Là huyện nằm ở cửa ngõ phía Tây của tỉnh Thanh Hóa, với 64km đường biên giới tiếp giáp với 2 huyện của tỉnh Hủa Phăn, nước CHDCND Lào; huyện Quan Sơn luôn coi trọng công tác ngoại giao, hợp tác cùng phát triển, qua đó góp phần giữ vững ổn định tình hình chính trị, tạo điều kiện phát triển kinh tế - xã hội, xây dựng biên giới hòa bình, hữu nghị.
Trong những năm qua, dưới sự định hướng đúng đắn về đường lối, chính sách đối ngoại của Đảng, Nhà nước; mối quan hệ giữa huyện Quan Sơn (Thanh Hóa) với 2 huyện Viêng Xay, Sầm Tớ (thuộc tỉnh Hủa Phăn, nước CHDCND Lào) luôn được duy trì và phát triển.
Trên cơ sở những thỏa thuận, cam kết đã giao ước, ký kết, hai bên đã thống nhất tổ chức thăm thân và giao ban trao đổi kinh nghiệm, hợp tác toàn diện về mọi mặt. Qua đó tăng cường thêm tình hữu nghị, tạo điều kiện phát triển kinh tế - xã hội; đồng thời đảm bảo khu vực biên giới luôn phát triển ổn định, hòa bình.
Mỗi dịp Tết cổ truyền của mỗi dân tộc, các bên đều sẽ tổ chức thành lập các đoàn sang thăm hỏi, chúc mừng lẫn nhau. Từ đầu năm 2023 đến nay, huyện Quan Sơn đã tổ chức 02 đoàn tặng quà, chúc tết nhân dịp Tết cổ truyền Bumpimay tại huyện Sầm Tớ, Viêng Xay. Tổ chức lễ tiếp đón trọng thể đoàn đại biểu 2 huyện bạn sang chúc Tết cổ truyền và Lễ hội Miềng Xia năm 2023.
Hai bên luôn thực hiện tốt công tác tuyên truyền, giáo dục truyền thống cho cán bộ đảng viên và nhân dân; nhất là thế hệ trẻ để nhận thức sâu sắc về truyền thống và vun đắp cho mối quan hệ hữu nghị vĩ đại.
Bên cạnh đó, chỉ đạo các lực lượng chức năng, các cụm, xã, bản thường xuyên phối hợp, duy trì tốt chế độ giao ban, thực hiện các cam kết về quản lý, bảo vệ rừng, PCCC khu vực biên giới; ngăn chặn các hành vi đốt rừng làm rẫy, khai thác lâm sản, săn bắn, vận chuyển động vật hoang dã trái phép.
Hằng năm, ngành y tế huyện Quan Sơn đã khám, chữa bệnh và điều trị cho hàng trăm lượt bệnh nhân Lào; hai bên đã tổ chức trao đổi kinh nghiệm, hỗ trợ, tạo điều kiện cho nhân dân các huyện Viêng Xay, Sầm Tớ sang khám, chữa bệnh tại Bệnh viện Đa khoa huyện Quan Sơn.
Để hợp tác, cùng nhau phát triển về mặt kinh tế - xã hội, huyện Quan Sơn và huyện Viêng Xay, Sầm Tớ luôn khuyến khích, tạo điều kiện để các tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp của 2 bên sang đầu tư, sản xuất kinh doanh; tạo điều kiện để nhân dân 2 bên giao thương hàng hóa qua lối mở Tam Thanh – Piềng Phưa.
Theo thống kê trong 9 tháng năm 2023, tổng số tờ khai được thông quan đã thực hiện là gần 1.500 tờ khai, số lượng phương tiện xuất nhập cảnh là 5.538 lượt và gần 20 nghìn lượt người xuất nhập cảnh.
Trong năm 2022, huyện Quan Sơn đã hỗ trợ huyện Sầm Tớ 500 triệu đồng xây dựng nhà công vụ Sốp Phưa; hỗ trợ 3 cán bộ huyện Sầm Tớ tham gia học lớp Trung cấp lý luận chính trị tại Thanh Hóa; hỗ trợ huyện Viêng Xay 1,3 tỷ đồng xây dựng trường mầm non tại bản Na Cay; hỗ trợ giống và kỹ thuật chăm sóc 1ha cây ăn quả trị giá 400 triệu đồng cho địa phương bạn.
Theo kế hoạch giai đoạn 2023-2025, huyện Quan Sơn sẽ hỗ trợ kinh phí cho huyện bạn 1,5 tỷ đồng. Trong đó, năm 2023 đã hoàn thành chương trình giúp huyện Viêng Xay chuyển giao tiến bộ khoa học kỹ thuật về mô hình sản xuất lúa nước vụ khô với quy mô trên 60ha, tại 12 bản đặc biệt khó khăn, được chính quyền và nhân dân huyện Viêng Xay ghi nhận và đánh giá rất cao.
Các năm 2024, 2025, mỗi năm sẽ hỗ trợ 500 triệu đồng để 2 huyện Viêng Xay, Sầm Tớ đầu tư vào các lĩnh vực phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng – an ninh.
Trao đổi với PV, ông Hà Xuân Thành - Phó Bí thư Thường trực Huyện ủy Quan Sơn cho biết, huyện Quan Sơn là địa phương có đường biên giới dài tiếp giáp với 2 huyện Viêng Xay và Sầm Tớ, phong tục 2 bên có nhiều điểm tương đồng và cũng đã có mối quan hệ hữu nghị lâu đời.
“Trong thời gian tới, để thực hiện tốt hơn nữa các thỏa thuận hợp tác, hai bên sẽ tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục truyền thống cho cán bộ, đảng viên và nhân dân hai bên nhận thức sâu sắc về truyền thống và vun đắp cho mối quan hệ hữu nghị vĩ đại, đoàn kết đặc biệt và hợp tác toàn diện giữa hai nước Việt Nam - Lào, hai tỉnh Thanh Hóa - Hủa Phăn, cũng như huyện Quan Sơn - Viêng Xay, Sầm Tớ.
Đặc biệt, hai bên sẽ cùng nhau phối hợp giữ gìn an ninh - quốc phòng khu vực biên giới giữa hai bên như bảo vệ đường biên giới, cột mốc; không xâm phạm đường biên mốc giới… , đồng thời hỗ trợ nhau để phát triển kinh tế” – Ông Thành chia sẻ thêm.