Đại học Huế hội thảo dược liệu thay thế động vật hoang dã

Nhằm góp phần giải quyết vấn đề này, ngày 27/03/2025 tại thành phố Huế, Mạng lưới Bảo vệ Động vật Hoang dã trong Y học Cổ truyền phối hợp cùng Trường Đại học Y – Dược, Đại học Huế và tổ chức phi lợi nhuận Choice đã tổ chức hội thảo khoa học với chủ đề “Y học cổ truyền và Bảo tồn Động vật hoang dã – Hướng đi từ Dược liệu thay thế”.

Theo các tổ chức bảo tồn quốc tế, hàng loạt loài động vật quý hiếm như tê tê, hổ, tê giác, gấu… đang bị săn bắt và buôn bán trái phép với số lượng lớn. Một phần trong số này bị sử dụng để chế biến thành các vị thuốc trong y học cổ truyền, dù thực tế đã có nhiều dược liệu thực vật có thể thay thế hiệu quả.

Các số liệu thống kê cho thấy, Tê tê trên 1 triệu cá thể bị giết trong vòng 14 năm; tất cả 8 loài hiện đều đang có nguy cơ tuyệt chủng.

Hổ, chỉ còn khoảng 3.900 cá thể hoang dã trên toàn cầu, giảm 96% so với cách đây một thế kỷ.

Tê giác, ba trong năm loài tê giác còn lại đang ở mức "Cực kỳ nguy cấp"; số lượng đã giảm từ 500.000 còn chưa đến 28.000. Gấu, hơn 12.000 con đang bị nuôi nhốt trong các trang trại lấy mật tại châu Á.

Những con số này không chỉ phản ánh thực trạng suy giảm nghiêm trọng về đa dạng sinh học, mà còn cảnh báo về những hậu quả to lớn đối với hệ sinh thái và sức khỏe cộng đồng, như nguy cơ lây lan dịch bệnh từ động vật sang người.

Hội thảo tại TP. Huế đã quy tụ sự tham gia của nhiều chuyên gia đầu ngành trong lĩnh vực y học cổ truyền, bảo tồn thiên nhiên và quản lý nhà nước.

Các ý kiến đều thống nhất rằng YHCT có thể và cần phải đóng vai trò tiên phong trong việc chuyển đổi sang sử dụng các dược liệu thân thiện với môi trường.

TS.BS. Đoàn Văn Minh – Trưởng Khoa Y học Cổ truyền, Đại học Y – Dược, Đại học Huế cho biết: “Xu hướng toàn cầu đang dần loại bỏ các vị thuốc có nguồn gốc từ động vật hoang dã. Y học cổ truyền cần thích ứng bằng cách tăng cường sử dụng các dược liệu thay thế có nguồn gốc thực vật và áp dụng các phương pháp điều trị không dùng thuốc".

Các chuyên gia khác cũng chia sẻ nhiều minh chứng thực tiễn về hiệu quả của dược liệu thay thế. ThS.BS. Nguyễn Ngọc Lê, cho biết: “Có rất nhiều vị thuốc có thể thay thế cao hổ cốt mà không gây hại cho động vật".

Còn theo ThS.BS. Nguyễn Thị Kim Liên, thì: “Một số thảo dược đã cho thấy tác dụng tương tự vảy tê tê mà lại an toàn, hợp pháp và bền vững"...

Tại hội thảo, đông đảo đại biểu, thầy thuốc và lương y trên địa bàn đã cùng cam kết không sử dụng dược liệu có nguồn gốc từ động vật hoang dã trong hành nghề.

Các bên cũng đồng thuận về việc cần tăng cường truyền thông, giáo dục cộng đồng để nâng cao nhận thức, thay đổi hành vi tiêu dùng và khuyến khích sử dụng dược liệu có nguồn gốc thực vật.

Song song với đó là những khuyến nghị quan trọng từ các chuyên gia như việc tăng cường quản lý và kiểm soát buôn bán động vật hoang dã. Phân tích nguy cơ lây lan dịch bệnh từ động vật sang người . Tổng hợp các nghiên cứu chuyên sâu về dược liệu thay thế…

Mạng lưới Bảo vệ Động vật hoang dã trong Y học cổ truyền – được thành lập năm 2022 bởi các chuyên gia quốc tế – đã và đang đóng vai trò là cầu nối giữa cộng đồng YHCT và các tổ chức bảo tồn.

Mục tiêu hướng đến là xây dựng một nền y học cổ truyền hiện đại, hiệu quả, nhưng vẫn thân thiện với tự nhiên và phù hợp với xu hướng phát triển bền vững.

Hội thảo tại Huế không chỉ là sự kiện khoa học, mà còn là một tín hiệu tích cực cho thấy cộng đồng YHCT Việt Nam đang sẵn sàng thay đổi – từ nhận thức đến hành động – để cùng chung tay bảo vệ sự sống hoang dã, bảo vệ những giá trị bền vững cho thế hệ tương lai.