Bộ trưởng Bộ Công Thương: “Đã đến lúc, chúng ta phải ‘cởi trói’ cho doanh nghiệp”

Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh đã có buổi làm việc với Tổng cục Năng lượng và các thành viên trong tổ soạn thảo sửa đổi Thông tư 07 để bàn tiếp các giải pháp gỡ khó trong thủ tục dán nhãn năng lượng. Nếu quy định dán nhãn năng lượng với các phương tiện thiết bị nhập khẩu được tháo gỡ sẽ tiết kiệm cho doanh nghiệp hàng tỷ đồng.

Doanh nghiệp kêu khó vì Thông tư 07

Chương trình Dán nhãn năng lượng dưới hình thức tự nguyện được Tổng cục Năng lượng, Bộ Công Thương thực hiện từ năm 2006 đến năm 2011. Do là tự nguyện nên giai đoạn này có chưa đầy 10 doanh nghiệp đăng ký tham gia.

Từ đầu năm 2012, chương trình áp dụng chế độ bắt buộc, số lượng doanh nghiệp đăng ký đã tăng lên nhanh chóng. Trong đó, năm 2012, có 665 mã sản phẩm được cấp giấy chứng nhận và dán nhãn; năm 2013 con số này tăng lên 1.532 sản phẩm; Năm 2014 số lượng mã sản phẩm tăng lên 2.655. Trong đó, 7 mặt hàng nhập khẩu được cấp chứng nhận và dán tem nhiều nhất là điều hòa không khí, tủ lạnh, tivi, máy giặt, quạt điện, nồi cơm điện và đèn chiếu sáng.

Bộ Công Thương đang nghiên cứu các giải pháp gỡ khó trong thủ tục dán nhãn năng lượng. Ảnh minh họa

Trong quá trình triển khai, quy trình cấp chứng nhận và dán nhãn bị doanh nghiệp phàn nàn là gây khó khăn cho họ. Chẳng hạn, Thông tư 07 quy định, doanh nghiệp được sử dụng phiếu thử nghiệm trong vòng 6 tháng cho hình thức chứng nhận nhãn dán theo lô hàng. Như vậy, với quy định này, doanh nghiệp nhập khẩu nhiều lô hàng sản phẩm giống nhau sau 6 tháng vẫn phải thử nghiệm lại để cấp giấy chứng nhận và dán nhãn. Điều này khiến doanh nghiệp mất thời gian và tốn kém rất nhiều chi phí. Chưa kể, hạ tầng thử nghiệm của Việt Nam còn hạn chế, đặc biệt đối với sản phẩm động cơ điện, điều này khiến thời gian làm thủ tục kéo dài.

Theo phản ánh của  Hiệp hội Thương mại Hoa Kỳ tại Việt Nam (AmCham), Thông tư 07 ban hành năm 2012 đang tồn tại nhiều vấn đề cần phải chỉnh sửa. Cụ thể AmCham cho biết để được dán nhãn năng lượng và chứng nhận tiêu thụ hiệu suất năng lượng tối thiểu, các nhà sản xuất hay các công ty nhập khẩu phải có mẫu hàng hóa được kiểm tra bởi đơn vị do Bộ Công Thương chỉ định. Việc kiểm tra có thể mất vài tuần, thậm chí vài tháng, phụ thuộc vào các sản phẩm và khối lượng công việc của những đơn vị kiểm tra.

AmCham cho rằng, hầu hết các hãng sản xuất thiết bị nổi tiếng trên toàn thế giới như Apple, Dells, Canon, Sony, HP, Samsung... đang áp dụng tiêu chuẩn quốc tế về hiệu quả năng lượng. Sản phẩm của các hãng trên đều đã được kiểm tra bởi các đơn vị được thế giới công nhận, trước khi đưa ra thị trường. Do vậy, qui định buộc các sản phẩm này phải kiểm tra lại là không cần thiết và không phù hợp, đặc biệt là trong điều kiện hạn chế về năng lực và nguồn lực của các tổ chức kiểm nghiệm tại Việt Nam.

