Microsoft và ván cược 13 tỉ USD ở OpenAI

Microsoft lần đầu tiên đầu tư vào OpenAI vào năm 2019. Dù có giá trị lên tới 1 tỉ USD, nó ‘chìm nghỉm’ giữa hàng loạt thương vụ đầu tư mạo hiểm khác. Khi ấy, lĩnh vực trí tuệ nhân tạo (AI) chỉ là một trong nhiều lĩnh vực được quan tâm, bên cạnh xe điện và công nghệ vũ trụ. Tuy nhiên 3 năm sau, thị trường đã rất khác.

Chạy đua đầu tư AI

Làn sóng cắt giảm chi phí ở hàng loạt công ty công nghệ sau giai đoạn tăng trưởng mạnh trong Covid-19 đã khiến nguồn vốn khởi nghiệp bị thu hẹp. Nhưng lĩnh vực AI vẫn là ngoại lệ khi các siêu AI với khả năng vẽ tranh, tạo video, trò chuyện dạng chatbot... đang trở thành ngôi sao sáng. Trong số đó, không startup AI nào nổi tiếng hơn OpenAI.

Tháng 11/2022, công ty khởi nghiệp có trụ sở tại San Francisco đã giới thiệu ChatGPT, một chatbot gây sốt nhờ khả năng tạo ra các câu trả lời giống con người cho các truy vấn của người dùng về hầu hết mọi chủ đề.

Khoản đầu tư từng được giấu kín của Microsoft giờ đây trở thành chủ đề thảo luận chính, cả trong giới đầu tư mạo hiểm và giữa các cổ đông đại chúng, những người đang cố gắng tìm hiểu ý nghĩa của nó đối với giá trị tiềm năng của cổ phiếu của họ.

Khoản đầu tư của Microsoft vào OpenAI được cho là đã lên tới con số 13 tỉ USD, trong khi định giá của công ty khởi nghiệp này là ở mức 29 tỉ USD.

Động thái dứt khoát giúp Microsoft trở thành "đại lý độc quyền" khai thác sức mạnh tính toán, giao diện lập trình, sản phẩm và nghiên cứu của OpenAI. Hãng nhanh chóng đưa ChatGPT, Dall-E vào công cụ của mình như trình duyệt Edge, công cụ tìm kiếm Bing, ứng dụng văn phòng Microsoft 365 với mục tiêu lật ngược tình thế trong cuộc đua với các đối thủ. Michael Turrin, nhà phân tích tại Wells Fargo, ước tính mỗi năm Microsoft có thêm ít nhất 30 tỷ USD doanh thu, một nửa là từ dịch vụ đám mây và trung tâm dữ liệu Azure, vốn dùng để huấn luyện các mô hình AI trên ChatGPT và Bing.

Vận may của Microsoft

Theo Gil Luria, Giám đốc nghiên cứu của ngân hàng DA Davidson, một tỷ USD đầu tiên rót vào OpenAI là thương vụ khôn ngoan của Microsoft. "Trong tương lai, khi ChatGPT phát triển, OpenAI sẽ phải chi nhiều tiền hơn vào dịch vụ cơ sở hạ tầng của Mircosoft. Điều này đảm bảo một nguồn thu ổn định cho hãng", Luria nói với Business Insider.

Việc dựa vào OpenAI có khả năng giúp Microsoft chiếm thế thượng phong trong lĩnh vực AI. Gã khổng lồ công nghệ đã có vài thử nghiệm được xem là ‘thất bại’, rút trợ lý Clippy khỏi Word, Cortana khỏi thanh tác vụ Windows và chatbot Tay khỏi Twitter.

Không giống như các lĩnh vực như quảng cáo hay bảo mật, Microsoft không tiết lộ quá chi tiết về hoạt động kinh doanh trong lĩnh vực AI, mặc dù ông Satya Nadella - CEO Microsoft cho biết, vào tháng 10/2022 rằng, doanh thu từ dịch vụ Azure Machine Learning của họ đã tăng gấp đôi trong 4 quý liên tiếp.

Vào tháng 2/2023, Microsoft đã tổ chức một sự kiện tại trụ sở chính ở Redmond, Washington, để công bố các bản cập nhật mới do AI cung cấp cho công cụ tìm kiếm Bing và trình duyệt Edge. Altman là một trong những diễn giả nổi bật.

Nhưng thành công không tới dễ dàng như vậy. Chatbot Bing đã không ít lần mắc lỗi và đưa ra các câu trả lời thiều chính xác. May mắn thay cho Microsoft, Google cũng chẳng thành công với Bard AI. Những trục trặc ban đầu không ngăn cản được sự ủng hộ nhiệt thành của giới công nghệ đối với mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) này. OpenAI cho biết Microsoft đang có giấy phép độc quyền với GPT-4 và nhiều mô hình AI khác của công ty.

OpenAI sẽ IPO?

Quinn Slack, CEO startup tìm kiếm Sourcegraph, nói: "Suy nghĩ Microsoft - nhà đầu tư lớn nhất của OpenAI - đang sở hữu hoàn toàn công ty là sai lầm. Startup này không nghe theo lời chỉ đạo của Microsoft". Ông cho rằng OpenAI chỉ coi Microsoft là một khách hàng lớn, nhưng không phải người kiểm soát.

OpenAI vẫn nhận được nhiều sự hoài nghi. Cuối tháng trước, Trung tâm Trí tuệ Nhân tạo và Chính sách Kỹ thuật số phi lợi nhuận đã kêu gọi Ủy ban Thương mại Liên bang (Mỹ) ngăn OpenAI phát hành các bản phát hành thương mại mới của GPT-4, mô tả công nghệ này là “thiên vị, lừa đảo và có rủi ro đối với quyền riêng tư và an toàn công cộng”.

Bằng cách tiếp tục là nhà đầu tư và không trở thành chủ sở hữu của OpenAI, Microsoft có thể tránh được những đánh giá bất lợi từ cơ quan quản lý cạnh tranh của Mỹ.

Microsoft liệu còn 'phương án' khác (?). Scott Raney, CEO Redpoint Ventures, cho biết dựa trên định giá hiện tại, OpenAI có thể sẽ có một đợt IPO. Startup này dự kiến tạo ra doanh thu 200 triệu USD năm nay, tăng 150% so với 2022. Dự tính đến 2024, doanh thu có thể cán mốc một tỷ USD, tức tăng trưởng 400%.

Trong khi đó, người phát ngôn của OpenAI thì cho biết không có kế hoạch IPO hoặc thương vụ mua lại nào.