Quảng Trị: Vì sao chính quyền không cho người dân mua nhà theo nghị định Chính phủ?

Nhập nhằng nhà vắng chủ và nhà sở hữu toàn dân

Qua tìm hiểu được biết, sau giải phóng miền Nam, nhà số 25- Phan Bội Châu (Đông Hà, Quảng Trị) là nhà vắng chủ do Nhà nước quản lý và chính quyền địa phương đã giao căn nhà này cho Cty Công trình đô thị Thị xã Đông Hà quản lý (nay là Cty TNHH MTV Môi trường và Công trình đô thị Đông Hà- sau đây gọi tắt là Cty Môi trường) và Cty Môi trường đã ký hợp đồng cho bà Duyên thuê nhà từ năm 1991.

Ngày 12-3-2012, bà Duyên làm đơn xin mua lại căn nhà và đất nói trên theo quy định tại Điều 5, Điều 6 Nghị định 61/NĐ-CP ngày 5-7-1994 của Chính phủ (nay được thay thế bởi Nghị định 34/2013/NĐ-CP ngày 22-4-2013) nhưng UBND tỉnh Quảng Trị, UBND TP Đông Hà không đồng ý với nhiều lý do.

Trong đó, các cơ quan này cho rằng, hợp đồng thuê nhà vắng chủ của bà Duyên với Cty Môi trường khi chấm dứt hợp đồng thuê thì ngôi nhà trên chưa được xác lập sở hữu toàn dân và chưa phải nhà thuộc sở hữu Nhà nước. Thời gian chấm dứt hợp đồng thuê nhà vào tháng 6-2008, trước thời điểm UBND tỉnh Quảng Trị xác lập sở hữu toàn dân ngôi nhà số 25. Không chỉ vậy, cơ quan này còn căn cứ vào biên bản kiểm định của Phòng quản lý nhà, đất, Sở xây dựng, Phòng quản lý đô thị… ngày 28-2-2006 để khẳng định nhà số 25 đã bị hư hỏng, xuống cấp có nguy cơ đổ. Đồng thời, cơ quan này cho rằng một phần ngôi nhà trên hiện nay nằm trong quy hoạch nút giao thông đường Phan Bội Châu-Đinh Tiên Hoàng nên Nhà nước không bán.

Và, một lý do nữa để chính quyền sở tại không chấp nhận nguyện vọng của bà Duyên vì cho rằng bà không thường xuyên trú tại ngôi nhà này mà vào sinh sống ở TP Đà Nẵng và đặc biệt bà không hề khó khăn về nhà ở… Trong đó nêu, bà Duyên có nhà, đất tại huyện Cam Lộ (Quảng Trị).

Trao đổi với PV, bà Duyên cho hay: “Hiện nay, tôi rất khó khăn về vấn đề nhà ở nên nguyện vọng là được mua lại căn nhà này để sinh sống. Việc chính quyền địa phương cho rằng tôi ký hợp đồng thuê nhà vắng chủ chứ không phải thuê nhà thuộc sở hữu của Nhà nước nên không thuộc đối tượng mua nhà theo Nghị định 61/CP là nhận định không đúng và không có cơ sở pháp luật. Đặc biệt, lấy lý do cho rằng tôi không thường xuyên sinh sống ở đây và không khó khăn về nhà ở để không giải quyết cho tôi là “bịa đặt”, không thể chấp nhận được… Nói về hợp đồng thuê nhà, UBND tỉnh cho rằng chấm dứt hợp đồng thuê nhà tháng 6-2008 nhưng thực tế đến thời điểm này hợp đồng vẫn chưa thanh lý…”.

Về phía bà Duyên, sau khi UBND tỉnh có những văn bản trả lời các cấp về việc giải quyết kiến nghị mua nhà theo Nghị định 61/CP của bà Duyên với những lý do nêu trên, bà tiếp tục gửi đơn kiến nghị gửi Thủ Tướng Chính phủ xin được xem xét. 

Ngày 22-8-2014, Bộ Xây dựng có tờ trình số 1954/BXD-TTr gửi Văn phòng Chính phủ về việc giải quyết đơn của bà Duyên, trong đó có nội dung nêu, việc UBND tỉnh Quảng Trị ban hành Quyết định xác lập sở hữu toàn dân đối với căn nhà số 25-Phan Bội Châu là đúng pháp luật nhưng việc UBND tỉnh cho rằng bà Duyên ký hợp đồng thuê nhà vắng chủ chứ không thuê nhà thuộc sở hữu Nhà nước nên không phải đối tượng mua nhà theo Nghị định 61/CP là nhận định không đúng, không có căn cứ pháp luật.

Bên cạnh đó, tại nội dung tờ trình Bộ Xây dựng cũng đã có những ý kiến cụ thể để báo cáo Thủ tướng Chính phủ về hướng xử lý, giải quyết vụ việc.

