Tâm lý “cố đi nhanh” và những tai nạn đáng tiếc trên đường phố

Áp lực thời gian và thói quen vội vã

Áp lực về thời gian và thói quen vội vã là những yếu tố chính dẫn đến tâm lý "cố đi nhanh" của người tham gia giao thông. Nhiều người, do lo sợ trễ hẹn, công việc hoặc các lý do cá nhân khác, thường phóng nhanh, vượt ẩu, không tuân thủ quy định giao thông, dẫn đến tai nạn đáng tiếc.

Vào khoảng 05 giờ ngày 29/8/2020, tại Km 234+200 Quốc lộ 1A thuộc địa phận thôn Mậu Chử, xã Thanh Hà, huyện Thanh Liêm, tỉnh Hà Nam, Nguyễn Văn M điều khiển xe mô tô với tốc độ cao và không chú ý quan sát. Khi phát hiện bà Đào Thị G đang đi xe đạp qua đường, khoảng cách chỉ còn 7-8 mét, M không kịp phản ứng, dẫn đến va chạm khiến bà G tử vong. Nguyên nhân chính được xác định là do M không giảm tốc độ và không chú ý quan sát, vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ.

Vào khoảng 10 giờ 43 phút ngày 8/3/2025, trên Quốc lộ 6 đoạn qua huyện Yên Châu, Sơn La, một chiếc Toyota Camry đã vượt ẩu ở khúc cua trong điều kiện trời mưa, đường trơn. Hậu quả, xe Camry va chạm mạnh với xe tải đi ngược chiều, khiến cả hai xe hư hỏng nặng. May mắn là không có thương vong về người.

Theo các chuyên gia tâm lý, có thể tài xế xe Camry đã chịu áp lực về thời gian hoặc có thói quen lái xe nhanh, dẫn đến quyết định vượt xe ở khúc cua nguy hiểm trong điều kiện thời tiết xấu. Hành vi này cho thấy sự thiếu kiên nhẫn và đánh giá sai về khả năng kiểm soát phương tiện trong tình huống nguy hiểm.

Trong khi đó, mặc dù không vi phạm luật giao thông, tài xế xe tải trở thành nạn nhân do hành vi lái xe nguy hiểm của người khác. Tình huống này có thể gây ra tâm lý hoảng sợ, lo lắng và mất niềm tin vào sự an toàn khi tham gia giao thông.

Trao đổi trên VOV Giao thông, chuyên gia tâm lý Lê Minh, giảng viên Đại học Thủ đô Hà Nội, nhận định rằng áp lực công việc, gia đình và các yếu tố khác có thể tích tụ, khiến tài xế dễ mất bình tĩnh và đưa ra quyết định thiếu an toàn khi lái xe.

Ông nhấn mạnh: "Trong bối cảnh cuộc sống hiện đại hiện nay, tất cả mọi người đều rất là vất vả với những cái công việc ở cơ quan rồi. Có thể những cái công việc gia đình và rất nhiều những vấn đề khác cần phải giải quyết. Khi đi đường họ vẫn cứ mải quan tâm và để ý tới những cái công việc đó. Cho nên là khi gặp phải những cái va chạm hoặc là khi gặp phải những cái căng thẳng thì rất có thể sẽ dễ dẫn tới những cái vụ ẩu đả cũng như là xô xát như chúng ta thấy trong cái thời gian vừa qua”.

Ngoài ra, chuyên gia cũng khuyến cáo rằng việc chuẩn bị tâm lý trước khi ra đường và thu xếp công việc hợp lý để tránh rơi vào tình huống vội vàng là cần thiết. Ông chia sẻ: "Chúng ta nên luôn chuẩn bị tâm lý trước khi ra đường và thu xếp công việc để bản thân không rơi vào tình huống vội vàng, dễ dẫn tới thêm căng thẳng."

Áp lực thời gian và thói quen vội vã là những yếu tố quan trọng dẫn đến hành vi lái xe nguy hiểm. Việc nhận thức và quản lý tốt tâm lý cá nhân, cùng với sự tuân thủ nghiêm ngặt các quy tắc giao thông, là cần thiết để đảm bảo an toàn cho bản thân và cộng đồng.

Tâm lý chủ quan và đánh giá sai khả năng kiểm soát phương tiện

Nhiều tài xế có tâm lý chủ quan, tin rằng họ có thể kiểm soát tốt phương tiện ngay cả khi chạy quá tốc độ hoặc trong điều kiện giao thông phức tạp. Sự tự tin thái quá này dẫn đến việc phớt lờ các quy tắc an toàn, gây ra những tai nạn nghiêm trọng.

