Hiệu quả của mô hình “Cổng trường an toàn” tại Hà Nội

Từ sáng kiến đến những chuyển biến tích cực

Trước đó Ban ATGT TP Hà Nội và Tổ chức Vital Strategies (đơn vị được Quỹ Bloomberg ủy quyền) đã ký thỏa thuận phối hợp triển khai Dự án Sáng kiến Bloomberg Philanthropies vì An toàn giao thông Đường bộ Toàn cầu (BIGRS). Đặc biệt dự án tập trung vào nhóm đối tượng dễ bị tổn thương như trẻ em, học sinh, người đi bộ, người đi xe đạp.

Theo Dự án sáng kiến Bloomberg Philanthropies vì ATGT đường bộ toàn cầu, giai đoạn 2021 - 2025, Hà Nội sẽ làm lối đi bộ nổi cho học sinh sang đường có kết cấu bằng bê tông nhựa (atphalt), chiều cao 9cm, được kẻ bằng sơn dẻo nhiệt màu trắng - vàng, có phản quang để tăng khả năng nhận diện.

Đồng thời sắp xếp lại vị trí đỗ xe cho phụ huynh, lòng đường được thu hẹp bằng các cọc tiêu trụ dẻo. Tại một số khu vực có thể cắm biển hạn chế tốc độ, hạn chế phương tiện trong giờ cao điểm.

Mục tiêu của dự án là nâng cao mức độ an toàn giao thông nhằm giảm thiểu tử vong và thương tích liên quan đến tai nạn giao thông đường bộ trên địa bàn thành phố Hà Nội, thông qua sự hỗ trợ của các tổ chức quốc tế về mặt kỹ thuật, đào tạo và nguồn lực trong các lĩnh vực: tuyên truyền, cưỡng chế, kỹ thuật hạ tầng giao thông và giám sát, thống kê dữ liệu về tai nạn giao thông trên địa bàn thành phố Hà Nội.

Từ năm 2023 đến nay, 4 điểm trường tại Hà Nội đã được thí điểm mô hình “Cổng trường an toàn” gồm: Trường Tiểu học Nguyễn Du (phường Hà Đông), Trường Tiểu học Xuân Đỉnh (phường Xuân Đỉnh), Trường Tiểu học Sài Sơn (xã Quốc Oai) và Trường Tiểu học Vạn Phúc (phường Hà Đông).

Thực tế triển khai tại các điểm trường đến nay, có thể thấy mô hình “Cổng trường an toàn” trên địa bàn Thủ đô đang tạo nên những chuyển biến tích cực trong ý thức tham gia giao thông của học sinh, phụ huynh và cộng đồng.

Ví dụ tại cổng Trường Tiểu học Nguyễn Du (phường Hà Đông) nằm ở khu vực dân cư, vỉa hè thường xuyên bị chiếm dụng để kinh doanh và đỗ xe máy, khiến học sinh phải đi bộ dưới lòng đường, rất mất an toàn.

Để cải thiện tình hình, dự án đã tổ chức “vịnh” đỗ xe máy dưới lòng đường cho phụ huynh, bảo đảm lối đi bộ thông thoáng tối thiểu 1,8m cho học sinh, đồng thời làm các lối đi bộ nổi trước cổng trường và tại nút giao; mở rộng bó vỉa tạo đảo trú chân, thu hẹp làn di chuyển xuống còn 3m trên một chiều, giảm tốc độ di chuyển của các phương tiện cơ giới, bảo đảm cho học sinh và phụ huynh được bảo vệ tốt hơn khi băng qua đường. Bên cạnh đó, Sở Xây dựng cũng tổ chức phân luồng giao thông từ xa, cắm các biển cảnh báo khu vực trường học. Đây cũng là lần đầu tiên sở thí điểm hạn chế tốc độ các phương tiện dưới 30km/giờ khi đến gần khu vực trường học.

Chính nhờ sự vào cuộc quyết liệt, phối hợp nhịp nhàng giữa cơ quan chức năng, nhà trường và phụ huynh mà từ khi cải tạo đến nay, gần như không còn xảy ra va chạm giao thông nghiêm trọng. Kết quả khảo sát tại điểm trường Nguyễn Du cũng cho thấy số người chọn xe đạp làm phương tiện tăng 18,9%, và hơn 70% phụ huynh được hỏi khẳng định yên tâm khi con tự đến trường. Đây là minh chứng cho tính hiệu quả của mô hình, đặc biệt khi tốc độ phương tiện trước đây rất cao.

Chị T.H.L (27 tuổi), phụ huynh có con theo học tại Trường Tiểu học Nguyễn Du, chia sẻ, từ khi nhà trường triển khai mô hình “Cổng trường an toàn”, chị yên tâm hơn mỗi khi đưa đón con, bởi khu vực trước cổng đã được bố trí lối đi bộ nổi, giúp học sinh sang đường thuận tiện và an toàn hơn.

