Thận trọng những mánh khóe đầu tư tài chính có lợi nhuận cao bất thường

Như Báo Công lý đã thông tin, trong vụ án "siêu lừa" Mr Pips Phó Đức Nam, Ban chuyên án xác định có ít nhất 2.661 nạn nhân đã bị lừa đảo với số tiền lên đến hơn 5.200 tỷ đồng.

Hiện nay, Cơ quan CSĐT Công an thành phố Hà Nội đang điều tra Vụ án Lừa đảo chiếm đoạt tài sản thông qua sàn giao dịch ngoại hối, chứng khoán trái phép do Phó Đức Nam cầm đầu. Để phục vụ công tác điều tra, Cơ quan CSĐT đề nghị ai bị dụ dỗ đầu tư vào các trang web và tài khoản ngân hàng sau đó bị chiếm đoạt tài sản liên quan đến Phó Đức Nam thì liên hệ với Phòng Cảnh sát hình sự, Công an thành phố Hà Nội để phối hợp giải quyết.

“Đánh” vào tâm lý muốn làm giàu nhanh chóng

Từ góc độ chuyên gia, TS, Thượng tá Đào Trung Hiếu, nhà nghiên cứu tội phạm học nhìn nhận, thủ đoạn mà Phó Đức Nam cùng đồng bọn sử dụng là thành lập các công ty "ma" và tạo ra các sàn giao dịch ngoại hối, chứng khoán giả mạo. Sau đó, các đối tượng sử dụng mạng xã hội để quảng bá, giả danh chuyên gia đầu tư, cung cấp thông tin sai lệch và hứa hẹn lợi nhuận cao để lừa đảo chiếm đoạt tài sản của nạn nhân.

“Các đối tượng "đánh" vào tâm lý muốn làm giàu nhanh chóng và thiếu hiểu biết về đầu tư tài chính của nạn nhân. Họ tạo dựng hình ảnh hào nhoáng, giả danh chuyên gia để tạo lòng tin. Nạn nhân thường mắc lỗi thiếu kiểm chứng thông tin, tin tưởng mù quáng vào lời hứa hẹn lợi nhuận cao mà không tìm hiểu kỹ về tính hợp pháp và uy tín của sàn giao dịch và sập bẫy”, ông Hiếu phân tích.

Theo ông Hiếu, có thể nhận biết dấu hiệu của các đối tượng này như những lời mời gọi đầu tư với lợi nhuận cao bất thường trong thời gian ngắn; sử dụng hình ảnh, video giả mạo chuyên gia để tạo lòng tin. Đồng thời, chúng sẽ yêu cầu nạn nhân chuyển tiền vào tài khoản cá nhân hoặc qua các kênh không chính thống, và những sàn giao dịch này thường thiếu thông tin, thông tin không rõ ràng về công ty, không có giấy phép hoạt động.

Trong khi đó, các chuyên gia an ninh mạng khuyến cáo người dân cần trang bị kiến thức, sử dụng các công cụ bảo mật tiên tiến và cẩn trọng hơn trong việc chia sẻ thông tin trên không gian mạng.

Để tránh sập bẫy lừa đảo, ông Vũ Ngọc Sơn, Trưởng Ban Công nghệ, Hiệp hội An ninh mạng quốc gia cho hay, bên cạnh các biện pháp từ cơ quan quản lý, người dân cần nâng cao cảnh giác, kỹ năng an toàn khi tham gia không gian mạng; cần xác minh kỹ lưỡng bất kỳ cuộc gọi hay trao đổi nào liên quan đến chuyển tiền. Người dân tuyệt đối không chia sẻ thông tin cá nhân với những người không quen biết hoặc dịch vụ không tin tưởng.

Đặc biệt, việc báo cáo với các cơ quan chức năng khi gặp lừa đảo là rất cần thiết để bảo vệ quyền lợi của bản thân nạn nhân và ngăn chặn các hành vi phạm pháp.

“Việc báo cáo sẽ giúp cơ quan chức năng có thông tin kịp thời để điều tra, thu thập bằng chứng, từ đó tăng khả năng truy bắt và xử lý các đối tượng lừa đảo. Đồng thời, có thể giúp người bị hại phục hồi một phần hoặc toàn bộ tài sản bị chiếm đoạt khi cơ quan chức năng can thiệp sớm và phong tỏa được tài sản liên quan”, ông Sơn cho hay.

