Tiếp tục đổi mới tư duy, nâng cao tính nhân dân, tính Đảng trong hoạt động của Quốc hội

Dự đại hội có các đồng chí: Nguyên Tổng Bí thư Nông Đức Mạnh; Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Đảng ủy Chính phủ; Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Đảng ủy Quốc hội; các đồng chí nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Chủ tịch Quốc hội: Nguyễn Văn An, Nguyễn Sinh Hùng, Nguyễn Thị Kim Ngân; đồng chí Trần Cẩm Tú, Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư; Đỗ Văn Chiến, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; các đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Ban Bí thư, Ủy viên Trung ương Đảng, Ủy viên dự khuyết Trung ương Đảng, lãnh đạo Quốc hội, Chính phủ, các ban, bộ, ngành, đoàn thể Trung ương.

Phát biểu khai mạc, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn khẳng định, kế thừa và phát huy kinh nghiệm hoạt động của Đảng đoàn Quốc hội trước đây, Đảng bộ Quốc hội nêu cao tinh thần đoàn kết, khắc phục mọi khó khăn, đổi mới trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo, thực hiện tốt chức năng lập hiến, lập pháp, giám sát tối cao và quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước. Đảng bộ Quốc hội đã lãnh đạo, chỉ đạo hoàn thành khối lượng rất lớn các nhiệm vụ thể chế hóa các chủ trương, quyết sách chiến lược, có ý nghĩa lịch sử của Đảng, tạo cơ sở pháp lý quan trọng phục vụ yêu cầu phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, xây dựng hệ thống chính trị, phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, củng cố quốc phòng, an ninh, đối ngoại.

Đồng chí nhấn mạnh, thực tiễn đất nước đang đặt ra những vấn đề cấp bách cần giải quyết, nhân dân đang mong chờ và kỳ vọng vào những quyết sách của Đảng, Nhà nước, đòi hỏi Quốc hội phải tiếp tục đổi mới tư duy, cách làm. Đại hội có ý nghĩa rất quan trọng là cùng toàn Đảng định hình hoạt động mang tính chiến lược, thời đại, dẫn dắt sự phát triển của đất nước, đưa thể chế pháp luật trở thành lợi thế cạnh tranh, là khâu đột phá của đột phá, để đất nước vững bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

Với tinh thần ấy, Đại hội đại biểu Đảng bộ Quốc hội lần thứ I tiến hành thảo luận sâu sắc việc thực hiện nhiệm vụ chính trị, công tác lãnh đạo, chỉ đạo, những bài học kinh nghiệm; đề ra phương hướng, mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp và những đột phá phát triển của Đảng bộ trong nhiệm kỳ 2025-2030.

Phát biểu chỉ đạo đại hội, Tổng Bí thư Tô Lâm khẳng định, kết quả công tác nhiệm kỳ vừa qua đã thể hiện tinh thần trách nhiệm, sự sáng tạo và quyết tâm chính trị rất cao của Đảng bộ Quốc hội; đồng thời bước đầu khẳng định sự đúng đắn, phù hợp của mô hình tổ chức mới, phát huy vai trò lãnh đạo toàn diện của Đảng, đáp ứng yêu cầu phát triển của đất nước trong tình hình mới.

Tổng Bí thư đề nghị đại hội tiếp tục phân tích, đánh giá, nhấn mạnh thêm những chuyển biến mới trong tư duy và hoạt động, nhất là sự đổi mới trong tư duy xây dựng pháp luật, giải quyết một khối lượng công việc lập pháp rất lớn, nhiều vấn đề mới chưa có tiền lệ, nhưng vẫn bảo đảm quy trình, thủ tục theo quy định; thảo luận sâu sắc về các chỉ tiêu, những đột phá, nhiệm vụ và giải pháp chủ yếu của Đảng bộ Quốc hội nhiệm kỳ 2025-2030.

Nhấn mạnh nhiệm vụ hoàn thiện thể chế với yêu cầu “Biến cải cách thể chế thành lợi thế cạnh tranh, thành động lực phát triển”, Tổng Bí thư gợi mở thêm những yêu cầu và định hướng công tác trọng tâm để Đảng bộ Quốc hội bổ sung, hoàn thiện, thống nhất thực hiện.

