Chiều nay 4/1, Quốc hội thảo luận tại tổ về dự thảo Nghị quyết về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ triển khai Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội.
Mục tiêu ban hành nghị quyết này nhằm khôi phục nhanh chuỗi sản xuất, cung ứng, lao động, thúc đẩy các động lực tăng trưởng, phấn đấu đạt mục tiêu tăng trưởng bình quân 6,5 - 7%/năm giai đoạn 2021-2025, giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm các cân đối lớn trong trung và dài hạn. Phục hồi, phát triển nhanh sản xuất kinh doanh, thực hiện hiệu quả các biện pháp phòng, chống dịch và đảm bảo an sinh xã hội.
291.000 tỷ đồng cho giải pháp tài khoá
Về Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội, Tờ trình của Chính phủ nêu rõ, chương trình xác định khung những vấn đề trọng tâm, cần tập trung giải quyết, bao gồm 5 nhóm nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu với quy mô thực hiện dự kiến trong năm 2022-2023 như sau: Mở cửa nền kinh tế gắn với đầu tư nâng cao năng lực y tế, phòng, chống dịch bệnh; bảo đảm an sinh xã hội và hỗ trợ việc làm; hỗ trợ phục hồi doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh; phát triển kết cấu hạ tầng, khơi thông nguồn lực xã hội cho đầu tư phát triển; cải cách thể chế, cải cách hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh.
Về chính sách tài khoá, tiền tệ để hỗ trợ thực hiện chương trình, Chính phủ đề xuất giải pháp tài khoá tổng quy mô là 291.000 tỷ đồng. Gồm, tăng bội chi để hỗ trợ trực tiếp từ ngân sách Nhà nước là 240.000 tỷ đồng, bao gồm: Giảm thuế, phí, lệ phí là 64.000 tỷ đồng (chưa tính đến tác động tích cực của Chương trình đến khả năng tăng thu ngân sách Nhà nước) .
Chi trực tiếp từ ngân sách Nhà nước là 176.000 tỷ đồng, chỉ sử dụng để chi đầu tư phát triển. Khoản này chia ra, phòng, chống dịch, đầu tư xây mới, cải tạo, nâng cấp, hiện đại hóa hệ thống y tế cơ sở, y tế dự phòng, trung tâm kiểm soát bệnh tật cấp vùng, viện và bệnh viện cấp trung ương là 14.000 tỷ đồng.
Về an sinh xã hội, lao động, việc làm, cấp cho Ngân hàng Chính sách Xã hội 5 nghìn tỷ đồng, bao gồm: cấp bù lãi suất và phí quản lý 2.000 tỷ đồng để thực hiện chính sách cho vay ưu đãi thuộc Chương trình; hỗ trợ lãi suất cho đối tượng vay vốn 3.000 tỷ đồng.
Đầu tư xây mới, cải tạo, nâng cấp các cơ sở bảo trợ xã hội, đào tạo, dạy nghề, giải quyết việc làm là 3.150 tỷ đồng. Về hỗ trợ doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh: Hỗ trợ 2%Đầu tư xây mới, cải tạo, nâng cấp các cơ sở bảo trợ xã hội, đào tạo, dạy nghề, giải quyết việc làm là 3.150 tỷ đồng. Về hỗ trợ doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh: Hỗ trợ 2%/năm lãi suất thông qua hệ thống các ngân hàng thương mại là 40.000 tỷ đồng ./năm lãi suất thông qua hệ thống các ngân hàng thương mại là 40.000 tỷ đồng .
Về đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng: Hạ tầng giao thông là 103.164 tỷ đồng; Cấp vốn điều lệ cho Quỹ hỗ trợ phát triển du lịch và đầu tư hạ tầng chuyển đổi số là 5.686 tỷ đồng. Hạ tầng phòng chống sạt lở bờ sông, bờ biển, bảo đảm an toàn hồ chứa, thích ứng biến đổi khí hậu, khắc phục hậu quả thiên tai là 5.000 tỷ đồng…
Chính phủ cũng cho biết sẽ tiếp tục cơ cấu lại thời hạn trả nợ và giữ nguyên nhóm nợ, miễn giảm lãi đối với khách hàng bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19, theo dõi sát diễn biến kinh tế, tiền tệ để có giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp, người dân phù hợp, đồng thời bảo đảm an toàn hoạt động của hệ thống các tổ chức tín dụng. Chỉ đạo các tổ chức tín dụng tiếp tục tiết giảm chi phí quản lý để phấn đấu giảm lãi suất cho vay tối thiểu 0,5%-1% trong 02 năm.
Điều tiết thanh khoản phù hợp để tạo điều kiện đẩy nhanh tốc độ giải ngân cho các đối tượng thụ hưởng gói hỗ trợ lãi suất.