Cũng theo AmCham, hàng điện tử được sản xuất theo quy trình được kiểm soát chặt chẽ và chắc chắn không thể có sự khác nhau về các chỉ số hiệu suất năng lượng giữa các sản phẩm cùng loại. Do đó, kiểm tra mẫu hàng của từng lô hàng cùng sản phẩm là không cần thiết và gây ra sự chậm trễ đáng kể trong quá trình thông quan và làm tăng chi phí cho nhà sản xuất hoặc công ty nhập khẩu. AmCham cho rằng, đây là yêu cầu vô lý đang “biến” Việt Nam thành quốc gia đầu tiên và duy nhất trên thế giới yêu cầu kiểm tra đối với từng lô hàng.

“Cần thiết thì bãi bỏ”

Trước thực trạng khó khăn của doanh nghiệp do những quy định của Thông tư 07, trong buổi làm việc chiều 18/10 với Tổng cục Năng lượng và các thành viên trong tổ soạn thảo sửa đổi Thông tư 07, Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh giao cho các đơn vị chức năng cần phải rà soát ngay các mặt hàng nằm trong diện điều chỉnh, thủ tục, quy định hay khâu triển khai nào còn bị phàn nàn nhiều, gây khó khăn tốn kém cho doanh nghiệp… phải đề xuất sửa ngay

Bộ trưởng nhấn mạnh: “Đã đến lúc, chúng ta phải ‘cởi trói’ cho doanh nghiệp. Nếu chúng ta không gỡ bỏ những thủ tục phiền hà, cải cách thể chế thì chúng ta đang cản trở sự phát triển của xã hội. Nói cách khác là chúng ta đang phản động về mặt chính sách”. Bộ trưởng chỉ đạo cần thiết thì bãi bỏ. “Chính phủ kiến tạo rồi những gì gọi là nhiêu khê cản trở xã hội sẽ không có đất để sống”, Bộ trưởng Tuấn Anh nói.

Để giải quyết khó khăn cho doanh nghiệp, Bộ trưởng chỉ đạo các đơn vị chức năng lập tức tiến hành rà soát nội dung Thông tư số 07/2012/TT-BCT ngày 04 tháng 4 năm 2012 và các văn bản có liên quan để tiến hành sửa đổi, loại bỏ các qui định không phù hợp. Trong đó, những vấn đề cụ thể đã được cộng đồng doanh nghiệp, Tổng cục Hải quan nêu trong thời gian qua phản ánh cần được nghiêm túc xem xét để có xử lý một cách phù hợp trên tinh thần cầu thị, hướng tới phục vụ cho hoạt động của doanh nghiệp.

Trong quá trình rà soát, sửa đổi Thông tư số 07/2012/TT-BCT nêu trên, cần quán triệt tinh thần đổi mới, thay đổi cách thức quản lý, kiểm tra, không gây khó khăn, phiền hà cho doanh nghiệp, đặc biệt là các giấy tờ thủ tục làm kéo dài thời gian thông quan.

Đối với một số vấn đề cụ thể đã được cộng đồng doanh nghiệp phản ánh trong thời gian qua, tập trung rà soát, xử lý theo hướng cho phép việc doanh nghiệp sử dụng kết quả thử nghiệm hiệu suất năng lượng tối thiểu cho các lô hàng nhập khẩu cùng số serial/model, cùng nhà sản xuất, cùng xuất xứ, tạo điều kiện cho quy trình thông quan được nhanh chóng. Xem xét để giảm bớt các thủ tục cho doanh nghiệp theo hướng cho phép sử dụng Phiếu kết quả kiểm nghiệm để thông quan, không sử dụng Giấy chứng nhận dán nhãn năng lượng để thông quan. Rà soát, điều chỉnh lại các qui định để bảo đảm nguyên tắc tăng cường sự công nhận lẫn nhau giữa Việt Nam và các nước, tránh tình trạng kiểm tra nhiều lần đối với cùng một loại hàng hóa.

Bên cạnh đó, cần sớm nghiên cứu, xây dựng văn bản hướng dẫn để thực hiện quy định “Công nhận nhãn năng lượng của phương tiện, thiết bị nhập khẩu". Trong lúc chờ rà soát và sửa đổi Thông tư 07, Bộ trưởng giao Chánh văn phòng Bộ, Tổ cải cách hành chính của Bộ giúp Tổng cục Năng lượng tin học hóa thủ tục hành chính, sử dụng nền tảng Internet để nâng cấp dịch vụ công trực tuyến lên mức 4 cho doanh nghiệp.