Theo Bộ Công Thương, biện pháp tạm ngừng nhập khẩu máy đào tiền ảo nếu được áp dụng cũng sẽ không đảm bảo được sự toàn diện, hiệu quả.
Mới đây, trong văn bản gửi Thủ tướng, Bộ Công Thương kiến nghị Chính phủ không áp dụng biện pháp ngừng nhập khẩu với máy xử lý dữ liệu tự động (máy đào tiền ảo) có mã phân loại HS 8471.80.90 như đề xuất trước đó của Bộ Tài chính.
Bộ Công Thương cho hay, qua phân tích thực tế, phạm vi ảnh hưởng nếu dừng nhập khẩu nhóm hàng mã này rất rộng. Thống kê của Tổng cục Hải quan, năm 2017, có hơn 27.239 sản phẩm và 5 tháng đầu năm 2018 có hơn 15.117 sản phẩm mã HS này được nhập về Việt Nam.
Theo quan điêm của Bộ Công Thương, ngừng nhập khẩu trong khi Bộ Tài chính chưa xác định được cụ thể mã HS với mặt hàng cần quản lý là chưa phù hợp với quy định tại Luật Quản lý ngoại thương về quyền tự do kinh doanh xuất, nhập khẩu và áp dụng biện pháp tạm ngừng nhập khẩu. Hơn nữa, các loại máy, thiết bị dùng đào tiền ảo là mặt hàng đa dụng, được sử dụng vào mục đích khác nhau tuỳ người dùng. Bộ Công Thương lo lắng, việc ngừng nhập khẩu sẽ gây ra tác động tiêu cực, ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp có sử dụng thiết bị.
Bộ Tài chính đề xuất trước mắt cần tạm dừng nhập khẩu đối với các loại máy đào tiền. Ảnh minh họa
Dẫn báo cáo góp ý kiến của Bộ Thông tin & Truyền thông, cơ quan này cho hay, hoạt động khai thác tiền ảo không chỉ thực hiện bằng các máy xử lý dữ liệu tự động, còn diễn ra trên các thiết bị di động, nền tảng đám mây, đào bằng ổ cứng. Trong tương lai, với sự phát triển bùng nổ của công nghệ sẽ ngày càng gia tăng độ phong phú các loại máy đào tiền ảo, cũng như hoạt động khai thác tiền ảo. Vì thế, Bộ Thông tin & Truyền thông cho rằng, khi chưa xác định cụ thể mã HS thì chỉ nên tạm ngừng nhập khẩu máy đào tiền ảo ASIC (máy đào chuyên dụng sản xuất nhằm thực hiện chức năng đào tiền ảo), không nên thực hiện biện pháp này với máy đào VGA (máy có các khối chức năng, được lắp ráp như PC thông thường).
Ngoài ra, pháp luật hiện hành chưa có quy định cụ thể về biện pháp quản lý trong nước với các loại tiền ảo, cũng như hoạt động sản xuất, kinh doanh và sử dụng máy xử lý dữ liệu tự động để khai thác tiền ảo.
Do đó, Bộ Công Thương đánh giá, biện pháp tạm ngừng nhập khẩu nếu được áp dụng sẽ không đảm bảo được hiệu quả, không đạt được mục tiêu quản lý do sự đa dạng của các loại thiết bị đào tiền ảo, nhất là trong thời đại cách mạng công nghiệp 4.0 và bùng nổ công nghệ thông tin.
Bộ Công Thương đề xuất Chính phủ giao Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành nghiên cứu, phân loại, áp mã số HS phù hợp với mặt hàng máy xử lý dữ liệu tự động để làm cơ sở áp dụng biện pháp quản lý phù hợp.
Bộ Tư pháp phối hợp với Bộ Thông tin & Truyền thông, Bộ Công an, Ngân hàng Nhà nước và các bộ, ngành liên quan nghiên cứu, xây dựng khung pháp lý và trình cơ quan có thẩm quyền ban hành văn bản quy phạm pháp luật để quản lý chặt chẽ, quy định các chế tài xử lý vi phạm với các hoạt động liên quan tới đào, kinh doanh và đầu tư các loại tiền ảo, sản phẩm tương tự khác
Trước đó, trong báo cáo tổng hợp ý kiến của các bộ ngành liên quan đến việc tăng cường quản lý hoạt động liên quan đến Bitcoin và tiền ảo, Bộ Tài chính đề xuất trước mắt cần tạm dừng nhập khẩu đối với các loại máy đào tiền.
Theo Bộ Tài chính, hiện nay, máy xử lý dữ liệu tự động không nằm trong danh mục hàng cấm nhập khẩu và không thuộc danh mục quản lý chuyên ngành hay hàng hoá gây mất an toàn nên doanh nghiệp được phép làm thủ tục nhập khẩu một cách dễ dàng.
Thế nhưng, thời gian qua, việc sử dụng máy xử lý dữ liệu tự động giải mã bitcoin, litecoin cho mục đích khai thác tiền ảo có nhiều dấu hiệu cho thấy sự phức tạp trong công tác quản lý, dễ bị các đối tượng lợi dụng để sử dụng như tiền tệ hoặc một phương pháp thanh toán khác. Điều này đã vi phạm Nghị định 101 của Chính phủ về việc thanh toán không dùng tiền mặc đã được sửa đổi bổ sung.
Bộ Tài chính dẫn chứng vụ lừa 15.000 tỷ đồng xảy ra tại TP HCM là điển hình cho thấy sự bất cập trong công tác quản lý khi có tới hơn 32.000 người đã bị lừa thông qua mô hình đầu tư tiền ảo iFan, Pincoin. Điều này đòi hỏi các cơ quan quản lý Nhà nước cần có biện pháp quản lý chặt chẽ với việc nhập khẩu và sử dụng mặt hàng này.
Do vậy, để ngăn chặn kịp thời các sự vụ khác có thể xảy ra, trước mắt, Bộ Tài chính đề xuất áp dụng biện pháp tạm dừng nhập khẩu đối với các loại máy đào tiền ảo kể trên.