Hà Nội: Đổi sổ hộ khẩu mới, sai một chữ…”phạt” 100.000 đồng

Khi “quan xã”  là những “con sâu”

Vừa qua về việc Ban Công an xã Hồng Dương, huyện Thanh Oai tổ chức thu sổ hộ khẩu cũ để cấp sổ hộ khẩu mới nhưng lại yêu cầu mỗi chủ hộ phải nộp tiền sửa sai lỗi trong sổ hộ khẩu cũ và cấp đổi sổ mới đã khiến toàn thể bà con thôn Tảo Dương bức xúc và lo lắng, bởi nếu không có tiền thì cuốn sổ hộ khẩu của họ mãi không được thay đổi.

Theo bà con thôn Tảo Dương thì trước đó vào ngày 20/9 - 21/9, Ban Công an xã Hồng Dương thông báo yêu cầu người dân mang sổ hộ khẩu cũ (bìa màu xanh) đến trụ sở UBND xã để hoàn thiện hồ sơ cấp hộ khẩu mới (bìa màu hồng).

Nội dung thông báo có nêu khi đi đổi sổ, người dân phải mang theo các loại giấy tờ gồm: sổ hộ khẩu cũ, giấy khai sinh và Chứng minh Nhân dân để làm cơ sở giải quyết.

Trong quá trình triển khai (địa điểm làm việc tại UBND xã Hồng Dương), các công an viên và cán bộ UBND xã đối chiếu 3 loại giấy tờ nêu trên nếu phát hiện các thông tin vênh nhau hoặc không khớp với sổ hộ khẩu cũ, lưu giữ trước đây thì đều được coi là sai sót. Và những “lỗi” này được Công an xã thu với số tiền là 100 000 đồng/lỗi, sổ nào sai nhiều thì cứ thế mà tính thành tiền. Điều này đã khiến cho nhiều hộ dân mất ít thì cũng vài trăm, nhiều thì lên đến gần triệu đồng cho việc đổi sổ.

Ngoài ra theo quy định, lệ phí mỗi quyển sổ hộ khẩu mang đến đổi chỉ được phép thu 4000 đồng tiền lệ phí, tuy nhiên giá này đã được đẩy lên con số là 50.000 đồng, với lý do là tiền giấy bút và tiền công cho cán bộ làm việc hôm đó.

Nhưng có điều khiến người dân nơi đây bức xúc là họ không tự tay ghi thông tin vào những loại giấy tờ đó. Các giấy tờ đó đều do chính quyền địa phương làm và cấp, nếu thông tin sai là do cán bộ viết sai, tại sao giờ cán bộ lại quy lỗi sai cho dân và phạt dân?

Những người dân nơi đây bày tỏ: “Tất cả những thông tin ghi trong sổ hộ khẩu cũ đều do cán bộ Công an xã làm từ trước chứ chúng tôi có biết đâu, ai dám ghi thêm hay bớt đi chữ nào vì biết rằng sẽ bị phạt rất nặng nếu tự ý chỉnh sửa. Không hiểu sao đến nay lại đổ lên đầu chúng tôi và bắt đóng phí sửa chữa”

Xem các sổ hộ khẩu cũ của bà con nơi đây thì thấy, hầu hết sổ hộ khẩu cũ (gốc) mà UBND xã đang lưu ở mục ghi ngày - tháng - năm sinh chủ hộ và những thành viên trong gia đình đều chỉ ghi tháng - năm và bỏ qua mục ngày. Nay cán bộ giải thích là lỗi này không được chấp nhận và bị phạt, việc này khiến bà con nơi đây ai ai cũng sợ mất tiền oan.

Điển hình là gia đình bà Nguyễn Thị Mai (49 tuổi) ở thôn Tảo Dương, do giấy tờ của gia đình bà mắc quá nhiều “lỗi”,, từ lỗi sai ngày tháng đến lỗi thiếu dấu trong tên cũng bị “bắt lỗi” nên gia đình bà phải mất tới 800.000 đồng mới được đổi sổ. Có lẽ chưa bao giờ cán bộ xã ở đây lại kiểm tra giấy tờ kỹ lưỡng như vậy, tuy nhiên kiểm tra kỹ không phải để giúp dân sửa mà để bắt lỗi để dân nộp tiền sửa. Nếu không có tiền thì không sửa.

