TAND huyện Thăng Bình: Nâng cao chất lượng xét xử từ phiên tòa rút kinh nghiệm

Trong năm qua, Ban Cán sự Đảng và tập thể Lãnh đạo TAND huyện Thăng Bình xác định nhiệm vụ trọng tâm là xây dựng nền tư pháp trong sạch, vững mạnh, dân chủ, nghiêm minh, bảo vệ công lý, từng bước hiện đại, phục vụ nhân dân. Với hoạt động tư pháp mà trọng tâm là hoạt động xét xử được tiến hành có hiệu quả và hiệu lực cao đồng thời xác định nhiệm vụ “Đổi mới việc tổ chức phiên tòa xét xử, xác định rõ hơn vị trí, quyền hạn, trách nhiệm của người tiến hành tố tụng và người tham gia tố tụng theo hướng đảm bảo công khai, dân chủ, văn minh; nâng cao chất lượng tranh tụng tại các phiên tòa xét xử, coi đây là khâu đột phá của hoạt động tư pháp”.

Trong năm 2022 TAND huyện Thăng Bình đã tổ chức 6 phiên tòa rút kinh nghiệm, 3 phiên tòa trực tuyến và công bố 74/74 bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật trên Cổng thông tin điện tử. Đây được coi là giải pháp đột phá, hữu hiệu để nâng cao chất lượng giải quyết, xét xử các loại vụ án, đáp ứng ngày một tốt hơn yêu cầu cải cách tư pháp.

Năm 2022, TAND huyện Thăng Bình đã tổ chức triển khai và thực hiện có hiệu quả công tác thi đua của đơn vị. Trong đó đặc biệt chú trọng đến việc tăng cường giáo dục chính trị tư tưởng, đạo đức cách mạng, đồng thời nâng cao hơn nữa trình độ năng lực chuyên môn cho cán bộ công chức. Với việc thực hiện có hiệu quả phong trào thi đua, năm 2022 TAND huyện Thăng Bình đã đạt được những thành tích nổi bật trên các mặt trận công tác.

Chánh án TAND huyện Thăng Bình đồng chí Nguyễn Công Min “Việc tổ chức các phiên tòa rút kinh nghiệm là một trong những biện pháp tự đào tạo có ý nghĩa thiết thực đối với mỗi Thẩm phán, cán bộ Tòa án”

Theo đó, TAND huyện Thăng Bình đã thụ lý 701 vụ, việc (cũ còn lại 86 vụ, việc, thụ lý mới 615 vụ, việc); đã giải quyết 618 vụ, việc, đạt tỷ lệ 88,2%; còn lại 82 vụ, việc. So với năm 2021 tăng 48 vụ, việc (năm 2021, tổng thụ lý: 653 vu, giải quyết 567 vụ; đạt tỷ lệ: 86,83%).

Ông Nguyễn Công Min, Chánh án TAND huyện Thăng Bình cho biết: Công tác xét xử vẫn còn những sai sót, hạn chế cần rút kinh nghiệm trong các vụ án hình sự, dân sự, kinh tế,… liên quan đến các vấn đề như xác định tư cách người làm chứng và người tham gia tố tụng; vấn đề thu thập chứng cứ; áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời; cách điều hành phiên tòa…Việc tổ chức các phiên tòa rút kinh nghiệm nhằm phục vụ tốt hơn cho công tác quản lý Hội thẩm nhân dân (HTND) theo quy chế; nâng cao năng lực xét xử cho đội ngũ thẩm phán và HTND đặc biệt là kỹ năng xử lý tình huống (phát sinh tại tòa). Tình huống phát sinh thường đa dạng, phức tạp thậm chí ngoài dự tính của HĐXX. Nếu chủ tọa, HTND gặp phải tình huống mà lúng túng, xử lý không đạt sẽ khiến các đương sự và người dự phiên tòa mất lòng tin. Khi lựa chọn vụ án đưa ra xét xử và rút kinh nghiệm sẽ khắc phục được những hạn chế đó. Đặc biệt, những phiên tòa này sẽ giúp nâng cao vai trò, vị trí của HTND trong quá trình xét xử.

Theo Chánh án Nguyễn Công Min, vụ án được lựa chọn để tổ chức rút kinh nghiệm là bởi phiên tòa có nhiều thành phần tham gia, nội dung vụ án có một số điểm cần phải làm rõ thêm tại Tòa để xác định hành vi chủ quan và dự kiến sẽ có tình huống phát sinh tại tòa, yêu cầu HĐXX phải giải quyết.

