Đại biểu Quốc hội phải thực sự là một nghề và có các chuẩn mực đạo đức

Ông Bùi Sỹ Lợi, Phó Chủ nhiệm Ủy ban về các vấn đề xã hội của Quốc hội nhấn mạnh nội dung trên khi cùng Ủy viên thường trực Uỷ ban Pháp luật của Quốc hội Bùi Văn Xuyền đề cập tới vị trí, vai trò đặc biệt quan trọng của đại biểu trong hoạt động của Quốc hội và HĐND các cấp trong cuộc trao đổi với PV. 

Đại biểu dân cử có vai trò quan trọng trong hoạt động QH và HĐND

Nhấn mạnh tới vị trí và tầm quan trọng của đại biểu Quốc hội, là những người đại diện cho ý chí, nguyện vọng của nhân dân, là người thay mặt nhân dân thực hiện quyền lực nhà nước trong Quốc hội, ông Bùi Sỹ Lợi ví von Quốc hội của chúng ta như “đầu dây thần kinh” kết nối các lợi ích trong xã hội, mối quan hệ giữa đại biểu Quốc hội đối với cử tri và nhân dân có thể được coi như một sự gắn bó "máu thịt", một sợi dây liên kết bền chặt, gắn kết, lợi ích của cử tri và các nhóm dân cư trong xã hội vì thế sẽ được đại biểu Quốc hội thể hiện vào các quyết sách của Quốc hội.

Một hội nghị hiệp thương thỏa thuận về cơ cấu, thành phần, số lượng người ứng cử đại biểu Quốc hội. Ảnh: TTXVN

Thông qua Quốc hội, những quyết sách hệ trọng của đất nước đáp ứng được nguyện vọng và mong mỏi của đa số nhân dân. Các mặt hoạt động này thể hiện trách nhiệm của đại biểu Quốc hội với cử tri, đó là ghi nhận và phản ảnh ý kiến, nguyện vọng của cử tri vào quá trình xây dựng pháp luật; chủ trương quyết sách lớn của nhà nước; đôn đốc giải quyết kiến nghị, khiếu nại tố cáo của công dân để đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của công dân; giám sát việc thực hiện chủ trương chính sách pháp luật… Do vậy, Quốc hội, đại biểu Quốc hội phải nêu cao tinh thần trách nhiệm, đoàn kết, trí tuệ, đổi mới và sáng tạo hoàn thành xuất sắc những nhiệm vụ mà Đảng, Nhà nước và Nhân dân giao phó, phục vụ hiệu quả nhất hoạt động của Quốc hội, góp phần làm cho Quốc hội ngày càng thực sự là cơ quan đại biểu cao nhất của Nhân dân, cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Quan điểm của ông Bùi Sỹ Lợi, đại biểu Quốc hội phải là những người tiêu biểu, có đức, có tài, xứng đáng đại diện cho nhân dân tại Quốc hội. Nếu đại biểu Quốc hội đáp ứng được yêu cầu cả về tính đại diện, cả về cơ cấu và chất lượng thì sẽ quy nạp được sức mạnh nhân dân, thể hiện ý chí nguyện vọng của nhân dân, dám nói, dám có ý kiến để giải quyết những vấn đề cuộc sống đang đặt ra. 

Để nâng cao chất lượng đại biểu Quốc hội, theo ông Bùi Sỹ Lợi cần tập trung thực hiện có hiệu quả cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu HĐND các cấp mà trọng tâm là lựa chọn đúng cơ cấu, chất lượng các ứng cử viên trên cơ sở tuân thủ đúng các quy định và quy trình bầu cử theo luật định. Nhấn mạnh đại biểu Quốc hội đều phải là những chủ thể gần dân, sát dân, gắn bó mật thiết nhân dân, phản ánh tâm tư, nguyện vọng của nhân dân, nêu cao tinh thần vì nhân dân phục vụ, ngày càng đáp ứng tốt hơn mong đợi của cử tri và người dân, do đó, ông Lợi cho rằng lựa chọn người để giới thiệu ứng cử là quan trọng, đảm bảo đủ tiêu chuẩn và phải là người thực sự yêu thích hoạt động Quốc hội, đại biểu Quốc hội phải thực sự là một nghề, xây dựng các chuẩn mực đạo đức nghề đại biểu Quốc hội. 

