TAND Tp. Móng Cái, tỉnh Quảng Ninh: Những vướng mắc phát sinh từ thực tiễn xét xử

Những năm gần đây, mỗi năm TAND Tp. Móng Cái thụ lý, giải quyết khoảng 160 vụ án hình sự, trong đó, có rất nhiều vụ án xét xử tội phạm liên quan đến vấn đề biên giới như các tội “Vận chuyển, mua bán trái phép chất ma túy”, “Buôn lậu”, “Vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới”, “Tàng trữ, vận chuyển, buôn bán hàng cấm” , “Tổ chức người khác trốn đi nước ngoài”…

Theo ông Nguyễn Văn Vương, Chánh án TAND Tp. Móng Cái, tỉnh Quảng Ninh, hiện tại đơn vị còn tồn đọng một số vụ án hình sự từ năm 2016 đến nay vẫn chưa thể giải quyết do vướng mắc về các văn bản pháp luật.

Ví dụ như vụ án bị can T. V. T  bị truy tố về tội “vận chuyển hàng cấm” quy định tại khoản 3 Điều 155 Bộ luật Hình sự. Theo cáo trạng, khoảng 11 giờ 30 phút ngày 5/6/2015, tại Trạm kiểm soát liên hợp km 15 bến tàu Dân Tiến thuộc thôn 8, xã Hải Tiến, Tp. Móng Cái, tỉnh Quảng Ninh, T đã cất giấu 17.460 bao thuốc lá điếu nhãn hiệu 555 do nước ngoài sản xuất trong téc thông hút bể phốt của xe ô tô tải biển kiểm soát 14C - 068.87 để vận chuyển qua Trạm thì bị lực lượng chức năng kiểm tra, phát hiện. Khi sự việc xảy ra, T đã bỏ trốn, ngày 30/10/2015, T đã bị bắt theo quyết định truy nã.

Tiêu hủy toàn bộ số tang vật

Hay vụ án bị can N. D. N,  bị truy tố về tội “Buôn bán hàng cấm” quy định tại khoản 1 Điều 155 Bộ luật Hình sự. Theo cáo trạng kết luận, khoảng 9 giờ ngày 13/4/2016, tại khu vực cổng phụ chợ Ka Long thuộc khu 5, phường Ka Long, Tp. Móng Cái, tỉnh Quảng Ninh, N đã có hành vi mua 27kg pháo hoa nổ dàn do nước ngoài sản xuất, mục đích vận chuyển về tỉnh Nghệ An để bán kiếm lời thì bị phát hiện bắt quả tang.

Sau khi thụ lý, nghiên cứu hồ sơ vụ án, TAND Tp. Móng Cái phải tạm định chỉ vụ án vì các vướng mắc về sự thiếu thống nhất giữa các văn bản pháp luật. Cụ thể, theo Luật Đầu tư năm 2014, có hiệu lực từ ngày 1/7/2015 thì chỉ có 6 ngành nghề cấm đầu tư kinh doanh trong đó không có pháo nổ, thuốc lá điếu. Theo đó, pháo nổ các loại, thuốc lá điếu do nước ngoài sản xuất… nằm trong danh mục 267 ngành nghề kinh doanh có điều kiện. Tuy nhiên, theo Luật Đầu tư sửa đổi, bổ sung năm 2016 có hiệu lực từ ngày 1/1/2017 thì pháo nổ các loại lại được được bổ sung nằm trong danh mục ngành nghề cấm đầu tư kinh doanh. Mặt khác, khái niệm “ngành nghề cấm đầu tư kinh doanh ” và “hàng cấm ” còn có những nhận thức khác nhau giữa các ngành, các cấp và đến thời điểm hiện tại vẫn chưa có hướng dẫn cụ thể. Do đó, Tòa án chưa thể giải quyết dứt điểm những vụ án có nội dung như nêu trên.

Không chỉ có vậy, cũng do việc sử dụng thuật ngữ trong các văn bản tố tụng không rõ ràng mà trong năm 2016, TAND Tp. Móng Cái đã bị tồn đọng 26 vụ án ma túy. Cụ thể, trong hồ sơ các vụ án đó, kết luận giám định về tang vật nghi là ma túy đều ghi là có một trong các dạng của ma túy chứ không ghi rõ là một trong các dạng của ma túy. Do đó, không thể xác định toàn bộ số lượng, trong lượng được giám định là một dạng ma túy và không có cơ sở để định khung hình phạt.

Với quyết tâm giải quyết dứt điểm các vụ án trên để phục vụ nhiệm vụ chính trị tại địa phương, kịp thời răn đe, trấn áp tội phạm, TAND Tp. Móng Cái đã xin ý kiến thỉnh thị Tòa án cấp trên và khẩn trương phối hợp với các cơ quan tư pháp để tháo gỡ vướng mắc. Khi có ý kiến thống nhất, TAND TP Móng Cái đã chủ động thực hiện giải quyết các vụ án theo thủ tục rút gọn và đã giải quyết dứt điểm 26 vụ án ma túy nêu trên trong tháng 9/2016.

Ông Nguyễn Văn Vương, Chánh án TAND TP Móng Cái tâm sự: Để có cơ sở giải quyết dứt điểm các vụ án bị tồn đọng như nêu trên, TAND Tp. Móng Cái mong TANDTC và các ngành chức năng sớm có hướng dẫn cụ thể tháo gỡ các vướng mắc trong các quy định pháp luật.