Đồng Tháp: Hàng trăm ngư dân tham dự phiên tòa giả định chống khai thác IUU tại xã Tân Đông

Dự chương trình có: Bà Tô Thị Lan Phương, Phó Tổng Biên tập Báo Công lý; Ông Trần Văn Kiến, Phó Chánh án TAND tỉnh Đồng Tháp; Đại tá Nguyễn Quốc Thanh, Phó Chính ủy BĐBP tỉnh Đồng Tháp; Thượng tá Nguyễn Văn Nhớ, Chánh án TAQS khu vực Quân khu 9; Ông Nguyễn Cao Tuấn, Chánh án TAND khu vực 2 – Đồng Tháp; Bà Võ Thị Mỵ Nương, Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy xã Tân Đông; Ông Nguyễn Thanh Bình, Phó Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND xã Tân Đông.

Tham dự chương trình còn có đại diện Chi cục Thủy sản và Kiểm ngư - Sở Nông Nghiệp và Môi trường tỉnh Đồng Tháp; đại diện cấp ủy, chính quyền xã Tân Đông và đặc biệt là sự có mặt của hơn 300 bà con ngư dân trên địa bàn xã Tân Đông.

Phát biểu khai mạc chương trình, bà Tô Thị Lan Phương, Phó Tổng Biên tập Báo Công lý cho biết, ngày 23/10/2017, Ủy ban châu Âu (EC) đã rút “Thẻ vàng” đối với thủy sản Việt Nam. Từ thời điểm đó đến nay, dưới sự lãnh đạo của Đảng, sự điều hành quyết liệt của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương, sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, công tác chống khai thác thủy sản bất hợp pháp, không báo cáo, không theo quy định, trên cả nước đã đạt nhiều kết quả quan trọng.

Dự kiến trong tháng 11/2025, Đoàn Thanh tra EC sang làm việc tại Việt Nam lần thứ 5, để kiểm tra, xem xét việc gỡ bỏ “Thẻ vàng” của EC đối với thủy sản của Việt Nam xuất khẩu sang thị trường Châu Âu. Đây là dịp đặc biệt quan trọng để Việt Nam chứng minh những nỗ lực không ngừng nghỉ trong những năm qua trong công tác chống khai thác IUU.

Nhằm tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 32-CT/TW ngày 10/4/2024 của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác chống khai thác IUU và phát triển bền vững ngành thủy sản; các chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đặc biệt là Tháng cao điểm chống khai thác IUU từ 15/10/2025 – 15/11/2025 do Thủ tướng Chính phủ phát động; đồng thời tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác tuyên truyền chống khai thác IUU, thời gian qua, Báo Công lý đã chủ trì, phối hợp cùng TAND các tỉnh, thành phố ven biển; TAQS các Quân khu, lực lượng chức năng và các địa phương tổ chức nhiều phiên tòa giả định xét xử các hành vi khai thác IUU.

Hôm nay, tại xã Tân Đông, tỉnh Đồng Tháp, Báo Công lý – Cơ quan ngôn luận của TANDTC chủ trì phối hợp cùng BCHQS tỉnh Đồng Tháp, TAND tỉnh Đồng Tháp, TAQS khu vực Quân khu 9 và cấp ủy, chính quyền xã Tân Đông tổ chức phiên tòa giả định, tuyên truyền pháp luật về chống khai thác IUU cho cán bộ, nhân dân trên địa bàn.

“Thông qua chương trình hôm nay, Ban tổ chức mong muốn các cơ quan chức năng, đặc biệt là bà con ngư dân nâng cao nhận thức chấp hành pháp luật chống khai thác IUU; nâng cao trách nhiệm của các tập thể, cá nhân, phát huy sức mạnh tổng hợp trong công tác phòng, chống khai thác IUU. Từ đó đóng góp tích cực làm tốt công tác chuẩn bị phục vụ Đoàn Thanh tra EC sang làm việc tại Việt Nam lần thứ 5”, Phó Tổng Biên tập Báo Công lý Tô Thị Lan Phương nhấn mạnh.

Phiên tòa giả định tại xã Tân Đông (Đồng Tháp) có nội dung: ngày 17/3/2025, bị cáo Lê Văn T làm thuyền trưởng tàu TG XX TS do bà Nguyễn Thị H trú Ấp T, xã T, huyện G, tỉnh T (nay là Ấp T, xã Tân Đ, tỉnh Đ) làm chủ. Bị cáo T đi cùng 7 ngư phủ là M, Q, N, N1, M1, C, C1 đánh bắt vùng biển từ tỉnh T (nay là tỉnh Đ) đến tỉnh C và giáp ranh vùng biển Malaysia.

Khoảng 20 giờ ngày 27/3/2025, bị cáo thả lưới rê 10, dài khoảng 9.000m, đến khoảng 4 giờ ngày 28/3/2025 thì kéo lưới. Kéo lưới đến khoảng 6 giờ thì bị cáo phát hiện cá thể đồi mồi đầu tiên nhưng đã chết, tiếp tục kéo lưới đến 8 giờ cùng ngày thì xong, lúc này phát hiện dính tất cả 15 cá thể đồi mồi, trong đó 12 cá thể đã chết, còn 3 cá thể sống bị cáo kêu ngư phủ thả lại biển. Đối với 12 cá thể đồi mồi đã chết thì bị cáo kêu các ngư phủ mổ bụng bỏ nội tạng. Mỗi cá thể đồi mồi được bỏ vào mỗi bao tải ướp đá và chứa trong khoang tàu với mục đích vận chuyển về đất liền tìm nơi tiêu thụ.