Kiến nghị nhiều giải pháp phòng ngừa

Nhiều chuyên gia cho rằng, các lời mời chào đầu tư tài chính có lãi suất cao bất thường so với mặt bằng chung của thị trường hiện nay đều có dấu hiệu lừa đảo. Nếu nhà đầu tư bị cuốn vào vòng xoáy của các đối tượng lừa đảo chắc chắn sẽ mất tiền bạc, thời gian, ảnh hưởng tới tinh thần, sa sút công việc.

Theo TS Nguyễn Trí Hiếu, Viện trưởng Viện Nghiên cứu và Phát triển thị trường tài chính và bất động sản toàn cầu, cơ quan quản lý cần phải nỗ lực hoàn thiện khung pháp lý để quản lý chặt các sàn giao dịch trực tuyến, đặc biệt là các sàn giao dịch ngoại hối và tiền điện tử. Đồng thời, nâng cao nhận thức của người dân về các hình thức lừa đảo trực tuyến, giúp họ tự bảo vệ trước những chiêu trò tinh vi của tội phạm.

Cục An toàn thông tin (Bộ Thông tin và Truyền thông) cũng khuyến cáo người dân không tham gia đầu tư, mua bán trên các sàn giao dịch tiền ảo, tiền kỹ thuật số, website, ứng dụng đầu tư tiền ảo. Tuyệt đối không tin tưởng vào các lời mời đầu tư lợi nhuận cao; không tham gia vào các nhóm kín hoặc cộng đồng trực tuyến dưới bất kỳ hình thức nào khi chưa xác minh được danh tính, uy tín của tổ chức không rõ nguồn gốc; không vội vàng chuyển tiền cho những đối tượng hoặc tổ chức lạ.

Để ngăn chặn, phòng ngừa các hành vi lừa đảo công nghệ cao như trong vụ án liên quan đến Phó Đức Nam, Tiến sĩ, Thượng tá Đào Trung Hiếu nhấn mạnh, trước khi tham gia bất kỳ một sàn giao dịch hay quyết định đầu tư, người dân cần xác minh thông tin về công ty, sàn giao dịch, giấy phép hoạt động và uy tín trên thị trường. Chỉ nên tham gia đầu tư khi đã có hiểu biết rõ ràng về sản phẩm tài chính và thị trường, có thể tham khảo kiến thức từ các chuyên gia tài chính, chuyên gia pháp lý hoặc cơ quan quản lý nhà nước.

Cũng theo ông Hiếu, lợi nhuận cao đi kèm với rủi ro lớn, vì vậy cần cảnh giác với những lời kêu gọi, hứa hẹn lãi suất cao, tránh bị cuốn hút bởi những lời hứa hẹn không thực tế, đặc biệt là không cung cấp thông tin cá nhân, tài khoản ngân hàng cho người lạ hoặc qua các kênh không tin cậy; thường xuyên cập nhật thông tin về các thủ đoạn lừa đảo mới để nâng cao cảnh giác.

Cùng với việc người dân cần đề cao cảnh giác, các cơ quan chức năng cần triển khai đồng bộ nhiều giải pháp như: siết chặt hoạt động quảng cáo đầu tư tài chính, đặc biệt trên mạng xã hội; thường xuyên cảnh báo về các phương thức lừa đảo mới, công khai các cá nhân, tổ chức có dấu hiệu lừa đảo; hoàn thiện khung pháp lý và tăng mức xử phạt; đẩy mạnh truy tố, xét xử các đường dây lừa đảo tài chính trực tuyến.

Bên cạnh đó, tăng cường sự phối hợp giữa công an, ngân hàng, cơ quan quản lý thông tin truyền thông đảm bảo chặt chẽ, kịp thời để đối phó với tội phạm công nghệ cao.

“Trước sự phát triển của công nghệ 4.0, chúng ta có thể sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để nhận diện những bất thường trong giao dịch hoặc hoạt động trên không gian mạng, đồng thời xây dựng cơ sở dữ liệu về các sàn giao dịch và tổ chức nghi ngờ có hành vi lừa đảo. Xa hơn, có thể tận dụng sự hỗ trợ của các tổ chức quốc tế để nâng cao năng lực điều tra và phòng chống tội phạm công nghệ cao”, ông Hiếu hiến kế.