Yak-130 là máy bay biên chế trong lực lượng Quân đội nhân dân Việt Nam. Đây là dòng máy bay đa nhiệm thế hệ mới do Nga sản xuất.
Yak-130 thuộc dòng máy bay huấn luyện phản lực hai chỗ ngồi, máy bay có chiều dài 11,49m, sải cánh 9,84m, được trang bị hai động cơ 2.500 mã lực, trọng lượng cất cánh lớn nhất 10.290kg, với 9 giá treo mang theo 3.000kg vũ khí, tốc độ bay tối đa 1.060km/h, tầm bay cao nhất đạt 12.500m.
Đây là dòng máy bay được phát triển bởi Viện Nghiên cứu Yakovlev liên kết với Công ty Hàng không Alenia Aermacchi (Italia) cùng chế tạo một mẫu máy bay huấn luyện cho Không quân Nga.
Yak-130 - Một trong những giải pháp tổng hòa các yếu tố trên là dòng tiêm kích đa năng nhỏ, nhẹ, có thể hoạt động trong mọi điều kiện và phù hợp với những nhiệm vụ không cần sử dụng máy bay lớn. Yak-130 có thể đảm đương vai trò tấn công mặt đất với khả năng sẵn sàng chiến đấu cao và chi phí thấp.
Buồng lái của Yak-130 được trang bị màn hình hiển thị đa chức năng và công nghệ điện tử hiện đại, giúp phi công dễ dàng điều khiển các vũ khí cũng như quan sát các chỉ số quan trọng khi bay.
Với tốc độ tối thiểu chỉ 165km/giờ, Yak-130 có khả năng bay thấp bám địa hình tốt, vốn là đặc tính quan trọng của máy bay cường kích. Yak-130 được vũ trang sẽ là giải pháp tối ưu về chi phí, phản ứng nhanh trong trường hợp cần chi viện hỏa lực bằng không quân.
Một số loại vũ khí có thể kể đến dòng máy bay này có thể mang theo như: Tên lửa S-8 80mm, tên lửa S-25, tên lửa không đối không dẫn đường bằng hồng ngoại R-73, bom FAB-M62, ZB-500, KAB-500,..
Vũ khí máy bay mang theo có thể dễ dàng tiêu diệt tàu đổ bộ, bộ binh, xe thiết giáp, trực thăng, máy bay vận tải và máy bay không người lái. Thậm chí, với tên lửa không-đối-không tầm ngắn, Yak-130 hoàn toàn có thể hiệp đồng với các “anh lớn” không chiến với tiêm kích đối phương, giống như tiêm kích MiG-17 chỉ mang pháo nhưng bằng chiến thuật tốt vẫn có thể tấn công máy bay F-4 mang tên lửa.
Yak-130 còn được sử dụng trong trường hợp chống xâm nhập, khủng bố, cướp biển, tội phạm có tổ chức, Yak-130 là phương tiện tuần tra, phản ứng có thể cân bằng được các khả năng tác chiến của máy bay đa nhiệm, phù hợp với những xung đột nhỏ tầm cỡ khu vực.
Trong tình hình không xung đột, Yak-130 có vai trò quan trọng khác là trở thành phương tiện huấn luyện phi công chiến đấu hiệu quả. Với hệ thống điều khiển tương đương với các máy bay chủ lực, việc thực hành trên Yak-130 đem lại nhiều kinh nghiệm quý báu cho phi công trước khi được phép bay trên các loại máy bay hiện có cũng như sắp được trang bị. Yak-130 có độ bền cao, dễ bảo dưỡng, dễ điều khiển, tính an toàn cao nhờ tổ lái 2 người. Chi phí vận hành thấp của máy bay khiến việc đào tạo phi công đỡ tốn kém hơn, điều này khiến quá trình học tập, thực hành của phi công mới hiệu quả hơn các máy bay huấn luyện thế hệ cũ.
Yak-130 được trang bị cho Trường Sĩ quan Không quân, Quân chủng Phòng không - Không quân từ năm 2021 đến nay để phục vụ nhiệm vụ huấn luyện bay cho cán bộ, giảng viên và học viên tại đơn vị này.
Yak-130 không chỉ được sử dụng ở Nga mà còn được xuất khẩu cho nhiều quốc gia, như Belarus, Myanmar, Algeria, Bangladesh và Việt Nam.