Việc sử dụng các đường ngang và lối mở tự phát qua đường sắt đã trở thành một vấn đề nghiêm trọng, tiềm ẩn nhiều nguy cơ tai nạn giao thông, nhất là các khu vực đường cong, khuất tầm nhìn.
Một trong những nguyên nhân chính dẫn đến việc hình thành các lối mở tự phát này là sự thiếu ý thức của người dân về an toàn giao thông. Nhiều người, vì muốn tiết kiệm thời gian di chuyển hoặc vì không muốn đi vòng, đã tự ý mở lối đi qua đường sắt mà không có sự cho phép của cơ quan chức năng.
Điều này không chỉ vi phạm quy định, mà còn tạo ra những tình huống nguy hiểm, đặc biệt khi tàu hỏa di chuyển với tốc độ cao. Khi va chạm xảy ra, hậu quả sẽ khôn lường.
Các đường ngang và lối mở tự phát thường không được xây dựng và thiết kế đúng tiêu chuẩn an toàn, dẫn đến tình trạng thiếu cảnh báo và tín hiệu cho người đi bộ và phương tiện giao thông.
Trong nhiều trường hợp, tai nạn đã xảy ra, gây thiệt hại về người và tài sản. Các số liệu thống kê cho thấy, số vụ tai nạn liên quan đến đường sắt có xu hướng gia tăng, phần lớn xuất phát từ những lối đi tự phát này.
Để giảm thiểu nguy cơ tai nạn, các cơ quan chức năng cần tăng cường công tác quản lý và kiểm tra các lối mở tự phát. Cần có các biện pháp tuyên truyền, giáo dục người dân về nguy hiểm của việc tự ý mở lối đi qua đường sắt và khuyến khích họ sử dụng các lối đi hợp pháp, được quy định.
Ngoài ra, việc lắp đặt thêm biển báo, đèn tín hiệu và rào chắn tại các khu vực có nguy cơ cao cũng là một giải pháp hiệu quả để cảnh báo và hạn chế tình trạng này. Các cơ quan chức năng cũng cần phối hợp với chính quyền địa phương để xử lý triệt để các lối mở tự phát, đảm bảo an toàn cho người dân và phương tiện giao thông.
Tình trạng các đường ngang và lối mở tự phát qua đường sắt đang đặt ra nhiều thách thức cho công tác đảm bảo an toàn giao thông. Việc có những giải pháp đồng bộ và hiệu quả sẽ giúp ngăn chặn tai nạn, bảo vệ tính mạng và tài sản của người dân. An toàn giao thông đường sắt không chỉ là trách nhiệm của cơ quan chức năng mà còn cần sự chung tay của toàn xã hội.
Tuyến đường sắt Bắc - Nam chạy qua địa bàn tỉnh Thanh Hóa từng là điểm nóng về tai nạn giao thông trong nhiều năm trước đây. Tuy nhiên, nhờ sự vào cuộc quyết liệt, đồng bộ giữa Công ty CP đường sắt Thanh Hóa và chính quyền các địa phương, tình hình đã có chuyển biến tích cực, đem lại sự an tâm cho người dân sinh sống hai bên đường ray.
Các địa phương có tuyến đường sắt Bắc - Nam đi qua địa bàn tiềm ẩn nhiều nguy cơ mất an toàn giao thông. Tuy nhiên, qua kiểm tra thực tế, chính quyền và người dân đều chấp hành nghiêm túc quy định khi tham gia giao thông tại các điểm giao cắt dân sinh với đường sắt.
Chính quyền địa phương không chủ quan, lơ là mà thường xuyên đẩy mạnh tuyên truyền an toàn giao thông qua hệ thống loa truyền thanh. Nhờ đó, ý thức chấp hành của người dân được nâng cao rõ rệt, góp phần đảm bảo an toàn tính mạng và tài sản, giữ gìn trật tự an toàn giao thông trên địa bàn.
Giám đốc Công ty CP Đường sắt Thanh Hóa, Lê Sỹ Anh cho biết: Tổng chiều dài tuyến đường sắt Bắc - Nam chạy qua địa bàn tỉnh Thanh Hóa là 103,5km. Đây là đoạn tuyến có mật độ dân cư cao, nhiều điểm giao cắt với đường bộ, tiềm ẩn nhiều nguy cơ mất an toàn giao thông.
Trước thực trạng đó, đơn vị đã thực hiện nghiêm túc các công văn, chỉ thị từ Trung ương đến địa phương về bảo đảm trật tự an toàn giao thông đường sắt. Đặc biệt từ đầu năm 2025, đơn vị áp dụng Luật Đường sắt 2025 phối hợp với chính quyền địa phương nơi có tuyến đường sắt chạy qua, triển khai đề án đảm bảo hành lang an toàn giao thông đường sắt và xử lý dứt điểm các lối đi tự mở.
Công ty đã quán triệt đến từng cán bộ, công nhân viên nâng cao tinh thần trách nhiệm, chấp hành nghiêm các quy trình chuyên môn, đồng thời đẩy mạnh phối hợp tuyên truyền cùng các cơ quan báo chí trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa và các trường học trên địa bàn.
Qua đó, phổ biến sâu rộng pháp luật về giao thông, đặc biệt là Luật Đường sắt 2025, góp phần nâng cao nhận thức và hành vi của người dân khi tham gia giao thông qua đường sắt.
Bên cạnh đó, đơn vị phối hợp với các đoàn thể địa phương, đoàn thanh niên cơ sở tổ chức và duy trì các mô hình tự quản về an toàn giao thông đường sắt, như mô hình "Em yêu đường sắt quê em" tại các trường học, phát thanh tuyên truyền tại các điểm giao cắt có mật độ giao thông lớn để nhắc nhở người dân cẩn trọng khi lưu thông qua khu vực đường ngang.
Về mặt kỹ thuật, đơn vị ứng dụng hiệu quả các sáng kiến và hệ thống công nghệ mới như hệ thống camera giám sát, điện thoại nội bộ, thiết bị cảnh báo tự động tại các trạm gác chắn. Đặc biệt, các sáng kiến như bộ khóa khống chế biển đỏ quay, hệ thống đèn cảnh báo được ứng dụng tại các điểm đường ngang có người gác, góp phần nâng cao hiệu quả lao động, giảm thao tác thủ công và tăng tính an toàn chạy tàu.
Đối với công tác tuần đường, hệ thống giám sát hành trình được lắp đặt đồng bộ giúp quản lý chặt chẽ hoạt động của nhân viên, kịp thời phát hiện các vi phạm quy trình hoặc sự cố trên tuyến.
Đáng chú ý, công tác xử lý lối đi tự mở qua đường sắt được Công ty đặc biệt quan tâm. Tính đến năm 2019, trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa có 109 lối đi tự mở do Công ty quản lý. Đến nay, đã xử lý và xóa bỏ được khoảng 50% số lượng, góp phần đáng kể vào việc giảm thiểu nguy cơ tai nạn.
Mới đây, Công ty phối hợp với chính quyền xã Các Sơn triển khai thu hẹp lối đi tại Km211+375, từng bước tiến tới đóng hoàn toàn khi đủ điều kiện thay thế. Những nỗ lực này đã mang lại hiệu quả rõ rệt. Nếu như năm 2018 trên địa bàn xảy ra 15 vụ tai nạn đường sắt, khiến 14 người tử vong và 13 người bị thương thì đến tháng 8/2025, chỉ còn ghi nhận 2 vụ tai nạn, làm 4 người bị thương và không có trường hợp tử vong nào.
Để giải quyết dứt điểm các lối mở tự phát qua đường sắt, cần sự chung tay của nhiều đơn vị, cơ quan, chính quyền địa phương và nhất là ý thức chấp hành của người dân. Đừng vì tiện, nhanh hơn vài phút mà đánh đổi cả tính mạng, sức khỏe, tài sản của mình và người khác.