Sau đó, bị cáo Lê Văn T điều khiển tàu hướng về Cảng cá V thì Đồn Biên phòng K đến kiểm tra phát hiện trên tàu có 12 cá thể đồi mồi đã chết không còn nội tạng nên lập biên bản tạm giữ và chuyển vụ việc đến Cơ quan điều tra Công an tỉnh T (nay là Công an tỉnh Đ) xử lý theo thẩm quyền.

Tại Bản kết luận giám định mẫu vật của Viện Sinh học nhiệt đới thuộc Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam kết luận: 12 mẫu vật cần giám định là 12 cá thể đồi mồi – Eretmochelys imbricate thuộc phụ lục I trong CITES (2017).

Tại Bản kết luận giám định ngày 19/5/2025 của Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh T (nay là Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Đ) kết luận: 12 mẫu vật giám định thuộc một loài Đồi mồi - Eretmochelys imbricate; họ Vích – Cheloniidae, bộ có Vẩy – Squamata, lớp bò sát – Reptilia.

Căn cứ vào các tài liệu trong hồ sơ vụ án và quá trình tranh tụng tại phiên tòa, HĐXX nhận định, lời khai của bị cáo Lê Văn T tại phiên tòa phù hợp với lời khai của bị cáo tại cơ quan điều tra và các tài liệu, chứng cứ khác có trong hồ sơ vụ án đã được thẩm tra tại phiên tòa, từ đó có đủ căn cứ để khẳng định hành vi vận chuyển trái phép 12 cá thể đồi mồi từ khu vực giáp ranh vùng biển Malaysia về tỉnh T (nay là tỉnh Đ) nhằm mục đích tìm nơi tiêu thụ của bị cáo đã phạm vào tội “Vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm” theo quy định tại Điều 244 của Bộ luật Hình sự.

Căn cứ điểm a khoản 3 Điều 244; điểm s khoản 1, khoản 2 Điều 51; Điều 38 Bộ luật Hình sự, HĐXX đã tuyên phạt bị cáo Lê Văn T 10 năm tù. Thời hạn tù được tính từ ngày bị cáo bị tạm giam là ngày 23/4/2025.

Chia sẻ cảm nghĩ của mình sau khi dự phiên tòa giả định, ông Nguyễn Văn Tư, người dân của xã Tân Đông cho biết: “Qua theo dõi phiên tòa hôm nay, giúp tôi hiểu được nhiều hơn về pháp luật, về những quy định về khai thác động vật quý hiếm, khai thác hải sản đúng quy định. Sau phiên tòa này, tôi sẽ về tuyên truyền thêm cho bà con, con cháu và người thân trong việc đánh bắt hải sản; phải đánh bắt đúng quy định của pháp luật về phạm vi lãnh thổ biển của nước mình”.

Là doanh nghiệp đồng hành cùng chương trình đưa phiên tòa giả định về tỉnh Đồng Tháp, ông Trần Văn Nghĩa, Phó Giám đốc Trung tâm khai thác 4 - Công ty TNHH MTV Logistic Viettel cho biết, qua tham dự trực tiếp 2 phiên tòa giả định do Báo Công lý cùng các đơn vị phối hợp thực hiện cho thấy đây là hình thức tuyên truyền trực quan, sinh động, dễ hiểu, ấn tượng. Từ các phiên tòa giả định ngư dân đang hành nghề đánh bắt thủy, hải sản hiểu biết nhiều hơn về các quy định về IUU, góp phần gỡ “Thẻ vàng” của EC để thủy sản xuất khẩu sang thị trường châu Âu có giá bán tốt hơn, cải thiện thu nhập của bà con ngư dân đang làm nghề đánh bắt thủy, hải sản.

Ông Nguyễn Thanh Bình, Phó Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND xã Tân Đông cho biết, thực hiện Chỉ thị số 32-CT/TW ngày 10/4/2024 của Ban Bí thư, thời gian qua, địa phương đã triển khai nhiều hoạt động tuyên truyền, phổ biến pháp luật về chống khai thác IUU trên địa bàn bằng các hình thức tuyên truyền lồng ghép tại các buổi làm việc tại khu dân cư, thông qua loa phóng thanh; tuyên truyền trực quan bằng pano, áp phích tại nơi công cộng… Tuy nhiên, việc tổ chức tuyên truyền bằng hình thức phiên tòa giả định thì đây là lần đầu tiên, đây là hình thức tuyên truyền trực quan, sinh động, hiệu quả.

Ông Trần Văn Kiến, Phó Chánh án TAND tỉnh Đồng Tháp chia sẻ: "Kịch bản phiên tòa giả định được mã hóa trên cơ sở vụ án thực tế, xảy ra tại một địa phương có biển của vùng ĐBSCL. Theo cảm nhận của bà con ngư dân thì hình thức tuyên truyền thông qua phiên tòa giả định là hình thức mới, dễ hiểu, hiệu quả tuyên truyền rất cao. Hy vọng qua hình thức tuyên truyền thiết thực này, công tác phòng chống khai thác IUU đạt được kết quả tốt hơn, góp phần trong phát triển kinh tế biển Việt Nam".

Tại buổi tuyên truyền, phổ biến pháp luật về khai thác thủy sản, các đại biểu đại diện cơ quan chức năng đã giải đáp nhiều ý kiến của ngư dân, chủ tàu đang hành nghề đánh bắt thủy, hải sản.

Dịp này ban tổ chức cũng tặng 10 phần quà, mỗi phần trị giá 1 triệu đồng cho các gia đình gặp khó khăn trên địa bàn xã Tân Đông.

Một số hình ảnh tại chương trình: