UBND huyện ra quyết định thu hồi đất đang sử dụng hợp pháp của các hộ dân nhưng không bồi thường. Sau khi phát hiện quyết định ban hành “chưa chuẩn xác”, UBND huyện thu hồi quyết định cũ để “sửa sai”.
Tuy nhiên, UBND huyện “càng sửa, càng sai”. Đó là chuyện thật như đùa xảy ra tại huyện Hòa Thành, tỉnh Tây Ninh...
Liên tiếp ra các quyết định trái ngược nhau
Theo phản ánh của các hộ dân tại khu vực đường 797 cửa số 01, chợ Long Hoa, huyện Hòa Thành, tỉnh Tây Ninh thì hiện nay, gia đình họ đang có nhà ở và kinh doanh ổn định tại khu vực này. Nhà đất có nguồn gốc là do các gia đình khai phá sử dụng cất nhà để ở và kinh doanh liên tục từ trước năm 1945 cho đến nay, một số được sang nhượng lại. Trong quá trình sử dụng đất, các gia đình này không vi phạm, lấn chiếm đất công của Nhà nước. Năm 1990, các hộ này đã được UBND huyện Hòa Thành cấp giấy chứng nhận đăng ký quyền sử dụng đất, các hộ đã thực hiện đầy đủ nghĩa vụ thuế đối với Nhà nước; nhà đất không ai tranh chấp; đã đăng ký hộ khẩu thường trú, được chính quyền địa phương xác nhận là nhà ở hợp pháp và được cấp số nhà theo quy định.
Ngày 21/1/2005, UBND huyện Hòa Thành ban hành Quyết định số 12/QĐ-UBND thu hồi đất của 26 hộ dân ở đây mà không xem xét bồi thường về đất. Lý do thu hồi: Người dân đã sử dụng trái phép đất giao thông. Sau khi người dân phản ứng gay gắt, ngày 22/11/2005, UBND huyện Hòa Thành đã ban hành Quyết định số 290/QĐ-UBND về việc thu hồi Quyết định số 12/QĐ-UBND. Lý do thu hồi: Quyết định số 12/QĐ-UBND chưa chuẩn xác!
Cửa số 01 chợ Long Hoa, huyện Hòa Thành, tỉnh Tây Ninh - khu vực giải tỏa theo quyết định của UBND huyện Hòa Thành
Đột nhiên, ngày 2/4/2014, UBND huyện Hòa Thành lại đồng thời tống đạt Quyết định số 138/QĐ-UBND đã được UBND huyện Hòa Thành ký ban hành từ ngày 21/5/2013 về việc khôi phục hiệu lực của Quyết định số 12/QĐ-UBND và các quyết định bồi thường về tài sản trên đất bị thu hồi cho các hộ dân. Sau đó, UBND huyện ra thông báo, yêu cầu các hộ dân phải tự nguyện phá dỡ nhà để giao đất cho UBND huyện Hòa Thành, nếu không sẽ bị cưỡng chế.
Quyết định thu hồi đất vi phạm pháp luật
Qua tìm hiểu, chúng tôi nhận thấy, Quyết định số 12/QĐ-UBND ngày 21/1/2005 của UBND huyện Hòa Thành có nhiều vấn đề chưa chuẩn xác: Quyết định thu hồi đất là một quyết định hành chính cá biệt nhưng Quyết định số 12/QĐ-UBND lại được UBND huyện Hòa Thành ban hành mang tính tập thể, không xác định được vị trí, tứ cận đất bị thu hồi của từng hộ dân. Hơn nữa, rất nhiều người có tên trong danh sách thu hồi đất nhưng thực tế là những người có tên trong đó đã chết, có trường hợp thì có tên trong danh sách nhưng đất là của người khác đang sử dụng. Điển hình như ông La Tấn Bảo đã chết, đất đã bán cho ông Huỳnh Văn Nguyên sử dụng từ năm 2000, vậy mà ông Bảo vẫn là người bị thu hồi đất theo danh sách của UBND huyện Hòa Thành ban hành kèm theo Quyết định số 12/QĐ-UBND. Một quyết định thu hồi đất của người chết làm sao thực hiện được? Hay trường hợp của bà Ngô Thị Sương, đất bà Sương đang sử dụng, vậy mà UBND huyện Hòa Thành lại ra quyết định thu hồi tên bà Nguyễn Thị Mai Xuân. Vậy ông Nguyên, bà Sương có phải bị thu hồi đất hay không?
Như phần trên đã đề cập, Quyết định số 12/QĐ-UBND ngày 21/1/2005 của UBND huyện Hòa Thành đã bị chính UBND huyện Hòa Thành kết luận là chưa chuẩn xác và chính UBND huyện Hòa Thành ban hành Quyết định số 290/QĐ-UBND ngày 22/11/2005 để thu hồi. Nhưng không biết căn cứ vào đâu, sau hơn 8 năm, cũng chính UBND huyện Hòa Thành lại ban hành Quyết định số 138/QĐ-UBND ngày 21/5/2013 khôi phục hiệu lực của Quyết định số 12/QĐ-UBND? Ngoài ra, Quyết định số 138/QĐ-UB được ký từ ngày 21/5/2013, tại sao mãi đến gần 1 năm sau, ngày 2/4/2014 mới tống đạt cho các đương sự? Mặt khác, việc ra quyết định thu hồi đất của các hộ dân mà không bồi thường là không có cơ sở pháp lý và không tuân thủ các quy định pháp luật.
Trong vụ việc này, nếu UBND huyện Hòa Thành muốn thu hồi đất để làm đường thì phải ban hành các quyết định thu hồi đất đối với từng hộ dân tại thời điểm thu hồi đất. Việc giải quyết, bồi thường về giá trị quyền sử dụng đất bị thu hồi phải áp dụng theo các quy định của pháp luật hiện hành tại thời điểm thu hồi đất.
Việc UBND huyện Hòa Thành mãi đến ngày 2/4/2014 mới tống đạt cùng một lúc Quyết định số 138/QĐ-UBND đã được UBND huyện Hòa Thành ký ban hành ngày 21/5/2013 và các quyết định bồi thường về tài sản trên đất bị thu hồi cho các hộ dân là chưa đảm bảo về mặt trình tự, thủ tục của quy trình bồi thường hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất mà pháp luật quy định. Theo quy định của pháp luật, quyết định thu hồi đất phải được tống đạt cho người có đất bị thu hồi trước khi tiến hành kiểm kê tài sản trên đất rồi lập phương án chi tiết bồi thường thiệt hại, hỗ trợ, tái định cư, niêm yết công khai phương án và sau cùng là quyết định bồi thường hỗ trợ, tái định cư cho người dân.