Sáng nay 2/7, Văn phòng Chủ tịch nước phối hợp với TANDTC, Bộ Công an tổ chức họp báo công bố Quyết định đặc xác năm 2021 của Chủ tịch nước.
Tới dự buổi họp báo có ông Nguyễn Văn Du, Phó Chánh án TANDTC; ông Lê Quốc Hùng, Thứ trưởng Bộ Công an.
Ông Lê Khánh Hải, Chủ nhiệm Văn phòng Chủ tịch nước chủ trì buổi họp báo.
Công bố Quyết định đặc xá của Chủ tịch nước, ông Lê Khánh Hải cho biết: Đặc xá là một trong những chế định pháp lý được quy định tại Điều 88 Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, được thể chế hóa bằng Luật Đặc xá năm 2007 và nay là Luật Đặc xá năm 2018. Trong những năm qua, Đảng, Nhà nước đã tiến hành nhiều đợt đặc xá tha tù cho những phạm nhân có quá trình cải tạo lao động, học tập tốt, trở về với cộng đồng và xã hội.
Theo ông Lê Khánh Hải, năm 2021 là năm diễn ra nhiều sự kiện trọng đại của đất nước như: Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, bầu cử Quốc hội khóa XV và Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2021 - 2026 thành công tốt đẹp.
Xuất phát từ truyền thống nhân đạo của dân tộc ta, chính sách khoan hồng của Đảng và Nhà nước đối với người phạm tội, kết quả thực hiện công tác đặc xá và tình hình thực tế công tác thi hành án phạt tù thời gian qua, căn cứ Điều 88, Điều 91 Hiến pháp năm 2013 và Luật Đặc xá năm 2018, theo đề nghị của Chính phủ ngày 30/6/2021, Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam đã ký Quyết định số 1161/2021/QĐ-CTN về đặc xá năm 2021 nhân dịp kỷ niệm 76 năm Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2/9/2021).
Các điều kiện được xét đặc xá
Theo đó, người đang chấp hành án phạt tù có thời hạn, người bị kết án tù chung thân đã được giảm xuống tù có thời hạn, người đang được tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù.
Điều kiện được đề nghị đặc xá gồm: Người có nhiều tiến bộ, có ý thức cải tạo tốt và được xếp loại chấp hành án phạt tù khá hoặc tốt theo quy định của pháp luật về thi hành án hình sự;
Đã chấp hành án phạt tù ít nhất là một phần hai thời gian đối với trường hợp bị phạt tù có thời hạn; đã chấp hành án phạt tù ít nhất là 15 năm đối với trường hợp bị phạt tù chung thân;
Người bị kết án về tội phá hoại việc thực hiện các chính sách kinh tế - xã hội; tội phá hoại chính sách đoàn kết; tội tổ chức, cưỡng ép, xúi giục người khác trốn đi nước ngoài hoặc trốn ở lại nước ngoài nhằm chống chính quyền nhân dân; tội trốn đi nước ngoài hoặc trốn ở lại nước ngoài nhằm chống chính quyền nhân dân; tội bắt cóc nhằm chiếm đoạt tài sản; tội sản xuất trái phép chất ma túy; tội mua bán trái phép chất ma túy; tội chiếm đoạt chất ma túy của Bộ luật Hình sự đã chấp hành án phạt tù ít nhất hai phần ba thời gian đối với trường hợp bị kết án phạt tù có thời hạn, nếu trước đó đã được giảm thời hạn chấp hành án phạt tù thì thời hạn được giảm không được tính vào thời gian đã chấp hành án phạt tù;
Đã chấp hành xong hình phạt bổ sung là phạt tiền, đã nộp án phí; thi hành xong nghĩa vụ trả lại tài sản, bồi thường thiệt hại, nghĩa vụ dân sự khác đối với người bị kết án phạt tù về các tội phạm tham nhũng;…
Người đang được tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù được đề nghị đặc xá phải có đủ các điều kiện sau đây:
Người bị kết án phạt tù có thời hạn đã chấp hành ít nhất là một phần ba thời gian và người bị kết án phạt tù chung thân đã được giảm xuống tù có thời hạn đã chấp hành ít nhất là 13 năm; người dưới 18 tuổi đang chấp hành án phạt tù có đủ điều kiện theo quy định hoặc người dưới 18 tuổi đang được tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù có đủ điều kiện quy định tại điểm g khoản 1, điểm a và điểm d khoản 2 Điều 3 của quyết định này.
