Sự đột phá trong cải cách thủ tục hải quan tại sân bay Tân Sơn Nhất

Là một trong những đơn vị đi đầu trong công tác cải cách thủ tục hành chính và hiện đại hóa hải quan, thời gian gần đây, Chi cục Hải quan cửa khẩu sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất đã triển khai thực hiện phân luồng theo “Cửa xanh” và “Cửa đỏ” nhằm tạo thuận lợi tối đa, rút ngắn thời gian thông quan cho hành khách nhập cảnh; phù hợp với thông lệ quốc tế; hướng đến mục tiêu thu hút đầu tư, thương mại và du lịch.

Cửa xanh dành cho hành khách không có hàng hoá phải khai báo hải quan

Tại khu vực ga đến quốc tế, có 2 cửa treo bảng điện tử hướng dẫn màu xanh – “Cửa xanh” (Không phải khai báo hải quan – Nothing to declare) và 2 cửa treo bảng điện tử hướng dẫn màu đỏ - “Cửa đỏ” (Phải khai báo hải quan – Goods to declare).

Điểm đặc biệt của “Cửa xanh” là, nếu hành khách không có hàng hoá phải khai báo, hoặc cơ quan hải quan không nghi vấn thì hành khách sẽ di chuyển qua “Cửa xanh” để vào nội địa mà không phải mất thời gian cho việc kiểm tra của hải quan. Hầu hết hành khách (khoảng 95% trong mỗi chuyến bay) lựa chọn cửa xanh để đi và phải tự chịu trách nhiệm trước pháp luật về hành vi khai báo của mình.

Hiện nay, chỉ khoảng dưới 5% khách nhập cảnh trong mỗi chuyến bay phải đi qua “Cửa đỏ” để kiểm tra hành lý, thuộc 2 trường hợp:

1/ Hành khách có hàng hoá phải khai báo theo quy định, bao gồm:

- Có hành lý ký gửi trước hoặc sau chuyến đi,

- Có hàng hoá vượt tiêu chuẩn miễn thuế theo quy định tại Điều 6 Nghị định 134/2016/NĐ-CP của Chính phủ, cụ thể:

a) Rượu từ 20 độ trở lên: 1,5 lít hoặc rượu dưới 20 độ: 2,0 lít hoặc đồ uống có cồn, bia: 3,0 lít.

b) Thuốc lá điếu: 200 điếu hoặc thuốc lá sợi: 250 gam hoặc xì gà: 20 điếu;

c) Đồ dùng cá nhân với số lượng, chủng loại phù hợp với mục đích chuyến đi;

d) Các vật phẩm khác ngoài hàng hóa quy định tại các điểm a, b, và c khoản này (không nằm trong Danh mục hàng hóa cấm nhập khẩu, tạm ngừng nhập khẩu hoặc nhập khẩu có điều kiện) có tổng trị giá hải quan không quá 10.000.000 đồng Việt Nam;

- Mang theo ngoại tệ có trị giá trên 5.000 USD hoặc ngoại tệ khác có giá trị tương đương hoặc mang trên 15.000.000 VNĐ quy định tại Thông tư 15/2011/TT-NHNN của Ngân hàng Nhà nước.

- Mang theo từ 300gram trở lên vàng trang sức, mỹ nghệ.

- Mang theo hàng nhập khẩu có điều kiện do Chính phủ và các Bộ, ngành quy định.

2/ Do cơ quan Hải quan nghi vấn có dấu hiệu vi phạm, yêu cầu hành khách chuyển sang luồng đỏ để kiểm tra. Trong trường hợp này hành khách phải tự mở hành lý và xuất trình cho cơ quan Hải quan.

Mỗi khi chuyến bay hạ cánh, hành khách sẽ tự căn cứ vào tình trạng hàng hóa, hành lý của mình để chọn “Cửa đỏ” hoặc “Cửa xanh” để di chuyển vào nội địa. Tại mỗi “Cửa xanh” sẽ có nhân viên hải quan đứng hướng dẫn cho hành khách và sẽ quyết định chuyển luồng sang “Cửa đỏ” để kiểm tra nếu phát hiện nghi vấn.

Hành khách có hàng hoá khai báo theo quy định sẽ qua cửa đỏ

Luật Hải quan quy định người khai hải quan có nghĩa vụ: “Khai hải quan và làm thủ tục hải quan; cung cấp đầy đủ, chính xác thông tin; Chịu trách nhiệm trước pháp luật về sự xác thực của nội dung đã khai; Thực hiện quyết định và yêu cầu của cơ quan hải quan, công chức hải quan trong việc làm thủ tục hải quan”.

Nếu hành khách không chấp hành có thể bị áp dụng các biện pháp ngăn chặn vi phạm như tạm giữ người, tạm giữ hàng hoá; bị xử phạt vi phạm hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định của pháp luật tuỳ theo trường hợp và tính chất vụ việc vi phạm.

Thực tế, kể từ khi triển khai đến nay, hầu hết hành khách người Việt và du khách nước ngoài đều cảm thấy rất thuận lợi, vui vẻ, hài lòng về quá trình kiểm tra của Hải quan sân bay Tân Sơn Nhất, có những người cảm thấy bất ngờ vì không nghĩ rằng thủ tục hải quan lại đơn giản như thế, ngay cả những người phải đi qua cửa đỏ để kiểm tra cũng cảm thấy rất thoải mái, bản thân họ đều nhận thức được rằng khu vực hàng không luôn đòi hỏi yêu cầu rất cao về an ninh, việc kiểm tra hải quan là tất yếu nên họ thấy hoàn toàn bình thường và rất vui vẻ hợp tác.

Tuy nhiên, đã có một vài trường hợp hành khách do thiếu hiểu biết về pháp luật nên đã phản ứng, không thực hiện nghĩa vụ của mình, bất hợp tác với cơ quan hải quan. Nên chăng, mỗi hành khách trước khi xuất cảnh, nhập cảnh hãy tìm hiểu kỹ và tuân thủ nghiêm quy định pháp luật Việt Nam, đặc biệt là pháp luật về hải quan về chính sách xuất nhập khẩu; thực hiện đúng nghĩa vụ của người khai hải quan; thực hiện theo yêu cầu của cơ quan hải quan khi làm thủ tục xuất nhập cảnh, qua đó tạo điều kiện thuận lợi để cơ quan Hải quan hoàn thành tốt nhiệm vụ được Đảng, Nhà nước và Chính phủ giao, bảo vệ tính thượng tôn pháp luật, góp phần xây dựng và phát triển đất nước ổn định, phồn vinh và bền vững.