Cứu sống bệnh nhân chấn thương thận mà không cần phẫu thuật

Trước đó, bệnh nhân nam T. V. C. (SN 1987, ngụ tại tỉnh Bạc Liêu) được tuyến trước chuyển đến Bệnh viện Đa khoa Trung ương Cần Thơ với tình trạng sonde tiểu ra dịch đỏ sậm, chấn thương thận độ IV, thiếu máu mức độ nặng, đau bụng và hông lưng nhiều, tiền sử động kinh nhiều năm.

Qua khai thác bệnh sử được biết, khoảng 1 tháng trước, bệnh nhân bị té từ trên cao nhưng không đi kiểm tra vì gia đình nghĩ không chấn thương nghiêm trọng. Cho đến trước khi nhập viện 8 ngày bệnh nhân tiểu máu, tiểu gắt, buốt, được nhập viện địa phương điều trị sau đó chuyển tuyến.

Kết quả kiểm tra ghi nhận bệnh nhân bị tụ dịch bể thận phải, chấn thương thận phải, máu trong lòng bàng quang, túi giả phình động mạch thận phải kích thước 65x48mm . Bệnh nhân có chỉ định chụp và can thiệp nội mạch - phương pháp điều trị xâm lấn tối thiểu nhưng cho hiệu quả tối ưu.

Ca can thiệp do BSCK2 Trần Công Khánh – Phó khoa Chẩn đoán hình ảnh cùng ê-kíp thực hiện, kết quả ghi nhận ổ giả phình động mạch thận bên phải nhánh cực dưới có kích thước lớn và dòng chảy mạnh, luồn chọn lọc vi catheter vào nhánh động mạch có giả phình. Đây là một trường hợp can thiệp khó do phải tiến hành thả 04 coils và bơm tắc bằng hỗn hợp keo, thủ thuật trong 60 phút, tình trạng bệnh nhân ổn định. Quá trình điều trị bệnh nhân được truyền 03 đơn vị khối hồng cầu.

Tình trạng hiện tại, bệnh nhân tỉnh, tiếp xúc tốt, sinh hiệu ổn định , giảm đau bụng và hông lưng, nước tiểu trong.

Chia sẻ thêm về ca chấn thương trên, BSCK2 Trương Minh Khoa - Phó khoa Ngoại thận tiết niệu bệnh viện thông tin: Chấn thương thận chiếm tỉ lệ khá cao (10- 12%) trong số các trường hợp chấn thương bụng kín nói chung và đứng hàng đầu trong bệnh lý chấn thương hệ tiết niệu nói riêng. Nguyên nhân gây chấn thương thận chủ yếu do tai nạn giao thông. Việc chẩn đoán chấn thương thận,đặc biệt là các biến chứng về mạch máu rất quan trọng vì đây là biến chứng nặng, bệnh nhân có thể tử vong nếu không được xử trí kịp thời.

Trước đây, điều trị chấn thương thận mức độ nặng chủ yếu là phẫu thuật mở cắt bán phần hay toàn bộ thận, ngày nay có nhiều thay đổi trong điều trị bảo tồn chấn thương thận nói chung và trong điều trị can thiệp nội mạch nói riêng. Phương pháp gây tắc nhánh động mạch thận chọn lọc và siêu chọn lọc các nhánh động mạch thận bị tổn thương được áp dụng rộng rãi.

Cũng theo BS Khoa, điều trị chấn thương động mạch thận phụ thuộc cơ chế chấn thương và diễn biến lâm sàng, đa số chấn thương thận nhẹ thường tự khỏi. Dấu hiệu chảy máu dai dẳng sau chấn thương thận có chỉ định điều trị.

Ở bệnh nhân có chấn thương thận, lựa chọn giữa phẫu thuật hay nút mạch phụ thuộc tình trạng bệnh nhân và điều kiện của trung tâm can thiệp của bệnh viện. Với bệnh nhân có tình trạng huyết động không ổn định, đa chấn thương cần mở bụng cấp cứu tìm nguyên nhân chảy máu và đôi khi phải cắt thận để cầm máu.

Trong khi đó, với những trường hợp đa chấn thương, khi các tổn thương chảy máu khác đã được kiểm soát trong phẫu thuật, tổn thương thận đi kèm có thể điều trị bằng chụp mạch và nút mạch sau khi bệnh nhân ổn định nhằm bảo tồn nhu mô thận. Điều trị tổn thương động mạch thận do chấn thương bằng can thiệp nội mạch là phương pháp hiệu quả và an toàn.

Hiện tại, Bệnh viện Đa khoa Trung ương Cần Thơ có thể tiến hành can thiệp nội mạch cấp cứu với nhiều chuyên khoa và cùng lúc nhiều ê kíp: chảy máu mũi, trong cấp cứu đột quỵ, các dị dạng mạch máu não vỡ, lấy huyết khối do tắc mạch máu lớn, nong và đặt stent trong bệnh lý mạch vành cấp cứu, chấn thương gan, lách, thận, nút mạch trong ho ra máu, xuất huyết tiêu hóa do dị dạng mạch máu…

Ghi nhận thực tế tại bệnh viện cho thấy, can thiệp nội mạch cấp cứu không chỉ mang lại hiệu quả điều trị cao mà còn ít xâm lấn giúp bệnh nhân mau hồi phục. Đến nay, đã có rất nhiều bệnh nhân nặng, nguy kịch được cứu sống bằng kỹ thuật can thiệp nội mạch nói trên.