Ngày 14/9/2022, Nguyễn Văn H. điều khiển xe ô tô trên Quốc lộ 217, do không làm chủ tốc độ và khoảng cách an toàn, đã đâm vào phần đuôi xe kéo tự chế do anh Phạm Văn N. điều khiển. Hậu quả, anh N. bị chấn thương nặng và tử vong sau đó. Tại phiên tòa, Hùng thừa nhận hành vi của mình và bày tỏ sự hối tiếc.

Hay vào hồi tháng 12/2024, tại thị xã La Gi, tỉnh Bình Thuận, tài xế Lê Hưng L. lái xe trong tình trạng say rượu, mất kiểm soát và lao vào nhóm thanh niên đứng ven đường, khiến một người tử vong và nhiều người bị thương nghiêm trọng.

Chuyên gia tâm lý cho rằng việc lái xe khi say rượu không chỉ là hành vi vi phạm pháp luật mà còn phản ánh sự thiếu trách nhiệm và đánh giá sai lầm về khả năng kiểm soát của bản thân. Rượu làm giảm khả năng phản xạ và phán đoán, dẫn đến tai nạn nghiêm trọng.

Có thể nói, sự chủ quan và đánh giá sai khả năng kiểm soát phương tiện, đặc biệt khi kết hợp với việc sử dụng rượu bia, là nguyên nhân dẫn đến nhiều tai nạn giao thông nghiêm trọng. Người lái xe cần nhận thức rõ nguy hiểm của việc lái xe trong tình trạng không tỉnh táo và tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về an toàn giao thông để bảo vệ bản thân và cộng đồng.

Tâm lý đám đông và áp lực từ môi trường giao thông

Tâm lý đám đông cũng là một yếu tố ảnh hưởng đến hành vi "cố đi nhanh" của người tham gia giao thông. Khi thấy các phương tiện xung quanh di chuyển nhanh, một số tài xế có xu hướng chạy theo để không bị "tụt lại", dẫn đến việc vi phạm tốc độ và gây nguy hiểm.

Năm ngoái, ngày 25/02/2024, tại Quốc lộ 1, tài xế Nguyễn Văn G. điều khiển xe khách chạy quá tốc độ quy định. Khi Cảnh sát giao thông ra hiệu lệnh dừng xe, Giang không chấp hành mà tiếp tục lái xe bỏ chạy, lạng lách, gây nguy hiểm cho các phương tiện khác và đâm vào xe chuyên dụng của cảnh sát. Hành vi này không chỉ vi phạm luật giao thông mà còn thể hiện sự coi thường pháp luật và an toàn của người khác.

Hay như vào ngày 27/8/2013, tại thị trấn Đoan Hùng, Phú Thọ, một vụ tai nạn giao thông xảy ra giữa ô tô và xe máy. Người dân hiếu kỳ tập trung đông để xem, gây cản trở giao thông. Bất ngờ, một xe khách mất lái lao vào đám đông, khiến 2 người tử vong và 7 người bị thương. Nguyên nhân chính là do đám đông tụ tập gây cản trở, khiến tài xế xe khách không kịp phản ứng.

Theo các chuyên gia tâm lý, tài xế có thể đã chịu áp lực từ môi trường giao thông đông đúc và bất ngờ trước đám đông tụ tập trên đường. Sự xuất hiện đột ngột của đám đông có thể gây hoảng loạn, dẫn đến mất kiểm soát phương tiện.

Trong khi đó, chuyên gia tâm lý Dương Kim Ngân cho rằng, tâm lý đám đông có thể khiến cá nhân mất đi khả năng phán đoán độc lập, dẫn đến hành vi nguy hiểm. Đối với những người dân tụ tập, họ cũng bị tác động bởi tâm lý đám đông, tò mò và muốn xem diễn biến vụ tai nạn. Họ có thể không nhận thức được nguy hiểm khi đứng gần hiện trường, dẫn đến hậu quả nghiêm trọng khi tai nạn thứ cấp xảy ra. Do đó, để giảm thiểu rủi ro, người tham gia giao thông cần nâng cao ý thức, tránh tụ tập gây cản trở và luôn tuân thủ quy định an toàn.

Tâm lý "cố đi nhanh" xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm áp lực thời gian, sự chủ quan về khả năng kiểm soát phương tiện và ảnh hưởng của tâm lý đám đông. Để giảm thiểu các tai nạn giao thông liên quan đến hành vi này, cần tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục về an toàn giao thông, cũng như áp dụng các biện pháp chế tài nghiêm khắc đối với những hành vi vi phạm. Ngoài ra, mỗi người tham gia giao thông cần tự nâng cao ý thức, tuân thủ quy định pháp luật và luôn đặt an toàn lên hàng đầu.