Ngày 1/8, tại vùng biển Cửa Lục, phường Bãi Cháy, TP Hạ Long, Quân chủng Hải quân và tỉnh Quảng Ninh tổ chức Lễ tưởng niệm các Anh hùng liệt sĩ và Nhân dân đã chiến đấu anh dũng, hy sinh trong Chiến thắng trận đầu ngày 2 và ngày 5/8/1964.
Dự lễ tưởng niệm có Trung tướng Nguyễn Văn Bổng, Bí thư Đảng ủy, Chính ủy Quân chủng Hải quân; ông Nguyễn Xuân Ký, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Quảng Ninh, Chủ tịch HĐND tỉnh; bà Trịnh Thị Minh Thanh, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy Quảng Ninh; ông Cao Tường Huy, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh; ông Đặng Xuân Phương, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Ninh; các vị đại biểu đại diện Bộ Tư lệnh Hải quân, Bộ đội Biên Phòng, Cảnh Sát biển Việt Nam, Quân khu 3, Quân chủng Phòng không - Không quân; các cựu chiến binh, anh hùng LLVT nhân dân và đông đảo cán bộ, đoàn viên thanh niên địa phương.
Cách đây tròn 60 năm, ngày 2 và 5/8/1964, ngay trong lần đầu ra quân chiến đấu, Hải quân nhân dân Việt Nam đã đánh đuổi tàu khu trục Maddox của đế quốc Mỹ.
Sau khi tàu Maddox bị đánh đuổi khỏi vùng biển của nước ta, đêm 4/8/1964, đế quốc Mỹ dựng lên “Sự kiện Vịnh Bắc bộ” để mở chiến dịch “trả đũa” mang tên “Mũi tên xuyên” (Operation Pierce Arrow).
Ngày 5/8/1964, Mỹ sử dụng hàng chục máy bay tiêm kích và cường kích hiện đại, chia làm 3 đợt bất ngờ tấn công cùng lúc vào các mục tiêu kinh tế, căn cứ, kho tàng, nơi trú đậu tàu của nước ta dọc theo ven biển từ cảng Gianh (Quảng Bình); Cửa Hội, Vinh, Bến Thủy (Nghệ An); Lạch Trường (Thanh Hóa) đến Hòn Gai, Bãi Cháy (Quảng Ninh) hòng tiêu diệt lực lượng Hải quân của ta, mở đầu kế hoạch chiến tranh phá hoại quy mô lớn đối với miền Bắc.
Tại Quảng Ninh, nhiều tốp máy bay phản lực hiện đại của Mỹ từ hạm đội 7 ồ ạt bay vào ném bom, bắn phá cảng hải quân của ta ở Bãi Cháy và một số nơi của thị xã Hồng Gai (nay là TP Hạ Long). Trong trận thử lửa đầu tiên, quân và dân Quảng Ninh đã bắn trúng 3 máy bay Mỹ, trong đó có 2 chiếc rơi tại chỗ, bắt sống phi công Mỹ đầu tiên -Trung uý E.Alvarez, lái máy bay A4D, bị bắn rơi lúc 14h43 ngày 5.8.1964 tại vụng Hòn Mối - vịnh Hạ Long.
Phát biểu tại lễ tưởng niệm, Trung tướng Nguyễn Văn Bổng nhấn mạnh, chiến thắng ngày 2 và 5/8/1964 của bộ đội Hải quân, Phòng không Không quân và quân dân miền Bắc đã giáng một đòn mạnh vào uy thế của Hải quân Mỹ, làm cho Lầu Năm góc phải bàng hoàng; đồng thời cổ vũ mạnh mẽ ý chí của quân và dân cả nước quyết tâm đánh thắng giặc Mỹ xâm lược.
Đây là chiến công tiêu biểu đầu tiên của Quân chủng Hải quân sau 9 năm thành lập - mở đầu trang sử chiến đấu và chiến thắng vẻ vang của Hải quân nhân dân Việt Nam anh hùng; đồng thời đây cũng là chiến thắng trận đầu của quân và dân miền Bắc trong chống chiến tranh phá hoại của đế quốc Mỹ. Trong trận chiến đấu ấy, nhiều cán bộ, chiến sĩ và nhân dân đã anh dũng ngã xuống và bị thương; trong đó có 78 cán bộ, chiến sĩ Hải quân đã anh dũng hy sinh.
Trong không khí trang trọng, thành kính, các đại biểu cùng ôn lại chiến công của thế hệ cha anh đi trước, tưởng nhớ và tỏ lòng biết ơn vô hạn, đồng thời nhận thức rõ trách nhiệm lớn lao trọng sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hiện nay.
Lễ tưởng niệm các Anh hùng liệt sĩ và Nhân dân hy sinh trong Chiến thắng trận đầu của Hải quân nhân dân Việt Nam là hoạt động nhân văn cao cả, thể hiện tinh thần "Uống nước, nhớ nguồn" của toàn dân tộc, Nhân dân các thế hệ. Đây cũng là sự kiện ý nghĩa, bày tỏ lòng tri ân sâu sắc, niềm tự hào của Nhân dân Quảng Ninh hướng về dịp kỷ niệm 77 năm Ngày Thương binh - Liệt sĩ 27/7 (1947-2024).