“Mùa vàng” ở biên giới Ia Mơ

Những ngày đầu tháng 3/2025, vùng biên giới Ia Mơ (huyện Chư Prông, Gia Lai), nắng nóng gay gắt. Vậy nhưng, nhờ nguồn nước từ công trình thủy lợi, những cánh đồng không còn cảnh "khát nước", nhiều hộ dân đã trồng lúa 2 vụ cho năng suất cao nên không còn cảnh thiếu đói như trước.

Chia sẻ với chúng tôi, chị Siu Thoại (24 tuổi, trú tại làng Klah) cho biết, từ khi có hệ thống kênh mương dẫn nước về tận cánh đồng, 5 sào ruộng của gia đình được cán bộ xã hướng dẫn trồng lúa 2 vụ. Hai năm nay, ruộng lúa cho năng suất cao hơn nhiều so với trước đây.

“Mình vui lắm giờ không phải sợ đói, thiếu ăn trong mùa mưa nữa”, chị Siu Thoại nói.

Gần đó, gia đình anh Rơ Mah Hinh (SN 1980, trú tại xã Ia Mơ), đang tất bật thu hoạch lúa tại cánh đồng. Anh cho biết, trước đây, ruộng lúa gia đình phụ thuộc vào nước trời nên thu hoạch chỉ được vài bao lúa. Cuộc sống gặp nhiều khó khăn. Mùa này, anh trồng 3 sào lúa nước, thu được 29 bao, gia đình không lo bị thiếu ăn.

“Từ khi được nhà nước đầu tư xây dựng hệ thống kênh mương dẫn, nước chảy vào tận ruộng nên gia đình canh tác rất thuận lợi. Hiện, gia đình còn 7 sào bên Suối Cát vẫn chưa có nước nên đành trồng điều. Nếu có nước, gia đình cũng chuyển qua trồng lúa chứ điều không hiệu quả”, anh Hinh cho biết.

Được biết, Hồ thủy lợi Ia Mơr (xây dựng tại xã Ia Mơ, huyện Chư Prông, tỉnh Gia Lai) được đầu tư với kinh phí khoảng 3.000 tỷ đồng, nhằm phục vụ cấp nước tưới cho khoảng 14.000ha đất canh tác ở khu vực biên giới hai tỉnh Gia Lai và tỉnh Đắk Lắk.

Tuy nhiên thời gian qua, công trình này chỉ mới cấp nước tưới được cho khoảng 7.170ha cây trồng (trong đó: tỉnh Gia Lai là 3.170ha, tỉnh Đắk Lắk là 4.000ha) do vướng quy định về chuyển đổi đất rừng để làm vùng tưới và hệ thống kênh mương dẫn nước.

Ông Nguyễn Tuấn Anh – Chủ tịch UBND xã Ia Mơ thông tin: Trên địa bàn xã có 774 hộ, với hơn 3.300 khẩu, trong đó hộ nghèo và cận nghèo chiếm khoảng 25%. Những năm trước đây khi chưa có hồ thủy lợi, tỷ lệ hộ nghèo chiếm 50-60%.

Từ khi có hệ thống công trình thủy lợi, đặc biệt là các kênh mương đưa nước về khu vực sản xuất của bà con đã phát huy được hiệu quả. Điều này, giúp bà con trồng trọt thuận lợi hơn theo các mùa vụ để có mặt hàng nông sản quanh năm, ổn định cuộc sống.

Để phát huy hiệu quả tốt hơn, bà con nhân dân và cấp ủy chính quyền đều mong muốn hoàn thiện hết tất cả các tuyến kênh để tập trung phát triển kinh tế bền vững hơn.

Hiện tại, công trình thủy lợi Ia Mơr đã hoàn thành giai đoạn 2 với việc xây dựng các tuyến kênh chính Đông, chính Tây và đã triển khai xây dựng được khoảng 10,5km hệ thống kênh nhánh nhỏ, 6km hệ thống kênh bơm đưa nước về đến ruộng người dân.

Tuy nhiên, một số đoạn chưa thể đầu tư xây dựng hệ thống kênh nhánh khiến nhiều diện tích đất nông nghiệp của người dân vẫn “khát” nước. Nguyên nhân là do vướng vào đất lâm nghiệp chưa chuyển đổi.

Nhằm phát huy năng lực tưới của hồ thủy lợi Ia Mơr, đầu tháng 3/2025 vừa qua, tại kỳ họp thứ 25 (chuyên đề) Hội đồng nhân dân tỉnh Gia Lai khóa XII đã thông qua Nghị quyết quyết định chủ trương chuyển đổi 4,57ha rừng tự nhiên (trong đó: 3,97ha thuộc quy hoạch đất rừng sản xuất; 0,6ha nằm ngoài quy hoạch lâm nghiệp) để xây dựng dự án hệ thống kênh nhánh công trình thủy lợi Ia Mơr.

Trao đổi với PV, ông Hoàng Bình Yên – Phó Trưởng Ban phụ trách dự án thủy lợi Ia Mơr cho biết: Sau khi có nghị quyết của HĐND tỉnh về chuyển đổi mục đích sử dụng rừng, Ban quản lý đầu tư và xây dựng thủy lợi 8 đã báo cáo Bộ Nông nghiệp và Môi trường để phê duyệt đầu tư, tiếp đó sẽ triển khai đấu thầu, tư vấn thiết kế. Chúng tôi sẽ cố gắng khởi công trong Quý III/2025 và dự kiến sẽ hoàn thành trước ngày 31/12/2026.

Hiện, công trình hồ thủy lợi Ia Mơr mới chỉ đáp ứng nhu cầu nước tưới cho hơn 5.275 ha ở huyện Chư Prông, Gia Lai và 4.000 ha ở huyện Ea Súp, Đắk Lắk. Riêng tại xã Ia Mơ (dưới chân đập thủy lợi Ia Mơr) mới có 1.325 ha đất nông nghiệp tiếp cận được nguồn nước.

"Dự án này sẽ xây dựng 10 tuyến kênh dài khoảng 30,5km, tổng mức đầu tư 209 tỷ đồng. Dự án hoàn thành sẽ phục vụ cấp nước tưới cho 2.105ha đất của người dân trên địa bàn xã Ia Mơ", ông Yên chia sẻ thêm.