Việc tổ chức và phối hợp tổ chức các phiên tòa rút kinh nghiệm được thực hiện theo ba giai đoạn từ trước phiên tòa, tại phiên tòa và sau khi phiên tòa kết thúc. Dựa trên nguyên tắc chủ động, thường xuyên phối hợp chặt chẽ đảm bảo thực hiện đúng chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn theo quy định pháp luật. Đề cao tinh thần trách nhiệm của Thẩm phán, HTND trong quá trình xét xử.

Với những thành tích đạt được TAND huyện Thăng Bình được tặng Cờ thi đua của TANDTC

Để phiên tòa rút kinh nghiệm đạt hiệu quả cao, trước khi phiên tòa diễn ra, Thẩm phán chủ tọa phiên tòa cần lập Báo cáo kế hoạch đăng ký xét xử bằng văn bản với lãnh đạo TAND tỉnh Quảng Nam, lãnh đạo TAND huyện Thăng Bình gồm các nội dung: tóm tắt nội dung vụ án; cách thức tổ chức và thành phần tham dự; công tác chuẩn bị; tổ chức rút kinh nghiệm sau phiên tòa. Tại phiên tòa khi có tình tiết mới phát sinh hoặc diễn biến phức tạp thì Thẩm phán – Chủ tọa phiên tòa tạm dừng phiên tòa để HĐXX, trao đổi thống nhất phương án xử lý với Kiểm sát viên, trong trường hợp cần thiết có thể ngừng phiên tòa để Thẩm phán và Kiểm sát viên báo cáo lãnh đạo đơn vị mình.

Sau khi kết thúc phiên tòa, nên khuyến khích những người tham gia phiên tòa đóng góp ý kiến về phương thức điều hành phiên tòa; công tác phối hợp giữa Thẩm phán, HTND với Kiểm sát viên; chất lượng tranh tụng, xét hỏi, công tác phối hợp tuyên truyền pháp luật.

Cũng theo Chánh án Nguyễn Công Min, qua những phiên tòa rút kinh nghiệm như vậy, các cơ quan tố tụng phát hiện được nhiều vấn đề còn hạn chế (từ khâu nghiên cứu hồ sơ đến quá trình xét xử) từ đó cùng nhau họp bàn, đúc rút được cách khắc phục, xử lý. Việc tổ chức phiên tòa rút kinh nghiệm không phải nhằm mục đích thống nhất đường lối xét xử mà quan trọng là đảm bảo tính nghiệm minh của pháp luật. Mỗi phiên tòa như vậy là thực tế sinh động và là bài học cho đội ngũ làm công tác tố tụng, nâng cao tinh thần, trách nhiệm, chí công vô tư, từ đó nâng cao chất lượng xét xử.

Đồng thời, việc tổ chức phiên tòa rút kinh nghiệm là rất thiết thực và bổ ích đối với HTND. Giúp củng cố thêm kiến thức chuyên môn, tích lũy kinh nghiệm thực tiễn, nhất là kỹ năng đặt câu hỏi và thẩm vấn cho những phiên tòa sau (tránh đặt những câu hỏi dài, không rõ ràng hoặc lặp với nội dung HĐXX đã hỏi), dự kiến những tình huống phát sinh tại phiên tòa để tránh bị lúng túng, bị động, cùng HĐXX giải quyết vụ án một cách khách quan, công bằng, nghiêm minh, không bỏ lọt tội phạm và không làm oan sai cho người vô tội.

Mặc dù gặp nhiều khó khăn, tuy nhiên trong năm qua được sự lãnh đạo, chỉ đạo trực tiếp, thường xuyên của Ban cán sự Đảng, lãnh đạo TAND tỉnh Quảng Nam, và Ban Thường vụ huyện ủy, Thường trực Hội đồng nhân dân huyện Thăng Bình, công chức, người lao động TAND huyện Thăng Bình đã có nhiều nỗ lực để hoàn thành xuất sắc các chỉ tiêu công tác được giao. Trong phong trào thi đua yêu nước năm 2022, TAND huyện Thăng Bình được công nhận là tập thể lao động xuất sắc, được tặng Cờ thi đua của TANDTC, Chi bộ được Ban Thường vụ huyện ủy Thăng Bình xếp loại hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ và được khen thưởng.