Sáng 28/6, với 464/469 đại biểu Quốc hội (ĐBQH) tán thành (đạt 95,47%), Quốc hội khoá XV đã thông qua Nghị quyết về chủ trương đầu tư Dự án đầu tư xây dựng đường cao tốc Bắc - Nam phía Tây đoạn Gia Nghĩa (Đắk Nông) - Chơn Thành (Bình Phước)
Tổng mức đầu tư 25.540 tỉ đồng
Nghị quyết gồm 4 Điều, quyết nghị chủ trương đầu tư Dự án đầu tư xây dựng đường cao tốc Bắc - Nam phía Tây đoạn Gia Nghĩa (Đắk Nông) - Chơn Thành (Bình Phước), với khoảng 128,8km. Tổng mức đầu tư 25.540 tỉ đồng, trong đó vốn ngân sách Trung ương 10.536,5 tỉ đồng, vốn ngân sách địa phương 2.233,5 tỉ đồng, vốn do nhà đầu tư thu xếp 12.770 tỉ đồng.
Quốc hội đặt ra tiến độ thực hiện dự án từ năm 2024, cơ bản hoàn thành năm 2026, đưa vào khai thác, vận hành năm 2027.
Mục tiêu của chủ trương nhằm xây dựng tuyến cao tốc trọng điểm kết nối vùng Tây Nguyên với vùng Đông Nam Bộ, kết nối các tỉnh Bình Phước, Đắk Nông và các địa phương khác trong vùng với TPHCM, tạo không gian, động lực phát triển mới cho vùng Tây Nguyên và vùng Đông Nam Bộ.
Đối với nhu cầu sử dụng đất, sơ bộ nhu cầu sử dụng đất của dự án khoảng 1.111ha, trong đó: đất trồng lúa khoảng 12ha; đất nông nghiệp khác khoảng 1.041ha; đất ở khoảng 12ha; đất rừng sản xuất khoảng 46ha. Giải phóng mặt bằng toàn tuyến một lần theo quy mô quy hoạch.
Nghị quyết cũng quyết nghị, Chính phủ chịu trách nhiệm trước Quốc hội trong việc triển khai tổ chức thực hiện, quản lý và khai thác, vận hành dự án theo đúng Nghị quyết này và quy định của pháp luật có liên quan. Đôn đốc kiểm tra các địa phương được giao làm cơ quan chủ quản hoặc cơ quan có thẩm quyền và chịu trách nhiệm về tiến độ, chất lượng dự án; quản lý, sử dụng vốn, các nguồn lực và thực hiện các cơ chế đặc thù tiết kiệm, hiệu quả, phòng chống tham nhũng, tiêu cực; chỉ đạo các địa phương bảo đảm nguồn vốn thực hiện dự án. Lãnh đạo, chỉ đạo việc triển khai thực hiện Nghị quyết này, bảo đảm đúng mục tiêu, công khai, minh bạch và hiệu quả, không để trục lợi chính sách, thất thoát, lãng phí; hàng năm báo cáo Quốc hội tại kỳ họp cuối năm về tình hình thực hiện dự án…
Áp dụng cơ chế đặc thù đảm bảo tiến độ, chất lượng cho dự án
Trước đó, trình bày Báo cáo tiếp thu, chỉnh lý và giải trình về chủ trương đầu tư Dự án đầu tư xây dựng đường cao tốc Bắc - Nam phía Tây đoạn Gia Nghĩa (Đắk Nông) - Chơn Thành (Bình Phước), Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho biết, một số ý kiến cho rằng, việc đầu tư quy mô 2 làn xe đối với đoạn 2km đường giao kết nối cao tốc Gia Nghĩa - Chơn Thành đến đường Hồ Chí Minh đoạn Chơn Thành - Đức Hòa sẽ tạo nút thắt cổ chai trong giao thông, gây ùn ứ, mất an toàn giao thông. Do vậy, đề nghị xem xét đầu tư đoạn kết nối theo quy mô 4 làn xe.
Tiếp thu ý kiến của ĐBQH, Chính phủ đã điều chỉnh dự thảo Nghị quyết theo hướng đầu tư đồng bộ toàn Dự án theo quy mô 4 làn xe hoàn chỉnh và sử dụng chi phí dự phòng của Dự án bảo đảm không làm tăng sơ bộ tổng mức đầu tư dự án.
Nhiều ý kiến đề nghị quan tâm có chính sách đền bù thỏa đáng đối với việc thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư của dự án, bảo đảm ổn định cuộc sống cho người dân bị ảnh hưởng bởi dự án.
Tiếp thu ý kiến ĐBQH, trong giai đoạn triển khai các bước tiếp theo, đề nghị Chính phủ quan tâm chỉ đạo các địa phương xây dựng chính sách đền bù thỏa đáng theo nguyên tắc người dân đến nơi ở mới phải bảo đảm tốt hơn, tối thiểu phải bằng nơi ở cũ; đặc biệt là quan tâm đến phong tục, tập quán của đồng bào dân tộc thiểu số, bảo đảm về đất ở, đất sản xuất cho người dân và việc đào tạo, chuyển đổi nghề cho người dân chịu ảnh hưởng của dự án.
Về các cơ chế, chính sách triển khai đầu tư dự án, nhiều ý kiến nhất trí với cơ chế đặc thù của dự án, do rút ngắn được thời gian thực hiện các quy trình, thủ tục theo pháp luật hiện hành, giúp đẩy nhanh tiến độ Dự án. Có ý kiến đề nghị áp dụng tối đa các cơ chế đặc thù đã và đang thực hiện cho các dự án cao tốc thời gian qua cho dự án này.
Tiếp thu ý kiến ĐBQH, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã chỉ đạo các cơ quan liên quan rà soát, nghiên cứu tiếp thu tại dự thảo Nghị quyết các cơ chế đặc thù phù hợp cho việc triển khai thực hiện Dự án nhằm đáp ứng yêu cầu về tiến độ, chất lượng cho dự án như: cho phép kéo dài thời gian giải ngân số vốn bố trí từ nguồn tăng thu, tiết kiệm chi thường xuyên của ngân sách trung ương năm 2022 để thực hiện dự án đến hết năm 2026. Cho phép người đứng đầu cơ quan có thẩm quyền xem xét, quyết định việc chỉ định thầu trong quá trình triển khai thực hiện dự án đối với các gói thầu tư vấn, các gói thầu thực hiện bồi thường, hỗ trợ, tái định cư…