Đại biểu Quốc hội đề nghị Ban soạn thảo nghiên cứu xem xét bổ sung hành vi mua bán thai nhi vào phạm vi điều chỉnh của luật, giúp luật bao quát và phản ánh đúng thực tế hơn, tăng cường bảo vệ thai nhi và bà mẹ mang thai.
Tiếp tục chương trình làm việc Kỳ họp thứ 7, sáng 24/6, các đại biểu Quốc hội đã thảo luận tại hội trường về dự án Luật Phòng, chống mua bán người (sửa đổi).
Bổ sung quy định giúp ngăn chặn từ xa
Cảnh báo hành vi mua bán thai nhi có xu hướng gia tăng, phức tạp, nhất là trường hợp liên quan đường dây tội phạm có tổ chức, đại biểu Thạch Phước Bình- Đoàn ĐBQH tỉnh Trà Vinh đề nghị bổ sung trong luật chế tài xử lý hành vi mua bán thai nhi, bảo vệ thai nhi và bà mẹ mang thai, tạo cơ sở pháp lý xử lý triệt để các vụ việc có liên quan.
Đại biểu Thạch Phước Bình nhấn mạnh, theo công ước quốc tế, trẻ em bao gồm cả thai nhi, cần được bảo vệ ngay trong bụng mẹ. Hành vi mua bán thai nhi vi phạm nghiêm trọng quyền con người, quyền trẻ em, đòi hỏi các quốc gia thành viên có công cụ pháp lý cụ thể để bảo vệ.
“Thai nhi cần được bảo vệ như con người với đầy đủ quyền cơ bản. Hành vi mua bán thai nhi là xúc phạm phẩm giá con người. Việc bổ sung quy định sẽ thể hiện sự tôn trọng quyền lợi thai nhi. Không có quy định rõ ràng sẽ tạo kẽ hở, gây hậu quả tiêu cực cho xã hội và cộng đồng. Bổ sung quy định giúp ngăn chặn từ xa hành vi vô đạo đức, bảo vệ an toàn cho thai nhi và bà mẹ mang thai”, đại biểu Thạch Phước Bình nêu quan điểm.
Ngoài ra, theo đại biểu, việc điều tra, truy tố hành vi mua bán thai nhi gặp nhiều thách thức nên cần có sự chuẩn bị kỹ lưỡng về pháp lý, cụ thể, rõ ràng, khả thi để cơ quan chức năng thực thi hiệu quả và nghiêm minh.
“Đề nghị ban soạn thảo nghiên cứu xem xét bổ sung hành vi mua bán thai nhi vào phạm vi điều chỉnh của luật, giúp luật bao quát và phản ánh đúng thực tế hơn, tăng cường bảo vệ thai nhi và bà mẹ mang thai. Cần điều khoản riêng biệt với chế tài, biện pháp để giúp cơ quan chức năng thực thi, áp dụng và tạo sự răn đe”, đại biểu Thạch Phước Bình đề xuất.
Có dấu hiệu phạm tội mua bán người
Cùng quan điểm, đại biểu Trần Khánh Thu- Đoàn ĐBQH tỉnh Thái Bình đề nghị cần bổ sung quy định truy cứu trách nhiệm hình sự các trường hợp mua bán thai nhi.
Đại biểu Thu hiện là bác sĩ cho biết, hành vi mua bán thai nhi trong bụng mẹ gây nguy hiểm cho xã hội, vi phạm đạo đức, thuần phong mỹ tục. "Tuy nhiên, hành vi trên chưa được quy định trong pháp luật để điều chỉnh".
Theo đại biểu Huỳnh Thị Phúc - Đoàn ĐBQH tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu hành vi mua bán thai nhi được xác định "bắt đầu từ khi mang thai đến thời điểm trẻ chưa chào đời" nên hậu quả chưa xảy ra, dẫn đến khó khăn trong công tác xử lý.
Đại biểu phân tích thêm, "pháp luật hình sự chưa coi thai nhi là đối tượng của hành vi phạm tội mua bán người, nên cơ quan chức năng chưa có căn cứ pháp lý xử lý hành vi mua bán thai nhi".
“Dưới góc độ pháp luật, hành vi bà mẹ có thai rồi bán cũng là hành vi mua bán người và có dấu hiệu phạm tội mua bán người. Đề nghị cân nhắc xem xét có giải pháp phù hợp với hành vi mua bán thai nhi”, đại biểu Phúc nêu quan điểm.
Bên cạnh đó, theo đại biểu, hiện nay, các đối tượng mua bán người được che giấu bởi hình thức tinh vi, phức tạp như tham quan, ký kết hợp đồng kinh tế, kết hôn qua môi giới, nhận con nuôi... thông qua đối tượng là pháp nhân thương mại.
Do đó, đại biểu đề nghị, "cần xem xét bổ sung chủ thể chịu trách nhiệm hình sự là pháp nhân thương mại đối với tội mua bán người để kịp thời điều chỉnh, phù hợp tình hình thực tiễn".