GS.TS Vương Đình Huệ: Đẩy mạnh bán vốn mà Nhà nước không cần nắm giữ theo nguyên tắc thị trường

Phát biểu tại Hội thảo "Phát huy vai trò của doanh nghiệp nhà nước trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa” do Ban Kinh tế Trung ương và Đảng ủy Khối Doanh nghiệp Trung ương tổ chức chiều 06/06 tại Hà Nội, GS.TS Vương Đình Huệ, Ủy viên Trung ương Đảng, Trưởng Ban Kinh tế Trung ương cho rằng, vai trò then chốt của doanh nghiệp nhà nước phải được thể chế hóa và hiện thực hóa.

Theo Trưởng Ban Kinh tế Trung ương, sau hơn 10 năm thực hiện Nghị quyết Trung ương 3 khoá X (2001) và các Nghị quyết của Đảng về doanh nghiệp nhà nước, khu vực doanh nghiệp nhà nước đang được đổi mới với tỷ trọng GDP giảm dần (từ 34.72% năm 2009 xuống 32.4% năm 2013) nhưng vẫn có vai trò chi phối nhiều ngành kinh tế then chốt. Hệ thống doanh nghiệp nhà nước đã và đang được đổi mới, sắp xếp lại, góp phần phát triển và nâng cao hiệu quả kinh doanh.

Số liệu thống kê trong năm 2013, riêng 18 tập đoàn, tổng công ty có quy mô lớn, có vốn nhà nước là 840 nghìn tỷ (chiếm 83% vốn nhà nước tại doanh nghiệp), tổng giá trị tài sản 1,985 nghìn tỷ, tổng doanh thu 1,184 nghìn tỷ, lợi nhuận trước thuế 136 nghìn tỷ, nộp ngân sách nhà nước 191 nghìn tỷ đồng. Có 17/18 tập đoàn, tổng công ty nhà nước nói trên có lãi, tỷ suất lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu là 16.13%, tỷ lệ nợ trên vốn chủ sở hữu là 1.3 lần. Trong đó, nộp ngân sách của các tập đoàn, tổng công ty, ngân hàng trong khối doanh nghiệp Trung ương đạt đến 297 nghìn tỷ đồng, bằng khoảng 36% tổng thu ngân sách nhà nước.

Tuy vậy, kết quả hoạt động của doanh nghiệp nhà nước còn những tồn tại, hạn chế, yếu kém, chưa phát huy trên thực tế vai trò nòng cốt của doanh nghiệp nhà nước trong khu vực kinh tế Nhà nước.

Trưởng Ban Kinh tế Trung ương nhấn mạnh, yêu cầu thực tế đặt ra đòi hỏi vai trò nòng cốt của doanh nghiệp nhà nước trong kinh tế nhà nước phải được thể hiện trên thực tế bằng năng lực cạnh tranh theo quy luật thị trường, bằng hiệu quả kinh tế - xã hội đóng góp cho nền kinh tế, bằng tác động thúc đẩy các thành phần kinh tế khác cùng phát triển, bằng tính vượt trội của năng lực đổi mới công nghệ và trình độ quản lý, chất lượng nguồn lực, nhất là chất lượng nguồn nhân lực.

Trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, tất cả doanh nghiệp thuộc mọi thành phần kinh tế, kể cả doanh nghiệp nhà nước đều phải hoạt động theo cơ chế thị trường. Để phát huy vai trò then chốt của doanh nghiệp nhà nước, theo Trưởng Ban Kinh tế Trung ương, cần tiếp tục đẩy mạnh tái cơ cấu doanh nghiệp nhà nước. Doanh nghiệp nhà nước chỉ tập trung vào lĩnh vực then chốt, thiết yếu, địa bàn quan trọng, quốc phòng và an ninh; đẩy mạnh cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước và bán vốn mà Nhà nước không cần nắm giữ theo nguyên tắc thị trường; tăng cường quản lý, giám sát, kiểm tra của chủ sở hữu; hoàn thiện khung khổ pháp luật, cơ chế, chính sách đầu tư, quản lý vốn nhà nước trong doanh nghiệp.

Nguyễn Thanh Liêm