Bộ GTVT đề xuất chi hơn 8.300 tỷ đồng xoá 4 trạm thu phí

Bộ GTVT vừa có văn bản báo cáo Chính phủ giải pháp xử lý vướng mắc, bất cập tại một số trạm thu phí/dự án đầu tư kết cấu hạ tầng giao thông theo hình thức hợp đồng BOT.

Bộ GTVT cho biết, từ năm 2017, cơ quan này đã thực hiện rà soát tổng thể các dự án chuẩn bị đầu tư, dự án mới ký kết hợp đồng và đánh giá tổng thể các trạm thu phí BOT trên các tuyến quốc lộ.

Trong tổng số hơn 70 dự án BOT do Bộ GTVT quản lý, Bộ đã rà soát, phối hợp với các bộ, ngành, địa phương, nhà đầu tư, doanh nghiệp dự án, thống nhất giải pháp xử lý được 14 trạm thu phí đưa vào hoạt động bình thường.

Đến nay, theo Bộ GTVT, hiện còn tồn tại 4 trạm thu phí BOT chưa xử lý bất cập nên chưa được thu phí, gồm: trạm thu phí La Sơn - Túy Loan; trạm thu phí Bỉm Sơn; trạm thu phí QL3; trạm thu phí trên QL91.

"Mặc dù phối hợp với các địa phương và cơ quan liên quan nghiên cứu nhiều giải pháp xử lý, tháo gỡ khó khăn cho các trạm thu phí/dự án BOT nêu trên nhưng đều không bảo đảm hiệu quả về tài chính và tính khả thi để triển khai thực hiện", Bộ GTVT nhấn mạnh.

Thứ nhất, trạm thu phí Bỉm Sơn (Thanh Hóa) được lập để hoàn vốn cho dự án đường tránh phía tây TP Thanh Hóa đoạn Km0-Km6. Dự án đưa vào khai thác từ tháng 1/2019, nhưng đến nay nhà đầu tư chưa được thu phí.

Theo phương án ban đầu được cho phép, dự án sử dụng trạm thu phí Bỉm Sơn nhưng trạm nằm trên quốc lộ 1, cách tuyến tránh phía Tây khoảng 38 km nên theo nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, việc thu phí hoàn vốn cho dự án này là không đúng.

Bộ GTVT đã phối hợp với địa phương nghiên cứu di dời trạm về tuyến tránh phía Tây. Tuy nhiên, phạm vi dự kiến đặt trạm có tới 16 vị trí giao cắt với các đường ngang nên tổ chức thu phí sẽ không khả thi.

Bộ GTVT do vậy kiến nghị chấm dứt hợp đồng trước thời hạn với trạm thu phí này, bố trí vốn ngân sách khoảng 920 tỷ đồng thanh toán cho nhà đầu tư.

Thứ 2, về trạm thu phí Quốc lộ 3, hoàn vốn cho dự án BOT xây dựng tuyến đường Thái Nguyên - Chợ Mới và cải tạo, nâng cấp Quốc lộ 3 đoạn Km 75 - Km 100, triển khai kết luận của Phó Thủ tướng Lê Văn Thành, Bộ GTVT phối hợp với địa phương tiếp tục nghiên cứu kỹ các phương án xử lý bất cập.

Trên cơ sở đánh giá, đặc biệt là vấn đề bảo đảm an ninh, trật tự khi thu phí tại trạm Quốc lộ 3, UBND tỉnh Thái Nguyên thống nhất đề nghị Bộ GTVT báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định theo phương án chấm dứt hợp đồng trước thời hạn, bố trí vốn nhà nước khoảng 3.250 tỷ đồng để thanh toán cho doanh nghiệp dự án.

Thứ 3, về trạm thu phí trên Quốc lộ 91 hoàn vốn cho dự án BOT cải tạo, nâng cấp Quốc lộ 91 đoạn Km 14 - Km 50+889, theo Bộ Giao thông vận tải, quá trình xử lý bất cập tại trạm T2, bộ phối hợp với địa phương nghiên cứu phương án xóa bỏ trạm T2 và bố trí vốn nhà nước thanh toán phần đầu tư bổ sung đoạn Km 0-Km 15+793 Quốc lộ 91B, nhà đầu tư tiếp tục thu phí tại trạm T1 để hoàn vốn cho dự án BOT cải tạo, nâng cấp Quốc lộ 91 đoạn Km 14 - Km 50+889 như hợp đồng BOT ban đầu.

Tuy nhiên, "phương án này không khả thi do trong khu vực dự án phát sinh các tuyến đường song hành, các tuyến kết nối, các phương tiện được sử dụng không mất phí nên dẫn đến phân chia lưu lượng, không bảo đảm hiệu quả tài chính", Bộ GTVT phân tích.

Trên cơ sở nghiên cứu kỹ các phương án, Bộ GTVTvà UBND TP Cần Thơ thống nhất kiến nghị Chính phủ cho phép chấm dứt hợp đồng trước hạn, bố trí ngân sách nhà nước khoảng 1.879 tỷ đồng để thanh toán cho nhà đầu tư, doanh nghiệp dự án.

Thứ 4, còn lại trạm thu phí La Sơn - Túy Loan, đề xuất giải pháp xử lý, Bộ GTVT kiến nghị không sử dụng trạm thu phí La Sơn - Túy Loan để hoàn vốn cho dự án xây dựng hầm đường bộ qua Đèo Cả mà bổ sung vốn nhà nước khoảng 2.280 tỷ đồng để hỗ trợ cho dự án.

Như vậy, nếu đề xuất của Bộ GTVT được thông qua, sẽ có 8.329 tỷ đồng tiền ngân sách nhà nước được bố trí để thanh toán cho doanh nghiệp 4 dự án BOT.