Thu nhập ngoài lãi dẫn dắt tăng trưởng của ngân hàng

Kết quả quý III/2025 của ngành ngân hàng trong báo cáo đánh giá mới được công ty chứng khoán SSI công bố cho thấy bức tranh lợi nhuận chung tiếp tục duy trì những gam màu sáng. Lợi nhuận trước thuế quý III đạt 74.900 tỷ đồng, tăng 23% so với cùng kỳ năm trước và gần như đi ngang so với quý trước và phù hợp với dự báo ngành.

Trong đó, thu nhập ngoài lãi tăng mạnh là điểm sáng nổi bật trong lợi nhuận đến từ các công ty chứng khoán thuộc sở hữu trực tiếp của ngân hàng.

Thị trường chứng khoán diễn biến thuận lợi trong kỳ đã kéo hoạt động môi giới, cho vay margin và giao dịch tự doanh lên mức kỷ lục ở nhiều công ty chứng khoán con trực thuộc. Nhờ vậy, thu nhập ngoài lãi đã góp phần bù đắp cho áp lực lên lợi suất tài sản.

Theo đó, thu nhập phí tăng 21% so cùng kỳ, thu nhập từ chứng khoán kinh doanh và chứng khoán đầu tư tăng gấp 33 lần so cùng kỳ. Yếu tố này phần lớn đến từ các công ty chứng khoán trực thuộc ngân hàng và đặc biệt tại ACB, Techcombank và VPBank.

Bên cạnh đó, tăng trưởng tín dụng trong 9 tháng đạt 14,6% so với đầu năm, mức cao nhất kể từ 2017. Trong quý III, nhóm ngân hàng TMCP tiếp tục tăng nhanh hơn nhóm ngân hàng thương mại nhà nước. Một số nhà băng ghi nhận tăng trưởng tín dụng quý mạnh gồm VPBank tăng 8,3%, Techcombank tăng 6,1%, ACB tăng 5,6% và MBBank tăng 5,5% so với quý trước.

Tuy nhiên có ngoại lệ như HDBank ghi nhận giảm 3,3% quý do bán nợ 10.500 tỷ đồng cho Ngân hàng Vikki. Nếu loại trừ giao dịch này, tăng trưởng của HDBank chỉ giảm nhẹ 1,3% quý. Động lực tăng trưởng tín dụng chủ yếu tập trung vào bất động sản, xây dựng và cho vay mua nhà.

Biên lãi ròng (NIM) toàn hệ thống giảm nhẹ 4 điểm cơ bản so với quý trước xuống mức 3,14% trong quý III/2025. Diễn biến này phản ánh áp lực chi phí huy động và cạnh tranh về lãi suất cho vay. Tuy nhiên nếu loại trừ một số yếu tố bất thường, NIM cơ bản gần như đi ngang ở mức 3,02%.

Trong quý cũng ghi nhận sự phân hóa lớn về NIM. HDBank giảm NIM mạnh do phí cam kết giải ngân sụt giảm 51,5% so quý trước. Ngược lại Sacombank mở rộng NIM nhờ ghi nhận lại khoản thu nhập lãi liên quan đến Khu công nghiệp Phong Phú, giúp lợi suất tài sản tăng 65 điểm cơ bản.

Bức tranh quý III cho thấy ngành ngân hàng đang trong giai đoạn chuyển sang cơ cấu thu nhập linh hoạt hơn. Thu nhập ngoài lãi trở thành động lực chính giúp bù đắp cho những áp lực từ chi phí huy động và các biến động tạm thời của NIM. Tín dụng phục hồi mạnh đóng vai trò bổ trợ.