Những thành công của dự án cộng đồng này đã thực sự trở thành động lực và kinh nghiệm để Sở Xây dựng và các tổ chức hỗ trợ tiếp tục triển khai các sáng kiến mới, cách làm mới, tạo nên những con đường đến trường an toàn hơn cho trẻ em.

Nhân rộng mô hình trên địa bàn Thủ đô

Mới đây, vào ngày 4/11 tại cuộc họp thường niên của Dự án Sáng kiến Bloomberg Philanthropies vì An toàn giao thông Đường bộ Toàn cầu (BIGRS), đại diện các bộ, ngành, cùng 3 thành phố Hà Nội, Đà Nẵng, Hồ Chí Minh và các đối tác quốc tế, Sở Xây dựng Hà Nội đã chia sẻ kết quả, kinh nghiệm và định hướng nhân rộng mô hình “Cổng trường an toàn” trên địa bàn Thủ đô.

Tại cuộc họp, ông Nguyễn Đức Toàn - Trưởng phòng Quản lý đường sắt đô thị (Sở Xây dựng Hà Nội), điều phối viên của dự án cho biết, các giải pháp được triển khai như bổ sung dải phân cách mềm, sơn kẻ đường, bố trí biển báo, gờ giảm tốc, lối sang đường an toàn, vùng chờ học sinh – phụ huynh... đều đem lại hiệu quả rõ rệt.

Một số nơi thí điểm mô hình Cổng trường học an toàn giao thông và các ngã tư, việc tổ chức lại giao thông, lắp đặt thiết bị an toàn, xây dựng đường đi bộ an toàn cho học sinh trung học cơ sở đã mang lại hiệu quả rõ rệt, trước đây khu vực này thường xuyên xảy ra tai nạn, nay đã được cải thiện. Cộng đồng, từ học sinh, giáo viên, phụ huynh đến chính quyền địa phương, là nhân tố then chốt giúp dự án thành công.

Bên cạnh đó, để dự án đạt hiệu quả bền vững, điều quan trọng là phải linh hoạt áp dụng mô hình theo đặc thù từng khu vực: Không thể áp dụng máy móc cho mọi cổng trường. Mỗi điểm có lưu lượng giao thông, không gian và thói quen người dân khác nhau, nên giải pháp cần phù hợp thực tế địa phương.

Đặc biệt, sự đồng thuận của người dân và vai trò của chính quyền cơ sở là yếu tố quyết định thành công. Các biện pháp tổ chức giao thông quanh trường học, ban đầu có thể khiến phụ huynh thấy bất tiện, nhưng mục tiêu cuối cùng là bảo vệ sự an toàn của chính con em họ. Khi được tuyên truyền, vận động đúng cách, người dân hiểu và ủng hộ, mô hình “Cổng trường an toàn” không chỉ là giải pháp kỹ thuật mà còn trở thành một nét đẹp văn hóa, góp phần xây dựng Thủ đô văn minh, an toàn và nhân văn.

Bà Kelly Larson (Giám đốc chương trình an toàn giao thông Quỹ Bloomberg Philanthropies) cho biết, mỗi năm trên thế giới có gần 1,3 triệu người thiệt mạng trên đường do tai nạn giao thông. Bà Kelly Larson mong muốn được hợp tác với Ban ATGT TP Hà Nội, trên cơ sở tuân thủ các quy định của pháp luật để hỗ trợ giảm thiểu tử vong do tai nạn giao thông đường bộ, thông qua việc thực hiện các can thiệp dựa trên bằng chứng đã được chứng minh tính hiệu quả.

Đánh giá về những kết quả đạt được khi triển khai mô hình này, ông Đào Duy Phong, Phó Giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội khẳng định, sau triển khai, dự án đã mang lại những chuyển biến tích cực rõ rệt trong nhận thức và hành vi của học sinh, giáo viên, phụ huynh về việc chấp hành quy tắc an toàn giao thông. Các mô hình thí điểm đều được cộng đồng ghi nhận và đánh giá cao, góp phần xây dựng hình ảnh những “cổng trường an toàn, thân thiện” giữa lòng đô thị đông đúc.

Sở Xây dựng Hà Nội kỳ vọng Dự án Sáng kiến Bloomberg Philanthropies vì An toàn giao thông Đường bộ Toàn cầu sẽ tiếp tục hỗ trợ về kỹ thuật, giúp Thủ đô mở rộng và nhân rộng mô hình “Cổng trường an toàn” tới nhiều địa phương khác. Mục tiêu hướng tới là xây dựng một Hà Nội an toàn, văn minh và thân thiện với trẻ em.

Có thể thấy, từ những bước đi ban đầu, mô hình “Cổng trường an toàn” tại Hà Nội đã tạo nên những thay đổi tích cực trong nếp sống đô thị. Khi phụ huynh, học sinh và người dân cùng chung tay giữ gìn trật tự trước cổng trường, những con đường dần trở nên an toàn, văn minh hơn. Chính từ những thay đổi giản dị ấy đã dần hình thành lên một Thủ đô an toàn và thân thiện hơn mỗi ngày.