Còn hoàn cảnh khác là anh Trần Đức Thắng (38 tuổi), thuộc diện nghèo đặc biệt khó khăn của thôn Tảo Dương cũng phải mất 100.000 đồng để xóa tên người vợ đã mất cách đây 2 năm. Anh chia sẻ “Gia đình thuộc hộ khó khăn nhất trong thôn,, nay muốn có cuốn sổ mới đã mất 50.000 đồng tiền phí nay lại thêm lỗi 100.000 đồng này nữa khiến tôi không biết lấy đâu ra tiền để làm sổ”.

Ông Nguyễn Đình Chiến (Phó công an xã Hồng Dương) thừa nhận sai phạm trong việc thu tiền đổi sổ mới và sửa sai lỗi trong sổ hộ khẩu cũ của một số công an viên như người dân phản ánh là đúng.

Trao đổi trực tiếp với ông Nguyễn Đình Chiến (Phó công an xã Hồng Dương) thì ông thừa nhận, sai phạm trong việc thu tiền đổi sổ mới và sửa sai lỗi trong sổ hộ khẩu cũ của một số công an viên như người dân phản ánh là đúng. Ông Chiến khẳng định: “Đây là lỗi của 2 công an viên Nguyễn Văn Khoát và Nguyễn Trọng Tuấn khi đã “thu hộ” tiền của bà con để đem lên huyện sửa cho bà con. Toàn bộ sự việc cán bộ xã cũng như Ban công an không hề hay biết. Ngay sau khi biết sự việc xảy ra UBND xã đã yêu cầu những công an viên có liên quan hoàn trả số tiền người dân số tiền thu trái quy định và xem xét kiểm điểm cho thôi việc. Đồng thời, hướng dẫn thủ tục cho người dân đến Công an huyện hoàn thiện hồ sơ cấp đổi sổ hộ khẩu mới theo quy định".

Về việc nhận lại tiền, trưởng thôn Tảo Dương - Nguyễn Đình Bàng cho biết: “Hiện giờ hầu hết các hộ dân đã nhận lại tiền từ công an xã. Tuy nhiên oái oăm ở chỗ cán bộ công an xã lại đi trả tiền dân cả vào ban đêm và với những hộ đã làm được sổ mới còn trả kèm luôn cả khoản phí 50.000 đồng tiền lệ phí và giấy bút mà không giữ lại 4000 đồng theo đúng như quy định”.

Theo thượng tá Đào Huy Sợi (Phó Trưởng công an Huyện Thanh Oai) đã trả lời trước báo chí, thì việc sổ hộ khẩu của người dân có những thông tin sai sót là do cán bộ trước đây ghi sai chứ không phải do người dân. Công an xã không có quyền “phạt” dân và cũng không có quy định nào cho phép xử phạt sổ hộ khẩu bị sai sót thông tin.

Trong việc cấp, đổi mới sổ hộ khẩu cho người dân, nhiệm vụ của CA xã là đi phát các tờ khai đến từng hộ dân và thu gom sổ hộ khẩu của người dân nộp lên CA huyện. Từ đó Công an huyện mới căn cứ vào các giấy tờ lưu trữ khác để cấp sổ hộ khẩu mới cho người dân.

Về những sai sót như tên, tuổi, ngày, tháng, năm sinh, Thượng tá Đào Huy Sợi cho biết, người dân có trách nhiệm chứng minh việc sai sót đó và đề nghị CA huyện đính chính lại thông tin. Một trong những căn cứ để đính chính thông tin chính xác là dựa vào giấy khai sinh gốc. Nếu người dân mất giấy khai sinh gốc thì xã phải nhanh chóng cấp lại giấy khai sinh cho dân. Việc cấp đổi mới sổ hộ khẩu, người dân chỉ phải nộp duy nhất một lệ phí 4.000 đồng tiền sổ hộ khẩu.

Ngay sau khi sự việc được phát hiện, Công an xã và một số cán bộ liên quan đã mời bà con trong thôn ra nhà văn hóa thôn Tảo Dương để họp giải quyết những thắc mắc của bà con về số tiền công an xã thu sai trong quá trình làm thủ tục cấp đổi sổ hộ khẩu mới.

Tại buổi làm việc, ông Đỗ Lương Thực (Trưởng công an xã) đã đứng ra xin lỗi nhân dân và nhận khuyết điểm thừa nhận số tiền thu để đính chính lỗi trong hồ sơ của bà con là 100.000 đồng và 50.000 đồng tiền sổ là sai qui định.

