Ủy ban Nobel của Viện Karolinska (Thụy Điển) vừa trao giải Nobel Y sinh 2019 trị giá 913.000 USD cho 3 nhà khoa học (2 người Mỹ và 1 người Anh) đã khám phá ra cơ chế giúp tế bào động vật thích ứng với nồng độ oxy xung quanh.
Ủy ban Nobel cho rằng, dù người ta đã biết từ lâu rằng oxy là thiết yếu để duy trì sự sống, cơ chế phân tử đằng sau cách các tế bào phản ứng khi lượng cung oxy giảm hoặc tăng vẫn là bí ẩn.
Và 2 nhà khoa học Mỹ William Kaelin và Gregg Semenza, cùng nhà khoa học Anh Peter Ratcliffe, đã giành giải Nobel Y sinh 2019 nhờ nghiên cứu khám phá về cách tế bào cảm nhận và thích ứng với sự thay đổi mức độ oxy sẵn có, giải đáp bí ẩn này.
Từ trái, các nhà khoa học Gregg Semenza, Peter Ratcliffe và William Kaelin. Ảnh: Nobel Prize
Công trình nghiên cứu của bộ ba chuyên gia có ảnh hưởng vô cùng thiết thực đối với nhiều khía cạnh sức khỏe con người, từ phụ nữ trong thai kỳ, chứng say độ cao (hay còn gọi là say núi cấp tính), đến ung thư và cơ chế lành vết thương. Cơ chế này cung cấp chìa khóa then chốt giúp giải thích nguyên nhân tại sao các loài động vật có thể sinh sống ở nhiều độ cao khác nhau.
"Phát hiện mang tính nền tảng này giúp chúng ta mở rộng tầm hiểu biết về cách thức cơ thể thích nghi với sự thay đổi. Những ứng dụng từ các phát hiện này đã bắt đầu thay đổi cách thức điều trị y tế", Randall Johnson - Thành viên Ủy ban Nobel nhận định về công lao của các nhà khoa học.
Giới khoa học đánh giá cao về công trình nghiên cứu của 3 nhà khoa học giành giải Nobel Y sinh 2019. Họ cho rằng hiểu biết mới về cơ chế kiểm soát một quá trình sinh lý thiết yếu của sự sống như thế này có tính ứng dụng lớn lao trong nghiên cứu điều trị bệnh ung thư, thiếu máu và các chứng bệnh khác.
Nobel Y sinh là giải được công bố đầu tiên trong chuỗi các giải Nobel danh giá. Giải Nobel được trao cho các thành tựu trong khoa học, văn chương và hòa bình, ra đời từ năm 1901 theo di nguyện của nhà sáng chế và doanh nhân Alfred Nobel.
Phần thưởng đi kèm giải Nobel là 9 triệu crown Thụy Điển, tương đương 913.000 USD (khoảng 21 tỷ VNĐ đồng).