Nhiệm kỳ Quốc hội khóa XIV diễn ra trong bối cảnh đất nước tiếp tục đẩy nhanh tốc độ phát triển nền kinh tế thị trường và đưa đất nước hội nhập ngày càng sâu rộng với khu vực và quốc tế; phấn đấu cho mục tiêu ấm no, hạnh phúc và phát triển toàn diện của nhân dân, đòi hỏi phải tăng số lượng đại biểu chuyên trách là một yêu cầu cấp bách để bảo đảm Quốc hội ngày càng chuyên nghiệp. Tuy nhiên, việc này cần phải có lộ trình từng bước để bảo đảm cả cơ cấu đại diện cho các tầng lớp nhân dân, các thành phần trong xã hội vừa bảo đảm tiêu chuẩn, chất lượng đại biểu nhân dân.

Ông Lợi đánh giá việc tăng đại biểu Quốc hội chuyên trách có ý nghĩa quan trọng trong việc nâng cao chất lượng hoạt động của Quốc hội theo hướng chuyên nghiệp, chuyên sâu để hoạt động của Quốc hội ngày càng đạt hiệu quả cao, một trong những yếu tố thiết yếu cần phát huy, đó là tăng cường mối quan hệ giữa Quốc hội với cử tri, nhân dân, bởi mối quan hệ giữa đại biểu Quốc hội với nhân dân là điều kiện cơ bản bảo đảm Quốc hội là cơ quan đại diện cho tiếng nói của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân; đồng thời cũng là điều kiện tiên quyết để Quốc hội hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ của mình. Ông hy vọng rằng, những nhân tố mới trong đời sống chính trị đang xuất hiện sẽ mang lại những sự đổi thay hữu ích cho đất nước và người cầm lá phiếu đi bầu cử sẽ tin tưởng vào những người xứng đáng được bầu và xứng đáng với sự trông cậy của cử tri. 

Đại biểu Quốc hội cần có bản lĩnh và không ngại va chạm 

Đại biểu Bùi Văn Xuyền đánh giá chất lượng của đại biểu là quan trọng nhất, vì Quốc hội và HĐND là hai cơ quan đại diện cho các tầng lớp nhân dân, mặc dù vẫn cần có người cơ cấu đại diện cho các giai tầng, nhưng vẫn phải lấy tiêu chuẩn chất lượng của đại biểu lên hàng đầu. Trên cơ sở đó mới chọn cơ cấu đại biểu, chứ không thể vì cơ cấu đại biểu mà hạ thấp chất lượng của đại biểu. Khẳng định đại biểu Quốc hội và HĐND phải là người có năng lực, trình độ, hiểu biết, có kinh nghiệm, ông Xuyền cho rằng để chọn được những đại biểu thực sự là người đại biểu của dân, khi hiệp thương giới thiệu người ứng cử phải chọn được người có năng lực, phải có học vấn, kinh nghiệm công tác. Nếu trẻ tuổi cần phải là người có năng lực suất sắc trong lĩnh vực công tác hay học tập. Từ đó, để có thể đưa ra các ứng cử viên đáp ứng yêu cầu, tiêu chí và có chất lượng. 

Ông Xuyền đánh giá đối với mỗi người đại biểu của nhân dân trong giai đoạn hiện nay, ngoài chất lượng, năng lực, trình độ, cần phải có phẩm chất về chính trị, đạo đức lối sống, "hiện nay cơ quan dân cử là cơ quan đại diện cho nhân dân, nói tiếng nói của nhân dân cho nên người đại biểu phải thực sự là người đại diện cho phẩm chất chính trị trung thành với Tổ quốc, với nhân dân"- đại biểu Xuyền nói. Đồng thời, đại biểu phải có tư cách đạo đức tốt, phải gương mẫu thì dân mới tin tưởng, mới tín nhiệm; phải có bản lĩnh chính trị dám nói, dám làm. Nhìn nhận bản lĩnh của đại biểu là vấn đề quan trọng trong giai đoạn hiện nay, ông Xuyền lập luận khi đại biểu có trình độ, năng lực nhưng không có bản lĩnh để nói ra hay ngại nói, ngại va chạm thì không ổn, đại biểu cho dân phải nói được, phải diễn đạt được, trình bày được, lập luận được để thuyết phục được mọi người và không ngại va chạm.

Bên cạnh đó, làm đại biểu của nhân dân phải có tầm hiểu biết về chính sách pháp luật để khi gặp phải bất cứ công việc gì trong giám sát hay trong xây dựng pháp luật có thể đưa ra chính kiến để bảo vệ ý kiến của mình trong xây dựng luật, bảo vệ được quyền con người, quyền công dân.