Các trường hợp không được đề nghị đặc xá
Quyết định cũng quy định rõ các trường hợp không được đề nghị đặc xá nếu thuộc một trong các trường hợp sau đây:
Bị kết án phạt tù về tội phản bội Tổ quốc; tội hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân; tội gián điệp; tội xâm phạm an ninh lãnh thổ; tội bạo loạn; tội khủng bố nhằm chống chính quyền nhân dân; tội phá hoại cơ sở vật chất - kỹ thuật của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam; tội làm, tàng trữ, phát tán hoặc tuyên truyền thông tin, tài liệu, vật phẩm nhằm chống Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam; tội phá rối an ninh; tội chống phá cơ sở giam giữ; tội khủng bố hoặc một trong các tội quy định tại Chương các tội phá hoại hòa bình, chống loài người và tội phạm chiến tranh của Bộ luật Hình sự;
Bản án, phần bản án hoặc quyết định của Tòa án đối với người đó đang bị kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm, tái thẩm theo hướng tăng nặng trách nhiệm hình sự;
Người đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự về hành vi phạm tội khác; Trước đó đã được đặc xá; người có từ 02 tiền án trở lên; Người bị kết án phạt tù về tội phạm rất nghiêm trọng hoặc đặc biệt nghiêm trọng xâm phạm an ninh quốc gia; người phạm tội giết người có tổ chức; giết người có tính chất côn đồ; cố ý gây thương tích có tổ chức hoặc có tính chất côn đồ hoặc phạm tội nhiều lần đối với một người hoặc một lần đối với nhiều người hoặc dùng a-xít nguy hiểm hoặc hóa chất nguy hiểm; hiếp dâm có tính chất loạn luân;…
Người phạm một trong các tội quy định tại Chương các tội xâm phạm tính mạng, sức khỏe, nhân phẩm, danh dự của con người của Bộ luật Hình sự; người chủ mưu, cầm đầu, chỉ huy trong vụ án phạm tội có tổ chức; người dùng thủ đoạn xảo quyệt, ngoan cố chống đối trong vụ án phạm tội có tổ chức; người phạm tội có tính chất chuyên nghiệp;…
Đặc xá trong trường hợp đặc biệt, Chính phủ chủ trì, phối hợp với Tòa án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân tối cao và các cơ quan, tổ chức có liên quan lập hồ sơ của người được đề nghị đặc xá trong trường hợp đặc biệt theo Điều 22, Điều 23 của Luật Đặc xá để trình Chủ tịch nước xem xét, quyết định.
Phạm nhân nước ngoài được đặc xá nếu đủ điều kiện theo quy định
Trả lời câu hỏi của các phóng viên liên quan đến câu hỏi về số lượng phạm nhân được đặc xá, phạm nhân nước ngoài được đặc xá ra sao? Thiếu tướng Lê Quốc Hùng, Thứ trưởng Bộ Công an cho biết:
Ngay sau buổi công bố quyết định đặc xá hôm nay, Hội đồng xét đặc xá sẽ thực hiện các khâu và xét duyệt các các đối tượng được đặc xá theo quy định, nên tại thời điểm này chưa thống kê được có bao nhiêu phạm nhân được đặc xá.
Về phạm nhân nước ngoài đang giam giữ tại Việt Nam có được đặc xá đợt này hay không, Thiếu tướng Lê Quốc Hùng cho biết: Hiện nay các trại giam của Việt Nam đang giam giữ trên 600 phạm nhân của 28 quốc tịch, trong đó có một số phạm nhân không xác định được quốc tịch. Phạm nhân nước ngoài cũng sẽ được đặc xá cùng phạm nhân Việt Nam khi có đủ điều kiện theo quy định.
Đợt đặc xá lần này theo Luật Đặc xá 2018 nên sẽ có nhiều điểm mới theo quy định của luật này, ông Hùng cho biết.