Rút viện trợ an ninh, vai trò của Mỹ ở Pakistan bị thách thức nghiêm trọng?

Ngày 4/1, Mỹ tuyên bố quyết định ngừng khoản viện trợ an ninh cho Pakistan đến khi Pakistan ngừng ủng hộ phiến quân thuộc mạng lưới Haqqani và Taliban.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Heather Nauert cho biết, Mỹ sẽ đình chỉ viện trợ an ninh cho Pakistan đến khi nào chính phủ Pakistan có hành động kiên quyết chống phiến quân Taliban và nhóm Haqqani - những tổ chức mà Mỹ coi là yếu tố gây mất ổn định khu vực và nhằm mục tiêu vào người Mỹ.

Theo Reuters, Bộ Ngoại giao Mỹ đã thông báo quyết định này, song từ chối tiết lộ con số viện trợ cho Pakistan bị đình chỉ. Tuy nhiên, theo một quan chức giấu tên trong chính quyền Mỹ cho biết, khoản viện trợ này khoảng hơn 255 triệu USD được dùng trong gói viện trợ quân sự cho Pakistan đã bị giữ lại.

Vai trò của Mỹ ở Pakistan đang bị thách thức nghiêm trọng

Trước đó, Đại sứ Mỹ tại Liên Hợp Quốc Nikki Haley cũng tuyên bố Mỹ sẽ rút khoản viện trợ 255 triệu USD dành cho Pakistan. Phát biểu trước báo giới tại trụ sở Liên Hợp Quốc, Đại sứ Haley đã sử dụng những ngôn từ mạnh mẽ nhằm vào Pakistan khi cho rằng, Pakistan đã chơi trò hai mặt, đôi lúc hợp tác với Mỹ, song cũng chứa chấp những kẻ khủng bố tấn công binh sĩ Mỹ tại Afghanistan.

Bà Haley nhấn mạnh, chính quyền Mỹ không thể chấp nhận kiểu chơi này và hy vọng nhận được sự hợp tác nhiều hơn nữa từ Pakistan trong cuộc chiến chống khủng bố.

Tuyên bố của bà Haley được đưa ra sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump cáo buộc Pakistan không mang lại gì cho Mỹ ngoài những lời "nói dối, lừa gạt" và cung cấp nơi trú ẩn an toàn cho những kẻ khủng bố để đổi lấy 33 tỷ USD tiền viện trợ của Mỹ trong 15 năm qua.

Thực tế phát ngôn mới nhất của Tổng thống Donald Trump chỉ là nối dài những mâu thuẫn giữa hai quốc gia đồng minh này, khi Mỹ vẫn luôn cáo buộc Pakistan chứa chấp các nhóm cực đoan, thường xuyên thực hiện các vụ tấn công qua biên giới nhằm vào binh sĩ Mỹ và Afghanistan.

Phản ứng trước những phát ngôn mới nhất của Tổng thống Mỹ, Ngoại trưởng Pakistan Khawaja Asif gọi đây là “chiêu trò chính trị” nhằm che dấu sự thất bại của Mỹ tại Afghanistan, nơi các nhóm vũ trang Taliban đang mở rộng vùng lãnh thổ chiếm đóng và thực hiện các vụ tấn công lớn.

Thủ tướng Pakistan Shahid Khaqan Abbasi ngay lập tức triệu tập một cuộc họp Ủy ban an ninh quốc gia. Cuộc họp kéo dài 3 giờ đã ghi nhận sự thất vọng sâu sắc của Pakistan đối với tuyên bố của Tổng thống Mỹ và khẳng định Pakistan vẫn cam kết đóng vai trò xây dựng trong tiến trình hòa bình của Afghanistan. Đồng thời, thẳng thừng tuyên bố không cần viện trợ của Mỹ.

Theo giới phân tích, phản ứng mạnh mẽ của Pakistan báo hiệu một giai đoạn đầy sóng gió trong mối quan hệ giữa hai đồng minh truyền thống này. Ngoài ra, các biện pháp cứng rắn của Mỹ có thể đẩy Pakistan sâu hơn vào vòng tay của Trung Quốc, quốc gia vốn đã cam kết đầu tư 57 tỉ USD cho các dự án hạ tầng cơ sở ở Pakistan như một phần trong sáng kiến “Vành đai và Con đường”.

Mặc dù, Ấn Độ và Afghanistan đều lên tiếng ủng hộ tuyên bố mới nhất của Mỹ, nhưng Trung Quốc vẫn ra sức bảo vệ Pakistan khi cho rằng Pakistan đã nỗ lực và hy sinh nhiều cho cuộc chiến chống khủng bố. Pakistan đóng vai  trò quan trọng và đóng góp lớn cho nỗ lực chống chủ nghĩa khủng bố toàn cầu.

Như vậy có thể thấy, với mối quan hệ đồng minh Mỹ - Pakistan đang dần lạnh nhạt, cùng sự ủng hộ tích cực của Trung Quốc với các dự án kinh tế hàng tỉ USD chắc chắn đang thách thức vai trò của Mỹ tại quốc gia chiến lược trong khu vực này.