Lo ngại an toàn đê biển Tiên Trang trước bão Matmo

Tiên Trang là xã ven biển, được sáp nhập từ 3 xã (Tiên Trang, Quảng Nham, Quảng Thạch cũ); có diện tích 17,75km2, dân số gần 41 nghìn người.Địa phương này có 9,2 km bờ biển; hơn 5km đê, 2,5km kè chống sạt lở biển thôn Tân; có 7,4 km bờ sông, 1 cửa lạch Ghép.

Các tuyến đê được hình thành từ lâu đời, qua nhiều giai đoạn và đi qua nhiều vùng có địa hình, địa chất yếu, phức tạp, nhiều đoạn xuống cấp, bong lở bề mặt...

Hệ thống kè chống sạt lở biển, đê cửa sông tiềm ẩn nhiều nguy cơ mất an toàn.Xã có 14/31 thôn ven biển với 4.225 hộ/ 20.835 khẩu. Riêng Thôn Tân (Quảng Nham cũ), có 189 hộ /850 nhân khẩu, luôn có nguy cơ bị cô lập khi bão tới, nước thuỷ triều dâng.

Ghi nhận tại tuyến đê kè biển Tiên Trang (xã Quảng Thái cũ) vào đầu tháng 10/2025, sau khi bão số 10 quét qua hầu hết các cây xanh phi lao, dừa đã bị quật ngã nằm phơi gốc trên bãi biển. Các loại gỗ, củi, rác thải trôi dạt vào bờ nằm ngổn ngang. Một số người dân tranh thủ ra nhặt nhạnh củi về sử dụng.

Phần đê biển đa phần là đắp đất, đang dở dang nên nguy cơ sóng biển đánh vào gây sạt lở, nước tràn vào khu dân cư khi có bão. Điều này khiến người dân vô cùng lo lắng khi dự báo bão Matmo (số 11) đã vào biển Đông, Thanh Hóa sẽ nằm trên đường đi của bão.

Ông Nguyễn Đình Lâm, thôn 6 lo lắng: “Các anh thấy đấy, có bao nhiều cây phi lao bảo vệ trên bờ biển đã bị sóng đánh bật gốc nằm la liệt cả. Nếu bây giờ có bão tới, sóng cao sẽ tác động trực tiếp tới tuyến đê kè.

Đê thì làm nửa chừng và chỉ đắp đất thế này rất khó chống chọi lại với thiên tai ngày một khốc liệt hiện nay. Bao nhiêu là hộ dân, cơ sở kinh doanh, chùa, đền nằm ngay bờ biển rất nguy hiểm. Người dân mong các cấp có chiến lược lâu dài, bảo vệ tài sản và tính mạng cho nhân dân.”

Theo tìm hiểu của PV, dự án đê kè biển xã Quảng Thái cũ được thực hiện từ tháng 12/2016 với tổng chiều dài tuyến hơn 3,3 km, tổng mức đầu tư gần 182 tỷ đồng thời gian thực hiện là 36 tháng. Sau nhiều năm triển khai, dự án phải dừng lại nửa chừng.

Ngày 30/11/2019, UBND tỉnh Thanh Hóa có chủ trương thực hiện dự án tới điểm dừng kỹ thuật với tổng kinh phí thực hiện khoảng 41,53 tỷ đồng và chiều dài tuyến đê kè với chiều dài hơn 1,4 km.

Tại thời điểm dừng dự án, đơn vị quản lý xác định hiệu quả dự án sẽ không cao bằng so với việc đầu tư tổng thể như phê duyệt, dự án có chức năng phòng chống thiên tai và giao thông. Tuy nhiên do vướng giải phóng mặt bằng, vốn, vật liệu và nhiều yếu tố khác dự án phải điều chỉnh tiến độ nhiều lần và buộc phải dừng.

Chủ tịch UBND xã Tiên Trang, Trần Thị Huệ cho hay: Địa bàn ven biển (gần 10km bờ biển, hơn 7km bờ sông, hơn 5km đê sông, 2,5km kè biển luôn có nguy cơ cao về mất an toàn trong thiên tai.

Hệ thống đê, kè trên địa bàn đã xuống cấp, khả năng chịu lực yếu; hạ tầng giao thông manh mún, xuống cấp nghiêm trọng, trong khi mật độ dân cư cao, gây khó khăn cho công tác cơ động, di dời dân cư, ứng cứu y tế và phòng cháy chữa cháy khi có tình huống khẩn cấp xảy ra.

Nguồn kinh phí dự phòng hằng năm của địa phương rất hạn hẹp; đặc biệt, sau khi sáp nhập, chưa được bố trí đầy đủ. Kho vật tư tại chỗ nghèo nàn, thiếu thốn, chất lượng yếu, chưa đáp ứng yêu cầu xử lý kịp thời các tình huống thiên tai.

Trong thời gian qua, bão số 3 và số 10 đã gây thiệt hại nặng nề, với tổng giá trị thiệt hại ước tính khoảng 117 tỷ đồng (bão số 3 gần 100 tỷ đồng, bão số 10 khoảng 17 tỷ đồng). Cụ thể: 03 nhà hàng ven biển bị hư hỏng nặng; 90 hộ dân bị tốc mái tôn; 06 trường học bị hư hại; trụ sở UBND xã bị tốc mái tôn; nhà văn hóa thôn Tân bị tốc mái và đổ hệ thống tường rào; trụ sở công an xã Quảng Thạch (cũ) bị đổ tường rào, ngập nặng.

Toàn xã có 11 tuyến đường bị ngập; khoảng 2.000 hộ dân bị nước tràn vào nhà. Các tuyến đường thuộc xã Quảng Nham (cũ) và một phần xã Quảng Thạch (cũ) bị ngập gồm: tuyến thôn Thuận, thôn Thắng, Trường Mầm non Quảng Nham, Trường THCS Quảng Nham, Trường Tiểu học Quảng Nham 1, tuyến thôn Bắc và thôn Trung. Nguyên nhân là do mưa lớn, nước sông dâng cao, hệ thống thoát nước không kịp tiêu thoát.

Tại thôn Tân, nước biển dâng cao, tràn qua bờ kè, xâm nhập khu dân cư, gây ngập sâu và chia cắt nhiều tuyến đường. Một số tuyến đường bị sạt lở, mất an toàn, cần khẩn trương cải tạo.

Trước tình hình trên, địa phương hiện không có nguồn kinh phí để khắc phục, rất cần cấp trên sớm xem xét, hỗ trợ đầu tư sửa chữa, nâng cấp hệ thống đê kè, hạ tầng giao thông và bổ sung vật tư dự phòng, nhằm bảo đảm an toàn tính mạng, tài sản cho nhân dân và chủ động ứng phó hiệu quả với thiên tai trong thời gian tới.