Người dân cần hiểu và thực hiện tốt việc phân loại rác

Chính phủ vừa ban hành Nghị định 45/2022/NĐ-CP ngày 7/7/2022 về xử phạt vi phạm hành chính lĩnh vực bảo vệ môi trường, hiệu lực từ ngày 25/8/2022. Nghị định được ban hành kịp thời, là căn cứ đồng bộ với Luật  Bảo vệ môi trường và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xử lý vi phạm hành chính năm 2020 để cơ quan có thẩm quyền xem xét xử lý vi phạm hành chính, nhằm nâng cao nhận thức của tổ chức, cá nhân, tăng cường hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước trong lĩnh vực bảo vệ môi trường. Nghị định 45/2022/NĐ-CP có nhiều điểm mới, trong đó có quy định về xử lý, xử phạt hành vi “không phân loại chất thải rắn sinh hoạt” đối với cá nhân, gia đình và “không phân loại chất thải rắn công nghiệp tại nguồn” đối với cơ quan, tổ chức, chủ cơ sở sản xuất kinh doanh…

Cụ thể, Khoản 1 Điều 26 Nghị định 45/2022/NĐ-CP quy định: Phạt tiền từ 500.000 - 1.000.000 đồng đối với hộ gia đinh, cá nhân không phân loại chất thải rắn sinh hoạt, không sử dụng bao bì chửa chất thải rắn sinh hoạt theo quy định; Phạt tiền từ 20.000.000 - 25.000.000 đồng đối với cơ quan, tổ chức, chủ cơ sở sản xuất kinh doanh… không phân loại tại nguồn chất thải rắn công nghiệp thông thường.

Chia sẻ với báo chí, Tổng cục trưởng Tổng cục Môi trường cho biết, việc phân loại rác tại nguồn sẽ góp phần tiết kiệm tài nguyên, mang lại lợi ích qua nguồn thải từ việc tận dụng phế liệu để tái chế; từ đó nâng cao nhận thức cộng đồng về bảo vệ, sử dụng hợp lý tài nguyên và môi trường, giảm thiểu ô nhiễm, đồng thời tiết kiệm chi phí thu gom, vận chuyển, xử lý rác thải.

Trên thực tế, dù đem lại rất nhiều lợi ích và các cơ quan chức năng, địa phương có rất nhiều nỗ lực song việc phân loại rác tại nguồn còn gặp nhiều khó khăn, vướng mắc; không ít chương trình phân loại rác tại nguồn, dự án xử lý rác thải được triển khai nhưng chỉ một thời gian lại chìm dần. Nghị định trên được ban hành đã bổ sung thêm quy định về phân loại rác thải tại nguồn, giúp tiết kiệm chi phí ngân sách nhà nước để xử lý chất thải rắn sinh hoạt, giảm diện tích chôn lấp, thu hồi vật liệu, thu hồi năng lượng, tạo nguyên liệu làm phân compost, tiết kiệm tài nguyên và hạn chế ô nhiễm môi trường từ quá trình xử lý chất thải. Nghị định cũng có những hình thức xử phạt đối với cá nhân, tổ chức có phát sinh chất thải rắn không phân loại tại nguồn.

Theo chuyên gia về môi trường, có những quy định banh hành ra chưa thể triển khai thực hiện ngay được do vướng phải nhiều trở ngại khách quan, do vậy cần phải có công tác truyền thông để vừa tuyên truyền, phổ biến quy định của pháp luật vừa hướng dẫn người dân, các địa phương, đơn vị cùng có giả pháp phối hợp thực hiện. Mỗi địa phương có điều kiện, đặc thù riêng do đó, luật quy định giao cho UBND cấp tỉnh ban hành quy định cụ thể để triển khai tại địa phương, bảo đảm mang lại hiệu quả khi tổ chức triển khai. Khi địa phương ban hành quy định cụ thể để thực hiện theo lộ trình trên thì chế tài của Nghị định trên mới áp dụng.

Mặt khác, quy định ở đây là phải đặt pháp luật về mặt nội dung là Luật Bảo vệ môi trường và Luật này quy định cơ chế phân loại chất thải rắn sinh hoạt tại Khoản 1 Điều 75 quy định thực hiện theo lộ trình đến chậm nhất 31/12/2024. Như vậy, ngày 25/8 là mốc thời gian Nghị định bắt đầu có hiệu lực, nhưng từng chế tài sẽ có lộ trình để áp dụng trong quá trình tổ chức thực hiện, trong đó có chế tài xử phạt người không phân loại rác.

Trước khi có các quy định về xử lý, xử phạt không phân loại rác, tại Hải Phòng, từ năm 2016, Công ty TNHH MTV môi trường đô thị Hải Phòng đã phối hợp với các chuyên gia thành phố Kitakyushu (Nhật Bản) triển khai thực hiện chương trình phân loại rác tại nguồn và xử lý rác thu hồi mùn hữu cơ tại Nhà máy xử lý thay vì đưa rác tổng hợp vào xử lý.

Hướng đến mục tiêu phat triển xanh và bền vững, Công ty TNHH MTV môi trường đô thị Hải Phòng đã không ngừng nỗ lực, chủ động phối hợp tốt với các cơ quan, đơn vị và địa phương thường xuyền đẩy mạnh hoạt động tuyên truyền đổ rác đúng giờ, đúng nơi quy định và phân loại rác thải tại nguồn đến các khu dân cư, tổ dân phố, trường học các cơ quan, đơn vị, tại các phường/xã, quận/huyện trên địa bàn thành phố.

Từ năm 2020 đến nay, Công ty đã tổ chức thành công hàng chục hội nghị tuyên tuyền, phối hợp triển khoảng 30 mô hình phân loại rác tại nguồn tại nhiều đơn vị như: Phường Máy Chai, phường Cầu Đất, phường Cầu Tre (quận Ngô Quyền), Thành Tô (quận Hải An), phường Minh Khai (quận Hồng Bàng), huyện Thủy Nguyên, Trường tiểu học Bạch Đằng, Trường tiểu học Chu Văn An, Trường tiểu học Dư Hàng Kênh…

Đến nay, hầu hết các nhà hàng, khách sạn tại quận Hồng Bàng, Ngô Quyền, Lê Chân, Hải An, huyện An Dương và các cơ quan, đơn vị lực lượng vũ trang trên địa bàn thành phố đã thực hiện tốt việc việc đổ rác đúng giờ, đúng nơi quy định và phân loại rác tại nguồn.