Ứng phó và xử lý tin sai sự thật trên không gian mạng

Đây là hoạt động nằm trong Hội nghị Bộ trưởng Thông tin ASEAN (AMRI) lần thứ 16 và các hội nghị quan chức cấp cao liên quan với chủ đề “Truyền thông: Từ thông tin tới tri thức vì một ASEAN tự cường và thích ứng” từ ngày 20 đến 23/9, tại Đà Nẵng.

Phát biểu khai mạc, Thứ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Thanh Lâm cho biết, từ năm 2017 đến nay, ASEAN đã tiến hành nhiều hoạt động nhằm tăng cường nhận thức về việc đối phó với tác hại của tin giả, bao gồm các chương trình và hội thảo để chia sẻ các chính sách quản lý, các chiến dịch nhằm nâng cao sự hiểu biết về công nghệ số cho người dân cũng như thúc đẩy việc chia sẻ kinh nghiệm giữa các cơ quan quản lý thông tin điện tử.

Những khuôn khổ và cơ chế của ASEAN đã tạo nền tảng cho các nước thành viên ASEAN tăng cường hợp tác, chia sẻ thông tin và đề xuất các giải pháp khả thi để giải quyết vấn đề này trong khu vực.

“Chúng ta đã thực hiện nhiều công việc liên quan đến xử lý tin giả. Tuy nhiên, các hoạt động chủ yếu tập trung vào việc chia sẻ các chính sách và kinh nghiệm giữa các cơ quan quản lý. Đã đến lúc chúng ta đẩy mạnh hơn sự hợp tác giữa các cơ quan quản lý truyền thông, những người đóng vai trò quan trọng trong việc tăng cường thông tin; giữa các cơ quan truyền thông tham gia truyền bá thông tin chính thống và chính xác, phát hiện, công bố và sửa chữa tin giả; giữa các cơ quan nghiên cứu như các tổ chức nghiên cứu độc lập, tổ chức xác minh và nhà cung cấp mạng xã hội để đối phó với thông tin sai lệch trong khu vực”, Thứ trưởng Bộ TT&TT nhấn mạnh.

Theo Thứ trưởng Nguyễn Thanh Lâm, diễn đàn hôm nay nhằm tạo ra một nền tảng trao đổi mở, nhằm khẳng định sự quyết tâm của các nước ASEAN trong việc giảm thiểu các tác hại từ thông tin sai lệch và tin giả. Đồng thời góp phần cho nỗ lực chung của ASEAN trong việc tạo ra một "không gian mạng đáng tin cậy và có trách nhiệm" cho người dân.

Diễn đàn bao gồm đại diện các cơ quan quản lý về thông tin điện tử của 8 nước ASEAN; cơ quan báo chí của các nước ASEAN; một số nền tảng xuyên biên giới (Google, Tiktok) và Ban thư ký ASEAN tham dự với 2 phần nội dung chính:

Phần 1 là nỗ lực của các nước ASEAN chung tay đấu tranh và xử lý tin giả, tin sai; khuyến nghị các biện pháp cho tương lai; kinh nghiệm từ các quốc gia trong khu vực và cơ quan báo chí truyền thông; các chính sách thúc đẩy hiểu biết số và chính sách truyền thông từ một số quốc gia ASEAN cũng như chính sách của các nền tảng trong xử lý tin giả, tin sai và hướng dẫn an toàn khi tham gia trực tuyến.

Phần 2 là thảo luận về các khuyến nghị, biện pháp hợp tác đối phó và xử lý tin giả, tin sai trên không gian mạng: thúc đẩy hợp tác trong khu vực ASEAN, giữa chính phủ, địa phương các nước thành viên ASEAN và các nền tảng mạng xã hội.

Phát biểu tại diễn đàn, bà Tunku Ahmad – đại diện Bộ TT&TT Malaysia chia sẻ, sự lan truyền tràn lan của tin tức giả trên Internet và mạng xã hội là một trong những vấn đề cấp bách nhất mà các chính phủ trên thế giới phải đối mặt hiện nay. Tại Malaysia, tin giả và thông tin không chính xác đã làm ảnh hưởng đến kinh tế, chính trị.

Bà Tunku Ahmad cho biết thêm, thời gian qua Chính phủ Malaysia đã ban hành các pháp lệnh xử lý, chống lại các thông tin giả. Cổng thông tin Sebenarnya.my giúp người dân truy cập kiểm tra thông tin cũng được xây dựng. Cùng với đó là thành lập nhóm thông tin phản ứng nhanh để chống lại các tin tức chưa được xác minh…

Đại diện Bộ TT&TT Indonesia cho hay, thông tin giả ảnh hưởng rất lớn, gây tổn hại hoặc phá hoại sự ổn định và an ninh của đất nước, cũng như gây xáo trộn trong xã hội. Các thông tin sai lệch này được được thiết kế và phổ biến có chủ đích với mục đích cụ thể. Bên cạnh đó, những thông tin sai lệch, nội dung mạo danh, nội dung bị bóp méo và bịa đặt cũng gây mất lòng tin, lo lắng trong công chúng.

Đại diện Bộ TT&TT Indonesia cho biết thêm, để chống lại tin tức giả và thông tin sai lệch trên các phương tiện truyền thông, Chính phủ các nước thành viên ASEAN thời gian tới cần có cách tiếp cận và hành động nhiều mặt.

Vị này đưa ra những đề xuất như: các nước cần tăng cường giáo dục lặp lại phương tiện truyền thông; chống tin giả và thông tin sai lệch tại nguồn; thúc đẩy sự hợp tác.

Bên cạnh đó, khu vực tư nhân có thể trợ giúp bằng cách hỗ trợ, phát triển hoặc đề xuất công nghệ hữu ích để xác minh tin giả. Nền tảng như Facebook, Instagram, Google và các nền tảng khác có thể áp dụng công nghệ để sàng lọc tin tức cho công chúng. Chính phủ có thể tăng cường các biện pháp phát hiện tin giả…

Ông Izzad Zanman - Cán bộ cấp cao Văn hóa và Thông tin Ban Thư ký ASEAN chia sẻ, các web thông tin giả nhắm đến mục tiêu chính trị và kinh tế. Theo vị này, để chống thông tin giả, ASEAN đã có tuyên bố chung về tác hại thông tin sai lệch trên mạng; thành lập đội phản ứng của ASEAN về tin giả - đây cũng là ý tưởng được Việt Nam đưa ra…

Đồng thời phối hợp với Google, TikTok, Nhật Bản tổ chức các hội nghị, diễn đàn, tập huấn về chống thông tin giả. Phía Google và TikTok cũng đã tạo nền tảng để phát hiện ra các thông tin giả và giải quyết vấn đề này.