Điều tiết tiền tệ hợp lý, phối hợp chặt chẽ với chính sách tài khóa để tạo điều kiện thuận lợi cho việc phát hành trái phiếu Chính phủ và để các tổ chức tín dụng tiếp tục đầu tư trái phiếu Chính phủ.
Các chính sách phải đảm bảo tính công bằng
Thảo luận tại tổ, các đại biểu cho rằng, việc thực hiện chính sách tài khóa, tiền tệ sẽ góp phần khôi phục nhanh chuỗi sản xuất, cung ứng, lao động, thúc đẩy các động lực tăng trưởng, giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm các cân đối lớn trong trung và dài hạn; phục hồi, phát triển nhanh sản xuất kinh doanh, nhất là ngành, lĩnh vực quan trọng; bảo đảm an sinh xã hội và đời sống của người dân, người lao động, nhất là người nghèo, người yếu thế, đối tượng chịu ảnh hưởng nặng nề bởi dịch bệnh, góp phần giữ vững an ninh trật tự, an toàn xã hội.
Theo Đại biểu Vũ Tuấn Anh – Đoàn Phú Thọ, đại dịch Covid-19 vẫn đang diễn biến hết sức phức tạp, ảnh hưởng lên mọi mặt của đời sống kinh tế, xã hội. Mặc dù Đảng, Nhà nước ta thời gian qua đã đưa ra các chính sách để hỗ trợ doanh nghiệp, người dân, nhưng những chính sách trỗ trợ này vẫn mang tính ngắn hạn. Do vậy, để đảm bảo giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm các cân đối lớn trong trung và dài hạn.
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cũng cho rằng, thời gian qua, do tác động của đại dịch, kinh tế-xã hội của nước ta rơi vào tình trạng hết sức khó khăn. Do vậy, làm sao để vực dậy, phục hồi nền kinh tế đã trở thành mối quan tâm của toàn hệ thống chính trị. Việc thực hiện chính sách tài khóa, tiền tệ để hỗ trợ Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội trong thời gian tới là cần thiết. Tuy nhiên cần đảm bảo được tính công bằng nhất định khi triển khai các chính sách, giải pháp hỗ trợ giữa các địa phương; giữa các ngành, lĩnh vực chịu ảnh hưởng của đại dịch.
Đại biểu Quốc hội Phan Đức Hiếu- đoàn Thái Bình kiến nghị, dự thảo Nghị quyết cần tính đến khả năng hấp thụ của nền kinh tế; tập trung vào những dự án quan trọng, những dự án đang dang dở có khả năng hoàn thành; những dự án có khả năng hấp thụ ngay…
Ngoài ra, các đại biểu cũng đặc biệt đề nghị Chính phủ đánh giá rõ tác động, tính khả thi của từng giải pháp. Đồng thời ưu tiên các dự án có tác động lớn tới nền kinh tế, tạo được nhiều công ăn, việc làm cho người lao động; quan tâm, chú trọng đến công tác triển khai, thực hiện bảo đảm đúng trọng tâm, trọng điểm, có thứ tự ưu tiên, bảo đảm đúng thời gian tiến độ, và hiệu quả hấp thụ của nền kinh tế…
Đại biểu Hà Sỹ Đồng- đoàn Quảng Trị cũng nhấn mạnh, để phát triển kinh tế trong bối cảnh của đất nước như hiện này cần xem xét có nhiều giải pháp đột phá, tuy nhiên cũng phải căn cứ theo luật định. Về chính sách tài khóa tiền tệ hỗ trợ phục hồi phát triển kinh tế giai đoạn 2022- 2023 đưa ra thảo luận tại kỳ họp bất thường này mang tính thời sự và rất cần thiết của giai đoạn hiện nay vì mục tiêu năm 2021 của ta thấp so với các nước trong khu vực và thế giới.
Đại tướng Lương Cường, Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Thường vụ Quân ủy Trung ương, Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị tán thành với sự cần thiết ban hành nghị quyết, đồng thời nhấn mạnh, quan điểm của nghị quyết phải tập trung vào những vấn đề cần thiết nhưng cũng phải bảo đảm đúng, trúng, nhằm tháo gỡ những vấn đề khó khăn, vướng mắc, cấp bách để phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội. Trong bối cảnh dịch Covid-19 hiện nay thì cần xác định các cơ chế, chính sách để khôi phục, phát triển kinh tế - xã hội. Ban hành các cơ chế, chính sách đặc thù cũng cần tính toán, rà soát kỹ lưỡng hơn. Bởi lẽ, trong quá trình triển khai thực hiện, nếu không chặt chẽ sẽ dễ dẫn đến vi phạm.
Cần thiết có chính sách để hỗ trợ, phục hồi kinh tế nhưng đề nghị Chính phủ cần rà soát lại, bổ sung, đưa vào nghị quyết Quốc hội để thông qua, từ đó bảo đảm sẽ kích thích, hỗ trợ nền kinh tế một cách hiệu quả, Đại tướng Lương Cường nhấn mạnh.