Ngôi nhà số 25- Phan Bội Châu, TP Đông Hà, Quảng Trị

UBND Tỉnh báo cáo trái kết luận thanh tra

Cũng về nội dung vụ việc này, ngày 13-7-2015, Thanh tra Chính phủ có Báo cáo số 2005/BC-TTCP-CII gửi Thủ tướng Chính phủ về việc báo cáo kết luận kiểm tra, rà soát nội dung và việc giải quyết khiếu nại, kiến nghị của bà Duyên. Kết quả xác minh cho thấy, Cty Môi trường đã ký hợp đồng cho bà Duyên thuê nhà số 25-Phan Bội Châu từ năm 1993 đến tháng 6-2008; kiểm tra hóa đơn nộp tiền nhà còn lưu giữ 84 hóa đơn cho thấy bà Duyên đã nộp tiền thuê nhà từ tháng 3-1994 đến hết tháng 6-2012; qua các biên bản lắp đặt đồng hồ đo điện, hợp đồng sử dụng điện, nước và hóa đơn nộp tiền điện, nước sinh hoạt còn lưu giữ thì thấy hộ bà Duyên đã sử dụng điện, nước từ năm 1993 đến nay.

Bên cạnh đó, ngày 11-3-2013, Cty Môi trường có xác nhận: Ngôi nhà số 25-Phan Bội Châu cho bà Duyên thuê để ở không cho thuê lại và không kinh doanh tại nhà.

Về chất lượng nhà, quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng thể hiện đây là ngôi nhà có diện tích xây dựng 75m2, nhà 2 tầng, kết cấu bê tông cốt thép, hiện nay bà Duyên vẫn đang sử dụng. Theo quy hoạch sử dụng đất và quy hoạch xây dựng được duyệt thì ngôi nhà này được quy hoạch là đất ở đô thị, có một phần là đất quy hoạch nút giao thông Đinh Tiên Hoàng-Phan Bội Châu. 

Liên quan đến những nội dung mà UBND tỉnh Quảng Trị báo cáo, Thanh tra Chính phủ xác minh cho thấy, ngôi nhà bà Duyên tại huyện Cam Lộ là nhà do mẹ ruột của bà để lại hiện làm nơi thờ cúng của gia tộc, tại thời điểm kết luận thanh tra, căn nhà này đang bị giải tỏa phục vụ dự án nâng cấp Quốc lộ 1A.

Đối với ngôi nhà tại số 8-Cao Xuân Dục, tổ 32A, P.Thuận Phước, Q.Hải Châu, TP Đà Nẵng là do bà Duyên ký hợp đồng thuê 5 năm cho con gái theo học Đại học tại đây. Riêng về hộ khẩu, bà Duyên có đơn xin chuyển khẩu từ xã Cam An, Cam Lộ về TX Đông Hà có xác nhận của chính quyền xã, bà Duyên cũng có đơn xin tạm trú có xác nhận của đại diện Khu phố, CAP, CA Thị xã Đông Hà nay là CATP Đông Hà…

Thực tế, trong thời gian cư trú tại số nhà 25, bà Duyên có nhiều đơn xin tạm trú nhưng chưa được các cơ quan có thẩm quyền cấp đăng ký tạm trú theo quy định. Đặc biệt, vào các năm 2009, 2014 bà Duyên có đơn và hồ sơ xin chuyển hộ khẩu về phường 1, TX Đông Hà nhưng đều chưa được các cơ quan chức năng giải quyết…

Thanh tra Chính phủ cũng đã kết luận việc UBND tỉnh Quảng Trị có văn bản với nội dung nhà số 25- Phan Bội Châu bị hư hỏng xuống cấp, có nguy cơ sụp đổ dựa trên kết luận tại Biên bản lập ngày 28-2-2006 của Phòng quản lý nhà, đất Sở Xây dựng, Phòng quản lý đô thị và Cty Công trình đô thị TX Đông Hà là chưa đủ cơ sở, do đây là ý kiến của các cơ quan quản lý nhà nước, chưa phải là kết luận của cơ quan chuyên môn. Vì vậy, cần phải có cơ quan chuyên môn tiến hành kiểm định lại chất lượng nhà số 25 cho chính xác. Bên cạnh đó, theo quy hoạch phê duyệt, nhà số 25 có một phần đất nằm trong quy hoạch nút giao thông nhưng đến nay chưa thực hiện quy hoạch vì vậy hiện nay nhà số 25 chưa bị ảnh hưởng bởi quy hoạch được duyệt.