Tuy nhiên đến nay các hộ dân thôn Tảo Dương cho biết, xã đã dừng việc làm thủ tục cấp đổi sổ hộ khẩu cho bà con trong thôn cả tháng nay và chuyển sang làm cho các thôn khác trong xã. Từ một thôn được làm đầu tiên thì nay lại phải chờ để làm sau mà chưa biết khi nào mới có lịch đổi sổ.

Cấp sổ mới…vẫn sai

Các hộ chưa được cấp sổ mới thì băn khoăn, lo lắng không biết đến khi nào gia đình mới có được một cuốn sổ hộ khẩu mới theo đúng quy định. Còn các hộ đã được cấp sổ mới thì cũng không mấy vui vẻ khi mà trong cuốn sổ mới của họ vẫn liên tục gặp phải lỗi sai và thiếu sót. 

Điển hình như cuốn sổ hộ khẩu mới của chủ hộ Phạm Văn Chính, sau khi đã nhận được lại số tiền thu sai từ xã kèm theo cuốn sổ hộ khẩu mới thì trong cuốn sổ này lại có một lỗi rất nghiêm trọng là không có số chứng minh thư nhân dân của ông. Việc này được ông cho rằng nếu giờ không đi sửa thì không được mà đi sửa lại rất mất thời gian, cả xã có hàng trăm, hàng nghìn người đi làm, có những người đi từ 2,3 giờ sáng lên huyện nhưng vẫn không đến lượt mình làm sổ. Các hộ dân ở đây đều làm nông, bỏ một ngày đi làm vẫn không được, bỏ hai, ba ngày lên làm vẫn không xong.

Những cuốn sổ hộ khẩu mới  còn chưa kịp "cầm ấm tay"  thì người dân lại phát hiện những lỗi sai cơ bản như thiếu số CMTND hay thiếu ngày, tháng đăng ký thường trú.

Bà Nguyễn Thị Hồng (41 tuổi) ở thôn Tảo Dương cho biết, trong quá trình làm thủ tục cấp đổi sổ hộ khẩu mới, do 2 vợ chồng bà và 1 người con đều có “lỗi” thiếu ngày sinh trong hồ sơ, nên bị công an xã “phạt” 300.000 đồng, cộng với 50.000 đồng tiền sổ.

Đến nay, gia đình bà Hồng đã nhận lại được số tiền 350.000 đồng và sổ hộ khẩu mới. Tuy nhiên, trong cuốn sổ hộ khẩu mới, phần điền số chứng minh thư của chồng bà lại không có.

Còn bà Nguyễn Thị Liên (50 tuổi) cho biết “Đợt trước tôi đi làm thủ tục đổi sổ hộ khẩu mới, gia đình tôi mất 350.000 đồng gồm các "lỗi": không có ngày sinh, xóa tên đứa con 23 tuổi mới qua đời, 50.000 đồng tiền sổ. Đến nay, công an xã nhận sai và gia đình tôi đã nhận lại đủ số tiền đó. Nhưng khi xã cấp sổ hộ khẩu mới, thì tên người con 23 tuổi đã mất vẫn còn trong sổ, chưa được xóa đi, mặc dù gia đình tôi đã có giấy chứng tử”.

Hay trường hợp của anh Phạm Văn Dũng (40 tuổi) sau khi nhận lại số tiền “phạt” lên đến 550 000 đồng từ xã thì đến nay cho biết trong cuốn sổ hộ khẩu mới của anh mục ghi ngày – tháng – năm sinh của mẹ đẻ anh vẫn không có ngày sinh, vậy là sai vẫn hoàn sai.

Bà con nơi đây đến nay vẫn không thể hiểu nổi tại sao những lỗi sai vẫn còn tồn tại trong những cuốn sổ hộ khẩu còn “thơm mùi mực” này.

Và liệu những người trực tiếp làm công tác “cầm bút” ghi chép trong sổ hộ khẩu này có đứng ra nhận lỗi về mình để sửa chữa hay lại để những người dân lam lũ tiếp tục “nách kẹp sổ, chân đạp xe” lên đợi từ 2-3h sáng, chỉ để mong có được một cuốn sổ hộ khẩu hoàn chỉnh theo đúng quy định? Đó là câu hỏi mà không ai khác, chính cơ quan chức năng cần phải trả lời cho người dân được biết.