Tổng Bí thư đặt ra 2 yêu cầu: Nâng cao tính nhân dân trong mọi hoạt động của Quốc hội. Đây là yêu cầu mang tính bản chất của Quốc hội. Mỗi đạo luật không chỉ là văn bản pháp lý, mà còn phải là kết tinh của trí tuệ, ý chí, nguyện vọng của nhân dân. Nâng cao tính Đảng trong hoạt động của Quốc hội. Đây là yêu cầu xuyên suốt, bảo đảm Quốc hội luôn kiên định mục tiêu độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội, đặt lợi ích quốc gia, dân tộc, quyền và lợi ích chính đáng của nhân dân lên trên hết, trước hết. Những đại biểu Quốc hội là đảng viên phải thực hiện tốt “trách nhiệm kép”, là cầu nối trực tiếp giữa Đảng với Quốc hội; giữa ý chí, nguyện vọng của nhân dân với những quyết sách hệ trọng của đất nước.

Về những định hướng công tác trọng tâm, Tổng Bí thư nêu rõ, cần tiếp tục đổi mới tư duy, tập trung lãnh đạo Quốc hội thực hiện tốt 3 chức năng quan trọng nhất là lập pháp, giám sát tối cao, quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước. Xác định lập pháp là công tác "đột phá của đột phá", không chỉ dừng lại ở việc khắc phục chồng chéo, mâu thuẫn, điểm nghẽn, mà còn phải đi trước, mở đường, dẫn dắt cho phát triển của đất nước, khuyến khích sáng tạo, giải phóng toàn bộ sức lao động, khơi thông mọi nguồn lực cho phát triển. Cần tiếp tục hoàn thiện pháp luật về thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, bảo đảm cạnh tranh lành mạnh, nâng cao năng lực hội nhập, phát triển khu vực tư nhân trở thành động lực quan trọng nhất của nền kinh tế. Đặc biệt chú trọng những lĩnh vực mới như pháp luật về kinh tế số, tài sản số, dữ liệu, năng lượng tái tạo, tăng trưởng xanh, kinh tế tuần hoàn, môi trường, biến đổi khí hậu, quốc phòng-an ninh phi truyền thống…

Tổng Bí thư nhấn mạnh, trong giai đoạn mới, giám sát tối cao phải thật sự đi vào chiều sâu, tập trung vào những vấn đề bức thiết nhất như quản lý đất đai, tài nguyên, môi trường, phòng, chống tham nhũng, lãng phí, bảo vệ quyền con người, quyền công dân... Quá trình giám sát, không chỉ “nghe báo cáo” mà phải đi thực tế, đối thoại trực tiếp với nhân dân, với đối tượng chịu tác động của chính sách; quan trọng hơn, phải truy đến cùng trách nhiệm của tổ chức, cá nhân, bảo đảm các kiến nghị sau giám sát được thực hiện nghiêm, có chế tài rõ ràng. Quốc hội cần phải thể hiện rõ bản lĩnh, trí tuệ, khách quan, công tâm khi quyết định những vấn đề hệ trọng như chiến lược phát triển kinh tế-xã hội, phân bổ ngân sách quốc gia, các dự án hạ tầng trọng điểm, chính sách an sinh xã hội, chủ trương lớn về hội nhập quốc tế, hay những vấn đề liên quan đến độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ…

Tổng Bí thư đề nghị Quốc hội, các cơ quan Quốc hội cần tiếp tục nghiên cứu cải tiến, đổi mới cách thức hoạt động bảo đảm hiệu quả, giảm tính hình thức, tăng tính thực chất. Trọng tâm là tiếp tục cải tiến việc xây dựng chương trình kỳ họp, phương thức thảo luận, tranh luận, chất vấn và trả lời chất vấn quy trình thẩm tra, tiếp xúc cử tri, giám sát... Chú trọng công tác xây dựng Đảng, nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng bộ. Gắn xây dựng tổ chức đảng trong sạch, vững mạnh với việc nâng tầm văn hóa công vụ, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, kiểm soát quyền lực trong xây dựng pháp luật. Tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ, nhất là đại biểu Quốc hội đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ. Đại biểu phải giữ mối liên hệ mật thiết, thường xuyên với cử tri, lắng nghe tâm tư, phản ánh trung thực vào nghị trường, đồng thời chịu sự giám sát của nhân dân.

Đối với các công việc trọng tâm, cấp bách trước mắt, Tổng Bí thư đề nghị Đảng ủy Quốc hội tập trung lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức thành công Kỳ họp thứ 10 - kỳ họp cuối cùng của Quốc hội khóa XV, quyết định nhiều vấn đề quan trọng của đất nước; lãnh đạo tổ chức thành công cuộc bầu cử Đại biểu Quốc hội khóa XVI và bầu cử hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2026-2031; tiếp tục đóng góp tích cực, chủ động vào thành công của Đại hội XIV của Đảng.

