Những vụ khủng bố kinh hoàng nhất châu Âu thế kỷ 21 (Kỳ 1): Tấn bi kịch tại nhà hát Dubrovka Moskva

Tối ngày 23/10/2002, trong buổi biểu diễn vở ca kịch “Nord Ost” ở Trung tâm nhà hát ở Dubrovka, các tay súng Chechnya xông vào tòa nhà, nhanh chóng vô hiệu hóa lực lượng bảo vệ hầu như tay không, và bắt hơn 900 người có mặt trong tòa nhà làm con tin.

Mục đích của chúng là đòi chính quyền Nga phải ngừng chiến dịch chống khủng bố của quân đội liên bang ở Chechnya. Để gây áp lực với lực lượng cảnh sát, chúng tuyên bố sẽ sát hại 10 con tin nếu 1 tay súng trong nhóm bị thương hoặc bị giết.

Trung tâm nhà hát ở Dubrovka

Một số diễn viên trong nhà hát đã may mắn trốn thoát ra ngoài và cho biết khoảng một nửa phần tử khủng bố là phụ nữ. Những cuộc trao đổi qua điện thoại với con tin bên trong toà nhà cho thấy những kẻ cầm giữ con tin có lựu đạn và các loại chất nổ khác đeo quanh mình. Chúng đã lắp đặt thêm chất nổ, ở ngay trung tâm nhà hát và ở bên ngoài ban công, đồng thời tuyên bố sẵn sàng chết vì mục tiêu.

Các cuộc đàm phán với những kẻ khủng bố để giải thoát con tin đã diễn ra liên tục trong hơn hai ngày đêm. Kết quả chỉ có thêm 58 người được thả ra. Những người còn lại phải chịu cảnh không nước uống và thức ăn cùng sự hoang mang, lo sợ cho số phận của mình.

Lính đặc nhiệm chuẩn bị xông vào Nhà hát Dubrovka

Sáng sớm ngày 26/10, các đơn vị đặc nhiệm của Nga, chủ công là Cơ quan an ninh liên bang FSB, được lệnh tấn công vào nhà hát. Trong khi đó, ở bên ngoài đã tập hợp hàng chục xe cứu thương đang đợi sẵn.

Đúng 5h sáng, ánh đèn pha chiếu sáng lối vào Nhà hát chính đã được tắt. Lực lượng đặc nhiệm bắt đầu bơm một loại khí độc lạ làm tê liệt hệ thần kinh vào bên trong tòa nhà.

Cuộc tấn công diễn ra trong khoảng 40 phút. Lúc 7 giờ 25 sáng cùng ngày, Trợ lý Tổng thống Nga, Sergei Yastrzhembsky chính thức tuyên bố kết thúc chiến dịch giải phóng con tin.

Cảnh sát giải phóng con tin

Kết quả, 40 tay súng khủng bố, bao gồm tên cầm đầu Movsar Baraev và 18 phụ nữ mang bom tự sát, đã bị tiêu diệt, hai tên bị bắt sống, hàng chục khẩu súng và vật liệu nổ được thu giữ. Ngoài ra, hai khối thuốc nổ với tổng cộng 80kg chất nổ cũng đã được phát hiện và vô hiệu hóa.

Ngày 28/10, chính quyền Nga tuyên bố để tang các nạn nhân thiệt mạng trong thảm họa ở Dubrovka.

Gần 800 con tin được giải thoát, nhưng 130 người đã thiệt mạng trong thảm họa này. Ngày 28/10, chính quyền Nga tuyên bố để tang các nạn nhân thiệt mạng trong thảm họa ở Dubrovka.

Đến thời điểm hiện nay, thành phần hóa học của loại khí trên vẫn được giữ bí mật, các chuyên gia y tế đang chữa trị cho một số nạn nhân sống sót sau vụ Dubrovka nhưng mắc bệnh hiểm nghèo, vẫn không được cung cấp một thông tin gì về loại khí này.

Chính phủ Nga đã chi cho mỗi người thiệt mạng 100.000 ruble, người bị thương được nhận 50.000 ruble, mỗi người bị bắt làm con tin được nhận 10.000 ruble.

Tổng công tố Moskva cũng đã khởi tố vụ án hình sự với các tội danh “khủng bố” và “bắt giữ con tin” đối với những kẻ tham gia và tổ chức vụ khủng bố. Nhiều lãnh đạo các băng Đảng ở Chechnya bị kết tội và truy nã quốc tế.

Vụ khủng bố dường như lắng xuống, tuy nhiên đến tháng 12/2011, tòa án nhân quyền châu Âu đã xem xét lại một phần đơn kiện của những người bị thương và thân nhân của những người thiệt mạng trong vụ khủng bố ở Dubrovka.

Tòa án cho rằng, các nạn nhân của thảm họa này đã không nhận được trợ giúp y tế đầy đủ, kịp thời sau khi FSB sử dụng khí độc lạ làm chết không chỉ những kẻ khủng bố, mà cả các con tin.

Tòa án yêu cầu chính quyền Nga bồi thường cho 64 người bị nạn khoản tiền 1,3 triệu euro. Tháng 6/2012, quyết định này có hiệu lực, chính quyền Nga phải chi trả đầy đủ khoản bồi thường này trong vòng 3 năm.