Phẫu thuật thay khớp gối bệnh nhân hoại tử vô mạch lồi cầu đùi hiếm gặp

Bệnh nhân Nguyễn Văn Đ, 50 tuổi, ở phường Minh Khai, quận Bắc Từ Liêm (Hà Nội) đã từng thay khớp háng cách đây 4 năm, nhập viện trong tình trạng đau khớp gối nhất là khi đứng và đi lại.

Qua thăm khám, các bác sỹ phát hiện bệnh nhân bị một ổ hoại tử lớn; sau khi hội chẩn phát hiện bệnh nhân vừa có hoại tử vùng khớp háng và khớp gối rất hiếm gặp, đặc biệt là trên cùng 1 chân. Bệnh nhân bị tiêu xương gần như toàn bộ vùng bên trong khớp gối. 

Các bác sĩ tiến hành thay khớp gối.

Theo bác sỹ Nguyễn Huy Phương, Khoa Chấn thương chỉnh hình - Bệnh viện Xanh Pôn, sau thăm khám, bệnh nhân được chỉ định chụp cộng hưởng từ và phát hiện có một ổ hoại tử lớn vùng lồi cầu trong ở xương đùi bên phải. Ổ khuyết có kích thước 3x5cm. Tình trạng này của bệnh nhân rất dễ bị nhầm lẫn với các bệnh lý khác ở vùng khớp gối nên dễ bị bỏ sót. Hơn nữa, bệnh lý này không thể phát hiện với phim chụp X quang thông thường. Điểm khác biệt duy nhất với các bệnh lý thoái hóa khớp thường gặp là bệnh nhân đau ngay cả khi không vận động. 

Các bác sỹ của Khoa Chấn thương chỉnh hình đã tiến hành hội chẩn và quyết định thay khớp gối toàn phần cho bệnh nhân. Sau 90 phút phẫu thuật, bệnh nhân được thay khớp gối. Ngày thứ 8 sau mổ, bệnh nhân đã hết đau, có thể đi lại được. Theo các bác sỹ, bệnh nhân cần có một thời gian nữa để phục hồi chức năng vận động. 

Hoại tử vô mạch hay hoại tử vô khuẩn vùng xương thường gặp ở vùng khớp háng nhiều hơn là vùng lồi cầu đùi. Bệnh này không giống thoái hóa khớp, cơ chế của bệnh là tiêu xương dưới bề mặt lớp sụn. Nếu người bệnh để lâu, bề mặt sụn bị lún xuống, gây đau khiến bệnh nhân không đi lại được. Nguyên nhân của “tiêu xương” là do vùng xương ở khu vực đó bị thiếu máu nuôi dưỡng và tiêu đi. Cơ chế của bệnh này là tổn thương mạch máu cung cấp cho xương, dẫn đến nhồi máu xương, tức là xương bị tắc mạch, sau đó dẫn đến hoại tử, gây phù, làm các tế bào xương xung quanh bị tăng áp lực, nguy cơ hoại tử tăng cao. Nếu ở giai đoạn sớm, khi người bệnh bị phù, phẫu thuật viên tiến hành khoan giảm áp để các dịch xung quanh thoát ra, giúp các tế bào xương chưa chết không tiếp tục hoại tử. 

Khó khăn hơn, bệnh nhân Đ đã từng bị tiêu xương khớp háng và thay khớp háng, việc phẫu thuật thay khớp gối có độ phức tạp hơn, đòi hỏi kỹ thuật cao hơn, phẫu thuật viên phải thay toàn bộ khớp gối do ổ khớp đã bị vỡ. 

Phó Giáo sư, Tiến sỹ Trần Trung Dũng, Trưởng khoa Chấn thương chỉnh hình, Bệnh viện Xanh Pôn cho biết: "Tại Việt Nam, hoại tử xương vô khuẩn khớp háng mà phải thay khớp háng hiện lên tới 60-70% nên tỷ lệ bệnh nhân có nguy cơ bị hoại tử xương vô khuẩn khớp gối sẽ tăng cao. Với căn bệnh này, việc phát hiện và điều trị sớm mang lại hiệu quả hơn. Đối với những người mắc căn bệnh này từ 40 tuổi trở lên khi xuất hiệu triệu chứng đau khớp gối về đêm và sáng, đau tăng lên khi đứng, đi lại, nhất là khi đi lên và xuống cầu thang, cần đến bác sĩ chuyên khoa để phát hiện sớm bệnh. Với những người từ trung niên trở lên (40-50 tuổi), mức độ mất khoáng chất trong xương càng tăng lên, nguy cơ mắc bệnh về khớp nói chung và hoại tử xương cũng tăng. Nếu thấy xuất hiện các dấu hiệu trên, người dân cần đi thăm khám ở các bác sĩ chuyên khoa sâu để điều trị bệnh hiệu quả".