Sau khi nghe các báo cáo trình đại hội, đại biểu đã tham luận, thảo luận làm rõ nhiều nội dung.

Nhiệm kỳ 2020-2025, Đảng đoàn Quốc hội, Đảng ủy Quốc hội đã hoàn thành tốt các chương trình, kế hoạch đề ra từ đầu nhiệm kỳ; đồng thời lãnh đạo chủ động, xử lý kịp thời, hiệu quả nhiều nhiệm vụ phát sinh đáp ứng yêu cầu đổi mới của đất nước dưới sự lãnh đạo của Đảng.

Qua 8 tháng hoạt động, Đảng ủy Quốc hội đã thể hiện rõ vai trò lãnh đạo toàn diện, khẳng định tính đúng đắn của Trung ương trong thực hiện cuộc cách mạng sắp xếp tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong giai đoạn cách mạng mới. Công tác tham mưu, hoạch định đường lối, chính sách được coi trọng, góp phần trình Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư thông qua nhiều nghị quyết, chỉ thị, kết luận quan trọng trên tất cả các lĩnh vực kinh tế-xã hội, quốc phòng, an ninh và đối ngoại.

Công tác xây dựng, hoàn thiện chính sách, pháp luật có nhiều đổi mới, sáng tạo, cơ bản đáp ứng yêu cầu ngày càng cao trong phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới, trong đó trọng tâm là sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị, phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số quốc gia, hội nhập quốc tế trong tình hình mới, phát triển kinh tế tư nhân, đột phá về giáo dục, đào tạo, tăng cường chăm sóc sức khỏe cho nhân dân….

Việc thực hiện chức năng quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước, giám sát, kiểm toán ngày càng đi vào thực chất, góp phần tăng cường hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả trong tổ chức và hoạt động của bộ máy nhà nước. Công tác đối ngoại được triển khai toàn diện, chủ động, thích ứng với tình hình quốc tế có sự thay đổi nhanh, sâu sắc, toàn diện…

Nhiệm kỳ 2025-2030, Đảng bộ Quốc hội xác định tiếp tục đổi mới tư duy, bảo đảm sự lãnh đạo toàn diện, trực tiếp của Đảng bộ Quốc hội trong công tác lập hiến, lập pháp, giám sát, quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước, hoạt động đối ngoại của Quốc hội, lấy hoàn thiện thể chế phát triển đất nước làm khâu đột phá, khuyến khích sáng tạo, giải phóng toàn bộ sức sản xuất, khơi thông mọi nguồn lực phát triển.

Đảng bộ đã đề ra những đột phá phát triển: Lãnh đạo thể chế hóa kịp thời chủ trương, đường lối của Đảng trong công tác lập hiến, lập pháp; đưa thể chế pháp luật trở thành lợi thế cạnh tranh; rà soát pháp luật để kịp thời sửa đổi, bổ sung, ban hành mới phù hợp với thực tiễn. Bảo đảm công tác xây dựng pháp luật là “đột phá của đột phá”; xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp luật đi trước, mở đường cho phát triển của đất nước.

Đổi mới phương thức, nội dung giám sát và quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước, hoạt động giám sát phải trở thành một trong những phương thức quan trọng trong kiểm soát quyền lực nhà nước, góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động và quản lý nhà nước, tính tuân thủ pháp luật trong thực thi nhiệm vụ.

Đột phá về thu hút, bố trí, sử dụng nguồn nhân lực chất lượng cao, đội ngũ chuyên gia, nhà khoa học phục vụ hoạt động của Quốc hội, Kiểm toán nhà nước. Đẩy mạnh chuyển đổi số trong hoạt động của Quốc hội, xây dựng Quốc hội số; coi nhiệm vụ đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là khâu đột phá trong tổ chức và thực hiện chức năng, nhiệm vụ của Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội, Văn phòng Quốc hội, Kiểm toán nhà nước.

Sau 2 ngày làm việc khẩn trương, nghiêm túc, trách nhiệm, Đại hội hoàn thành toàn bộ nội dung chương trình đề ra. Đại hội đã biểu quyết nhất trí thông qua Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ Quốc hội lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030.

Đại hội đã nghe công bố Quyết định của Bộ Chính trị về việc chỉ định 21 đại biểu chính thức và 6 đại biểu dự khuyết của Đảng bộ Quốc hội đi dự Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng.