Cần khẳng khát vọng dân tộc, đổi mới sáng tạo trong các dự thảo văn kiện Đại hội XIII

Thủ tướng: Đất nước ta, con người Việt Nam chúng ta cần thích ứng, thay đổi cách quản lý để làm sao vượt qua khó khăn với tinh thần lạc quan”

Tại cuộc họp, trước tác động của đại dịch COVID-19, các thành viên dự họp cho rằng, cần nhận diện kinh tế xã hội sẽ còn tiếp tục khó khăn trong các năm 2021-2022. Do đó, các văn kiện báo cáo gồm Phương hướng, nhiệm vụ phát triển kinh tế xã hội 5 năm, giai đoạn 2021-2025 và Chiến lược phát triển kinh tế xã hội 10 năm giai đoạn 2021-2030 phải làm rõ điều này.

Dù năm 2020 gặp khó khăn nhưng các thành viên dự họp đề nghị báo cáo làm đậm và rõ nét hơn những kết quả tích cực đạt được trong giai đoạn 2016-2020, là “điểm tựa” tạo niềm tin để tiếp tục thực hiện các nhiệm vụ tiếp theo. Trong đó, ngoài ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, xuất siêu, phát triển nông nghiệp, nông thôn…, thì cũng cần nhấn mạnh đến việc huy động hiệu quả vốn đầu tư toàn xã hội, lên đến 34% GDP, thay vì chỉ dựa vào ngân sách.

Các ý kiến cũng thống nhất việc đại dịch COVID-19 đang tác động nặng nề đến nước ta, khiến kinh tế tăng trưởng chậm lại. Do đó nhiều ý kiến đồng tình với Chính phủ về mục tiêu phấn đấu tăng trưởng dương trong năm nay và ở mức khoảng 2%. 

Nêu nhiều thách thức đối với phát triển kinh tế xã hội cả 5 và 10 năm tới, một số đại biểu nhấn mạnh đến thách thức về an ninh phi truyền thống, bao trùm là an ninh nguồn nước và biến đổi khí hậu; dịch bệnh; môi trường. Cần lưu ý sau đại dịch COVID-19 có thể có những thay đổi trong quan hệ, cạnh tranh quốc tế, từ đó có những biện pháp đảm bảo về an ninh, quốc phòng, an ninh kinh tế, an ninh xã hội, an ninh lương lực. Cần tiếp tục khẳng định nông nghiệp, nông thôn thực sự như là một bệ đỡ trước các cú sốc, bất ổn.

Từ tác động dịch bệnh, một số đại biểu đặt vấn đề phát triển con người và văn hóa Việt Nam, trong đó cần giáo dục thế hệ trẻ về việc thích ứng, chung sống với những bất ổn có thể xảy ra, như đại dịch COVID-19 lần này, tránh tình trạng như hiện nay, nhiều người có tâm lý chờ đại dịch đi qua thay vì thích nghi, sống chung với dịch.

Cần thích ứng, thay đổi cách quản lý để vượt qua khó khăn

Đánh giá cao các ý kiến góp ý tại phiên họp, Thủ tướng biểu dương Tổ biên tập trong 2 năm qua đã có nhiều nỗ lực hoàn thiện dự thảo báo cáo, làm 42 nhóm chuyên đề nghiên cứu, 140 nhiệm vụ, tổ chức khảo sát tại các địa phương, các tập đoàn, hội thảo khoa học…

Thủ tướng nhấn mạnh tinh thần là trong khó khăn của đất nước, chúng ta đã cố gắng vượt qua. Và theo kết quả cuộc điều tra xã hội học, tìm hiểu dư luận xã hội của Ban Tuyên giáo Trung ương, đến 97% người dân được hỏi đều thể hiện sự tin tưởng đối với các biện pháp của Đảng, Nhà nước trong phòng chống COVID-19, nói lên tình cảm dân tộc, “ý Đảng, lòng dân”, là nền tảng quan trọng để chúng ta vượt qua khó khăn. Cả thế giới và Việt Nam gặp nhiều khó khăn trong bối cảnh hiện nay.

Vì thế, vấn đề khát vọng dân tộc, đổi mới sáng tạo với nền tảng văn hóa con người Việt Nam cần được khẳng định trong các dự thảo văn kiện. “Đất nước ta, con người Việt Nam chúng ta cần thích ứng, thay đổi cách quản lý để làm sao vượt qua khó khăn với tinh thần lạc quan”. Không có tinh thần lạc quan thì khó có thể phát triển.

Nêu điều đó, Thủ tướng yêu cầu, dự thảo Chiến lược phát triển kinh tế xã hội phải bám sát tình hình, cập nhật số liệu chính xác hơn, nhất là số liệu vĩ mô.

Thủ tướng đề nghị cần làm rõ hơn kết quả nổi bật trong thực hiện mục tiêu kép, vừa quyết liệt phòng chống dịch, vừa phục hồi phát triển kinh tế-xã hội.

Trước một số ý kiến cho rằng phấn đấu đạt tăng trưởng 2% trong năm 2020, Thủ tướng nhất trí cho rằng, không để đứt gãy nền kinh tế, không tăng trưởng âm là một cố gắng rất lớn. Đây cũng là minh chứng rõ nét của định hướng đúng và các giải pháp quyết liệt phòng chống dịch và phục hồi phát triển kinh tế-xã hội, đồng thời thể hiện nỗ lực của cả hệ thống chính trị, cộng đồng doanh nghiệp, nhân dân cả nước. Kết quả đạt được góp phần quan trong củng cố niềm tin của doanh nghiệp, người dân vào sự lãnh đạo của Đảng.

Cơ cấu lại nền kinh tế, đổi mới mô hình tăng trưởng

Thủ tướng cũng lưu ý chủ đề của Chiến lược cần nhất quán với dự thảo báo cáo chính trị, văn kiện trung tâm của Đại hội Đảng. Trong đó xác định đến năm 2030 là nước đang phát triển, có công nghiệp theo hướng hiện đại, thuộc nhóm trên của các nước có thu nhập trung bình cao, và đến năm 2045 trở thành nước phát triển, có công nghiệp hiện đại, thu nhập cao. 

Thủ tướng đồng ý với Tổ biên tập về bổ sung nội hàm chuyển đổi số và hình thành năng lực sản xuất quốc gia mới, đẩy phát triển mạnh doanh nghiệp, trong đó có doanh nghiệp dân tộc, vấn đề giáo dục, đào tạo nghề, thu hút nhân tài…

Về các mục tiêu cụ thể, Thủ tướng yêu cầu làm rõ tác động của đại dịch COVID-19, các yếu tố tác động đến quá trình phát triển, tiếp tục theo dõi sát tình hình, đưa ra các phân tích, dự báo, tham khảo ý kiến của chuyên gia trong và ngoài nước để có sự điều chỉnh phù hợp. Trong đó có các chỉ số quan trọng như tăng trưởng, thu nhập bình quân, tỷ trọng kinh tế số... Thủ tướng tán thành với nhiều chuyên gia, thành viên dự họp về việc không nên chốt cứng mức bội chi ngân sách trong bối cảnh hiện nay, nhưng phải tiếp tục có biện pháp kiểm soát lạm phát, đảm bảo đời sống cho nhân dân. 

Về đột phá chiến lược, Tiểu ban nhất trí bổ sung nội hàm về phát triển, bồi dưỡng nhân tài, khát vọng phát triển, hình thành năng lực chỉ số quốc gia mới có tính tự chủ, khả năng thích ứng chống chịu của nền kinh tế. Tổ biên tập, Thường trực ban chỉ đạo xem xét, cân nhắc kỹ lưỡng, bổ sung thêm các nội hàm mới phù hợp với tình hình mới, cả về thể chế, nhân lực và hạ tầng để tạo điều kiện cho sự phát triển.

Đối với phương hướng nhiệm vụ thời gian tới, Tiểu ban cơ bản đồng ý với bổ sung của Tổ biên tập, trong đó có đề xuất bổ sung nội dung về văn hóa xã hội, thực hiện tiến bộ công bằng xã hội, củng cố tiềm lực quốc phòng, đảm bảo an ninh quốc gia, an ninh con người. Tiếp tục xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa. 

Về chỉ tiêu phát triển kinh tế xã hội 5 năm tới, Thủ tướng đề nghị cũng cần rà soát, điều chỉnh, có các phương án để báo cáo Bộ Chính trị và Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Thủ tướng yêu cầu Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch và Đầu tư tính toán kỹ lại các chỉ tiêu về tài chính ngân sách, đầu tư công để vừa phục vụ cho xây dựng văn kiện và dự thảo kế hoạch đầu tư công 2021-2025. 

Vấn đề quan trọng khác là cơ cấu lại nền kinh tế, đổi mới mô hình tăng trưởng, phát triển kinh tế số, các mô hình kinh doanh mới mang tính sống còn trong điều kiện bình thường mới do tác động của Covid-19. Đây là những nội dung cần được đề cập trong Chiến lược và Kế hoạch 5 năm.

Liên quan kế hoạch hoạt động Tiểu ban Kinh tế-Xã hội, từ nay đến Đại hội XIII, Tiểu ban giao Tổ Biên tập tiếp tục rà soát hoàn thiện những kế hoạch cụ thể, thường xuyên báo cáo thường trực Tiểu ban, nhất là những vấn đề mới phát sinh, trong đó có việc hoàn thiện các báo cáo trình Hội nghị Trung ương lần thứ 10.