Người cựu binh đưa Gừng Kỳ Sơn vươn ra thế giới

Sinh ra và lớn lên ở xã Sơn Giang, huyện Hương Sơn, tỉnh Hà Tĩnh. Tháng 6 năm 1975 theo tiếng gọi thiêng liêng của Tổ quốc, chàng trai trẻ Nguyễn Văn Luân lên đường nhập ngũ tại nhà máy Z171, thuộc Tổng cục kỹ thuật đóng ở tỉnh Quảng Bình, sau đó chuyển ra Cục kỹ thuật Quân khu I.

Đến năm 1983, với quân hàm Thiếu uý, ông Luân xuất ngũ về địa phương lập gia đình. Ở quê với công việc chủ yếu là sản xuất nông nghiệp thuần túy nên kinh tế gia đình gặp rất nhiều khó khăn, vất vả. Năm 1987, ông Luân cùng gia đình lên thị trấn Mường Xén lập nghiệp với nhiều nghề như sửa chữa như xe máy, cơ khí, photocoppy, mở quán kinh doanh cà phê….

Đến năm 2009, kinh tế gia đình ổn định hơn, ông Luân thành lập Hợp tác xã Dịch vụ nông nghiệp - Tiểu thủ công nghiệp Hương Sơn (HTX Hương Sơn), chuyên kinh doanh Nông nghiệp và hoạt động dịch vụ có liên quan. Sau nhiều năm hoạt động trên các lĩnh vực, trong đó có thu mua gừng dé và gừng sừng trâu là 2 loại gừng được đồng bào các dân tộc huyện Kỳ Sơn trồng từ lâu đời, để cung cấp cho các thương lái tiêu thụ tại các thị trường trong và ngoài tỉnh.

Nhận thấy tiềm năng của cây trồng này có khả năng cạnh tranh và xuất bán đi nhiều thị trường, đem lại hiệu quả kinh tế, xoá đói, giảm nghèo cho người dân và hướng đi mới trong sản xuất kinh doanh của Hợp tác xã. Từ năm 2013, ông Luân đã quyết tâm, trăn trở cùng ăn, cùng ở, cùng lên tận nương rẫy với người dân, để hướng dẫn, người dân áp dụng khoa học kỹ thuật vào công tác trồng cây gừng nhằm tạo ra năng suất cao nhất và để củ gừng đạt chất lượng cao.

Ngoài ra, ông Luân phối hợp với ngành chức năng của huyện tổ chức tập huấn, hội thảo xây dựng mô hình trông gừng, hướng dẫn kỹ thuật chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh trên cây gừng, cách sơ chế, bảo quản sản phẩm gừng cho bà con nhân dân. Ban đầu Hợp tác xã đã vận động 20 hộ dân liên kết tham gia trồng thí điểm gừng hữu cơ trên diện tích 10 ha. Thấy trồng gừng dễ bán, mang lại hiệu quả kinh tế cao hơn hẳn so với trồng lúa rẫy trên đất dốc, dần dần nhiều hộ dân đã tự nguyện xin liên kết và tham gia vào chuỗi sản xuất, trồng và cung ứng sản phẩm cụ gừng cho HTX Hương Sơn.

Đến nay, số hộ dân tham gia liên kết, hợp tác trồng, cung ứng gừng sản phẩm gừng cho HTX Hương sơn đã lên đến gần 150 hộ, trải đều ở 6 bản, thuộc 4 xã của huyện Kỳ Sơn. Với tổng diện tích trên 40ha. Không chỉ thu mua gừng cho các hộ dân tham gia trong chuỗi lên kết tiêu thụ, HTX Hương Sơn của đồng chí Nguyễn Văn Luân, cũng tổ chức thu mua cho tất cả các hộ dân có nhu cầu bán gừng, với cam kết giá thu mua bằng hoặc hơn giá thị trường.

Cùng với việc hướng dẫn bà con trồng gừng cho năng suất cao, hiện Hợp tác xã của đồng chí là 1 trong những đơn vị chuyên thu mua và xuất khẩu gừng lớn nhất tỉnh Nghệ An. Mỗi năm HTX Hương Sơn thu mua hơn 1.000 tấn gừng và sơ chế để cung cấp cho các tiểu thương ở các thành phố lớn như: Hà Nội, TP Hồ Chí Minh. Ngoài ra, trong 3 năm trở lại đây HTX Hương Sơn đã ký kết hợp tác và xuất khẩu gừng đến thị trường các nước, như: Banglades, Ấn Độ, Pakistan, Uzbekistan, Turkmenistan và các nước Châu Âu.

Không chỉ dừng lại ở đó, ông Luân đã cùng chính quyền huyện Kỳ Sơn xây dựng thương hiệu cho sản phẩm gừng Kỳ Sơn. Nhờ đó vào ngày 15/11/2019, Cục Sở hữu trí tuệ - Bộ Khoa học và Công nghệ ban hành Quyết định số 5587/QĐ-SHTT về việc cấp Giấy chứng nhận đăng ký Chỉ dẫn địa lý số 00077 cho sản phẩm gừng “Kỳ Sơn”. Từ đó sản phẩm củ gừng Kỳ Sơn càng được nhiều thị trường biết đến, mở hướng xuất khẩu với đơn hàng ngày càng lớn hơn, góp phần nâng cao giá trị sản phẩm và thuận lợi hơn trong việc tiêu thụ gừng cho đồng bào các dân tộc huyện biên giới Kỳ Sơn.

Đây cũng là cơ sở để người dân tích cực sản xuất, đẩy mạnh tiêu thụ, khẳng định thương hiệu gừng Kỳ Sơn trên thị trường. Hiện nay đã có 6 xã trồng, sản xuất được sản phẩm củ gừng đáp ứng các tiêu chí xuất khẩu gừng ra thế giới, gồm các xã: Tây Sơn, Tà Cạ, Mường Lống, Đoọc Mạy và xã Na Ngoi, huyện Kỳ Sơn, xã Nhôn Mai huyện Tương Dương. Trên cơ sở đó, hợp tác xã đã xây dựng sản phẩm gừng Kỳ Sơn thành sản phẩm OCOP nhằm mở rộng và tìm kiếm nhiều thị trường tiêu thụ hơn. Năm 2020, sản phẩm “gừng Kỳ Sơn” đã được UBND tỉnh Nghệ An cấp giấy chứng nhận sản phẩm OCOP đạt hạng 3 sao.

Thành công của Hợp tác xã Hương Sơn do ông Nguyễn Văn Luân làm giám đốc đã góp phần đưa hàng trăm hộ nông dân các huyện miền tây tỉnh Nghệ An thoát nghèo có cuộc sống ổn định. Tấm gương CCB Nguyễn Văn Luân là một minh chứng rõ nét về  ý chí, bản lĩnh của “Bộ đội cụ Hồ” trong thời kỳ đổi mới, góp phần tô sáng truyền thống anh hùng của Quân đội Nhân dân Việt Nam.