Cũng từ những nội dung trên, Thanh tra Chính phủ đã có kiến nghị Thủ tướng Chính phủ giao Bộ trưởng Bộ Xây dựng chỉ đạo tổ chức kiểm định chất lượng ngôi nhà số 25 để có cơ sở giải quyết khiếu nại của bà Duyên, đồng thời giao UBND tỉnh Quảng Trị chỉ đạo giải quyết theo hướng nếu nhà số 25 sau khi kiểm định còn đủ điều kiện để ở và chưa thực hiện quy hoạch nút giao thông thì tiếp tục cho bà Duyên thuê để ở, đến khi thực hiện quy hoạch phải giải tỏa thì chỉ đạo giải quyết cho bà Duyên 1 lô đất tại TP Đông Hà để bà có chỗ ở, ổn định cuộc sống.

Có thể thấy rằng, những nội dung mà UBND tỉnh Quảng Trị, UBND TP Đông Hà (Quảng Trị) đưa ra để bác nguyện vọng mua lại căn nhà số 25-Phan Bội Châu của bà Duyên cũng chính là những “lý do” mà cơ quan này báo cáo Thủ tướng Chính phủ về viêc giải quyết đơn của bà Duyên.

Tuy nhiên, điều đáng nói ở đây, sau khi Thanh tra Chính phủ vào cuộc điều tra xác minh thì những nội dung này không hoàn toàn như báo cáo của tỉnh Quảng Trị, thậm chí có những nội dung trái ngược hoàn toàn. Như vậy, vấn đề đặt ra ở đây, vì sao UBND tỉnh Quảng Trị lại có báo cáo “thiếu thực tế” như vậy, và “ai” là người tham mưu trong việc này, liệu có điều gì khuất tất đằng sau đó như lời trình bày của bà Duyên hay không? Đó là những vấn đề mà dư luận cần câu trả lời từ những người trong cuộc.

Chính quyền địa phương cần sớm giải quyết theo chỉ đạo của Chính phủ

Để giải quyết vụ việc của bà Duyên, ngày 16-6-2016, Văn phòng Chính phủ có văn bản số 4852/VPCP-V.I, Phó Thủ tướng Trương Hòa Bình đã đề nghị Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị xem xét, giải quyết đề nghị của bà Duyên về việc mua nhà số 25- Phan Bội Châu theo Nghị định 61/CP.

Tại văn bản số 2897/UBND-NC về việc giải quyết đề nghị  của UBND TP Đông Hà về thực hiện công văn số 4852 của VP Chính phủ về kiến nghị của bà Duyên, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị đã giao cho Sở Xây dựng chủ trì phối hợp với UBND TP Đông Hà và các cơ quan liên quan thành lập Hội đồng kiểm định chất lượng ngôi nhà số 25 theo quy định của pháp luật để có cơ sở UBND TP Đông Hà giải quyết kiến nghị của bà Duyên.

Mặc dù có chỉ đạo từ Văn phòng Chính phủ tuy nhiên hơn 1 năm trôi qua sự việc vẫn “dậm chân” tại chỗ nên bà Duyên tiếp tục có đơn gửi Thủ tướng Chính phủ. Ngày 27-2-2017, Văn phòng Chính phủ tiếp tục có Công văn số 1754/VPCP-V.I  yêu cầu Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị sớm thực hiện ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Thường trực Trương Hòa Bình về việc giải quyết đề nghị của bà Duyên đồng thời phải thông báo kết quả cho Văn phòng Chính phủ.

Sau nhiều công văn chỉ đạo “đi- về”, ngày 6-3-2017, UBND tỉnh Quảng Trị có văn bản số 762/UBND-TN về việc báo cáo tình hình giải quyết đơn của bà Duyên, trong đó nội dung nêu rõ: Ngày 24-1-2017, UBND tỉnh có Công văn số 277/UBND-TN yêu cầu UBND TP Đông Hà trong tháng 2-2017 báo cáo UBND tỉnh kết quả giải quyết, tuy nhiên đến nay UBND TP Đông Hà chưa có báo cáo UBND tỉnh; đồng thời để có cơ sở báo cáo Thủ tướng Chính phủ và Văn phòng Chính phủ, UBND tỉnh đề nghị UBND TP Đông Hà phải có kết quả báo cáo trước ngày 10-3-2017. 

Như vậy, mặc dù đã được các cấp “thúc giục” liên tục nhưng UBND TP Đông Hà vẫn “bình chân”, phải chăng cấp thành phố đang cố tình “phớt lờ” ý kiến chỉ đạo từ cấp trên hay không dám thẳng thắn nhận sai để sửa sai trong quá trình giải quyết vụ việc trước đó?...  Nhận thấy, nguyện vọng của bà Duyên là chính đáng vì vậy đề nghị các cơ quan có thẩm quyền tỉnh Quảng Trị cần giải quyết dứt điểm để bà Duyên sớm ổn định cuộc sống, tránh tình trạng khiếu kiện kéo dài.