Siết chặt quản lý các trường hợp cho - nhận tinh trùng, noãn, phôi

Vụ Sức khỏe Bà mẹ, Trẻ em (Bộ Y tế) cho biết, gần đây báo chí đăng nhiều về hiện tượng mua bán trứng, tinh trùng, phôi và mang thai hộ vì mục đích thương mại (đẻ thuê). Vụ Sức khỏe Bà mẹ, Trẻ em đã nhiều lần có văn bản chấn chỉnh gửi các Sở Y tế và các đơn vị hỗ trợ sinh sản trên toàn quốc.

Theo ông Đinh Anh Tuấn - Vụ trưởng Vụ Sức khỏe Bà mẹ, Trẻ em,  thời gian vừa qua, dịch vụ kỹ thuật hỗ trợ sinh sản đã có những bước phát triển đáng khích lệ, mang lại hạnh phúc cho nhiều gia đình.

Tuy nhiên, tại một số địa phương đã xuất hiện những tình trạng không tuân thủ pháp luật như buôn bán tinh trùng, noãn, phôi; mang thai hộ vì mục đích thương mại và đã bị Cơ quan Công an điều tra, xử lý theo pháp luật.

Để bảo đảm việc thực thi các quy định, phòng tránh tình trạng mang thai hộ vì mục đích thương mại, buôn bán giao tử xảy ra trong cơ sở y tế, hoặc các hành vi tiếp tay, tham gia vào những đường dây phi pháp nêu trên của cán bộ y tế.

Bộ Y tế đề nghị Sở Y tế, các bệnh viện có cung cấp dịch vụ thụ tinh trong ống nghiệm và mang thai hộ vì mục đích nhân đạo chỉ đạo và thực hiện các biện pháp cần thiết ngăn chặn tình trạng này.

Các địa phương cần nghiêm túc tuân thủ các quy định của pháp luật về hỗ trợ sinh sản. Rà soát, xây dựng bổ sung quy trình chống nhầm lẫn đối với tất cả các trường hợp cần phải nhận diện bệnh nhân để kiểm soát việc nhầm lẫn hoặc tráo đổi bệnh nhân, tinh trùng, noãn, phôi.

Trong đó, đặc biệt lưu ý các quy trình: lấy mẫu tinh dịch; chọc hút noãn; chuyển phôi; vận chuyển, tiếp nhận tinh trùng/noãn/phôi giữa các bệnh viện; mang thai hộ vì mục đích nhân đạo. 

Khuyến khích các bệnh viện quản lý các trường hợp cho/nhận tinh trùng/noãn/phôi, thụ tinh trong ống nghiệm, mang thai hộ vì mục đích nhân đạo trên phần mềm có sử dụng các kỹ thuật nhận diện sinh trắc học hiện đại như chụp ảnh khuôn mặt, vân tay, mống mắt để phòng tránh nhầm lẫn hoặc tráo đổi bệnh nhân do sử dụng giấy tờ giả.

Song song đó, rà soát kỹ tính pháp lý của hồ sơ mang thai hộ vì mục đích nhân đạo. Chỉ định các trường hợp mang thai hộ vì mục đích nhân đạo và xét nghiệm di truyền tiền làm tổ nên được hội đồng chuyên môn thông qua và lãnh đạo bệnh viện ký xét duyệt, tránh mang thai hộ vì mục đích thương mại và lựa chọn giới tính thai nhi.

Đồng thời, hoàn thiện quy trình và tăng cường hoạt động kiểm tra, giám sát nội bộ, bảo đảm không để cán bộ, nhân viên tham gia, dính líu, tiếp tay cho các đường dây mua bán trứng, tinh trùng, phôi, đẻ thuê hoặc thực hiện lựa chọn giới tính thai nhi. Xử lý nghiêm các nhân viên vi phạm quy định.

Các đơn vị phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chức năng để phát hiện, ngăn chặn và xử lý theo pháp luật các trường hợp đẻ thuê, lựa chọn giới tính thai nhi xảy ra trong cơ sở y tế.

Trong trường hợp phát hiện cán bộ, nhân viên có sai phạm; các bệnh viện báo cáo ngay về Bộ Y tế để giải quyết theo thẩm quyền.

Ngoài ra, cần thường xuyên tập huấn cho cán bộ của đơn vị về các quy định và pháp luật trong lĩnh vực hỗ trợ sinh sản. Nghiêm túc thực hiện các quy định đã nêu tại các công văn và báo cáo định kỳ về thực hiện kỹ thuật thụ tinh trong ống nghiệm và mang thai hộ mục đích nhân đạo tại đơn vị.