau sắp xếp, gồm: Tiêu chuẩn diện tích tự nhiên và quy mô dân số; tiêu chuẩn chất lượng đô thị; tiêu chuẩn số lượng ĐVHC trực thuộc.

Quy định về trình tự, thủ tục, hồ sơ Đề án sắp xếp ĐVHC cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2023 – 2030; về sắp xếp tổ chức bộ máy, số lượng lãnh đạo, cán bộ, công chức, viên chức và chế độ, chính sách đối với cán bộ, công chức, viên chức, người lao động dôi dư do thực hiện sắp xếp ĐVHC

Về sắp xếp, xử lý trụ sở, tài sản công sau sắp xếp ĐVHC, Bộ trưởng Bộ Nội vụ cho biết, để kịp thời sắp xếp, xử lý trụ sở, tài sản công sau khi sắp xếp ĐVHC, dự thảo Nghị quyết quy định trong quá trình xây dựng Đề án sắp xếp ĐVHC thì UBND cấp tỉnh và các Bộ, cơ quan trung ương có đơn vị trực thuộc trên địa bàn đồng thời lập danh sách và dự kiến phương án sắp xếp, xử lý trụ sở, tài sản công thuộc phạm vi quản lý.

Trong thời hạn 2 năm kể từ ngày Nghị quyết này có hiệu lực thi hành phải hoàn thành việc sắp xếp, xử lý trụ sở, tài sản công của cơ quan, đơn vị tại ĐVHC thực hiện sắp xếp.

Căn cứ các cơ sở chính trị, cơ sở pháp lý và cơ sở thực tiễn, Chính phủ đề nghị UBTVQH xem xét, quyết định việc soạn thảo, trình dự thảo Nghị quyết theo trình tự, thủ tục rút gọn đồng thời với quá trình xem xét, thông qua dự thảo Nghị quyết nhằm kịp thời giải quyết những vấn đề cấp bách phát sinh trong thực tiễn.

Việc sắp xếp phải đảm bảo hài hòa

Báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng cho biết, cơ quan thẩm tra tán thành sự cần thiết ban hành Nghị quyết nhằm kịp thời thể chế hóa quan điểm, chủ trương của Đảng, tạo cơ sở pháp lý tiếp tục thực hiện sắp xếp ĐVHC cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2023 – 2030.

Ủy ban Pháp luật thấy rằng, việc xây dựng và ban hành Nghị quyết này theo trình tự, thủ tục rút gọn là phù hợp với quy định; hồ sơ dự thảo Nghị quyết đủ điều kiện để trình UBTVQH xem xét, thông qua…

Ủy ban Pháp luật cũng tán thành với quy định của dự thảo Nghị quyết về phạm vi các ĐVHC cấp huyện, cấp xã thuộc diện phải sắp xếp ; các trường hợp không bắt buộc sắp xếp ĐVHC do có yếu tố đặc thù và các nguyên tắc sắp xếp ĐVHC vì đã quán triệt đầy đủ chủ trương tại các nghị quyết, kết luận của Bộ Chính trị.

Bên cạnh đó, đề nghị trong các giai đoạn sau này, cần tiếp tục nghiên cứu để có giải pháp xử lý, sắp xếp cả đối với những ĐVHC cấp huyện, cấp xã có diện tích tự nhiên hoặc quy mô dân số quá lớn, gấp rất nhiều lần so với tiêu chuẩn quy định nhằm bảo đảm yêu cầu về quản lý nhà nước, phù hợp với năng lực của bộ máy chính quyền và tạo thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp.

Phát biểu tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đánh giá, hồ sơ dự thảo Nghị quyết đủ điều kiện trình UBTVQH thông qua. Việc sắp xếp phải đảm bảo các mục tiêu, tinh gọn bộ máy và giảm chi tiêu ngân sách; tăng cường hiệu lực hiệu quả trong quản lý nhà nước và tạo thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp. Dự thảo Nghị quyết cơ bản đã đáp ứng được yêu cầu này.

Chủ tịch Quốc hội cũng lưu ý, việc sắp xếp các ĐVHC phải đảm bảo hài hòa với những đơn vị hành chính rộng, và những nơi diện tích nhỏ nhưng quy mô dân số lớn. Như TP Hà Nội, hay TP. Thủ Đức,… diện tích nhỏ nhưng quy mô dân số lớn, nên cần phải đảm bảo phù hợp, đáp ứng các yêu cầu thiết yếu của người dân và hiệu quả thực chất của bộ máy chính quyền và chất lượng dịch vụ công.

Chủ tịch Quốc hội đề nghị tiếp thu tối đa các ý kiến đóng góp của các đại biểu để hoàn thiện dự thảo trước khi trình ký ban hành nghị quyết.

Phát biểu kết luận phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cho biết, hồ sơ dự thảo Nghị quyết đầy đủ. Các quan đã làm việc khẩn trương, trách nhiệm cao, chuẩn bị hồ sơ tài liệu chi tiết, tiếp thu đầy đủ ý kiến của Đảng Đoàn Quốc hội, UBTVQH, cũng như ý kiến chỉ đạo của Chính phủ, Ban Cán sự đảng Chính phủ.

UBTVQH tán thành việc UBTVQH sẽ xem xét, ban hành Nghị quyết theo trình tự, thủ tục rút gọn, để đáp ứng yêu cầu triển khai kịp thời công việc này theo các kết luận của Đảng, Quốc hội, Chính phủ.

Tại phiên họp, 100% các thành viên UBTVQH đã biểu quyết tán thành thông qua về nguyên tắc đối với Nghị quyết của UBTVQH về việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2023 – 2030.