UBTVQH thông qua Nghị quyết về sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, xã

Bộ trưởng Bộ Nội vụ Lê Vĩnh Tân trình bày Tờ trình dự thảo Nghị quyết về sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, xã 

Gắn với đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy tinh gọn, hợp lý

Theo Tờ trình của Chính phủ do Bộ trưởng Nội vụ Lê Vĩnh Tân trình bày, Nghị quyết quy định có 2 trường hợp thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính. Đó là, các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã phải sắp xếp khi có diện tích tự nhiên và quy mô dân số chưa đạt 50% tiêu chuẩn theo quy định tại Nghị quyết số 1211/2016/UBTVQH13 ngày 25/5/2016 của UBTVQH; khuyến khích việc sắp xếp các đơn vị hành chính còn lại để giảm số lượng đơn vị hành chính.

Bên cạnh đó, các trường hợp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã tuy có diện tích tự nhiên và quy mô dân số chưa đạt 50% tiêu chuẩn theo quy định nhưng nếu có một trong các yếu tố đặc thù như có vị trí địa lý biệt lập với các đơn vị hành chính khác; được hình thành và ổn định từ năm 1945 đến nay; có vị trí trọng yếu về quốc phòng, an ninh hoặc có đặc điểm về truyền thống lịch sử, văn hóa, dân tộc, tôn giáo, tín ngưỡng, phong tục, tập quán chưa thuận lợi cho việc sắp xếp (nếu thực hiện sắp xếp sẽ tạo bất ổn về quốc phòng, an ninh chính trị, trật tự xã hội, kìm hãm sự phát triển kinh tế-xã hội…), Ủy ban Nhân dân cấp tỉnh có trách nhiệm rà soát, báo cáo Chính phủ xem xét, quyết định việc chưa thực hiện sắp xếp.

Đặc biệt, Nghị quyết đã quy định các nội dung về sắp xếp, kiện toàn tổ chức bộ máy; về số lượng lãnh đạo, quản lý; số lượng công chức, viên chức của các cơ quan, tổ chức, đơn vị; các chế độ, chính sách thực hiện đối với cán bộ, công chức, viên chức, người lao động dôi dư; chuyển đổi các loại giấy tờ cho cá nhân, tổ chức sau khi thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã.

Để tránh những trường hợp "tranh thủ" bầu, bổ nhiệm cán bộ, tuyển dụng công chức, viên chức tại những đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã đang chuẩn bị sắp xếp, gây khó khăn thêm cho việc sắp xếp số lượng lãnh đạo, quản lý và biên chế công chức, viên chức ở các đơn vị hành chính mới sau này, Nghị quyết quy định tạm dừng việc bầu, bổ nhiệm các chức danh lãnh đạo, quản lý và tuyển dụng, tiếp nhận cán bộ, công chức, viên chức tại các cơ quan, tổ chức, đơn vị của các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã thuộc diện phải sắp xếp từ ngày Nghị quyết này có hiệu lực thi hành cho đến khi có nghị quyết của UBTVQH về việc sắp xếp đối với từng đơn vị hành chính cụ thể, trừ trường hợp khuyết người đứng đầu cơ quan, tổ chức, đơn vị mà không bố trí được người phụ trách theo quy định của pháp luật thì được bầu, bổ nhiệm chức danh đó.

Nghị quyết cũng quy định việc sắp xếp, kiện toàn tổ chức bộ máy, tinh giản biên chế và cơ cấu lại đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức thực hiện theo nghị quyết, kết luận của Đảng, quy định của Nhà nước và phù hợp với thực tế.

Thẩm tra dự thảo Nghị quyết, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Nguyễn Khắc Định cho biết, Ủy ban Pháp luật tán thành với sự cần thiết ban hành Nghị quyết với những lý do như đã nêu trong Tờ trình của Chính phủ nhằm bảo đảm thực hiện chủ trương của Đảng và Nghị quyết của QH. Ủy ban Pháp luật thống nhất với những nội dung tiếp thu của Chính phủ như trong dự thảo Nghị quyết mới. Tuy nhiên, Ủy ban Pháp luật thấy rằng, việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã không chỉ liên quan đến tổ chức bộ máy và biên chế trong các cơ quan nhà nước mà còn gồm tổ chức bộ máy, biên chế trong các cơ quan Đảng, đoàn thể. Những nội dung này không thuộc phạm vi điều chỉnh trong nghị quyết của UBTVQH.

Do đó, Ủy ban Pháp luật kiến nghị UBTVQH (hoặc Đảng đoàn QH), sau khi ban hành Nghị quyết này, cần có văn bản đề nghị các cơ quan, tổ chức có liên quan, theo thẩm quyền, có trách nhiệm hướng dẫn, chỉ đạo việc sắp xếp tổ chức bộ máy, biên chế và giải quyết chế độ, chính sách đối với cán bộ, công chức, viên chức, người lao động thuộc các cơ quan, tổ chức, đơn vị trong toàn hệ thống chính trị ở những địa phương thực hiện sắp xếp để bảo đảm tính kịp thời, đồng bộ, thống nhất và giải quyết tốt các vấn đề liên quan đến tâm tư, nguyện vọng, quyền lợi chính đáng, hợp pháp của các đối tượng có liên quan.

Đa số thành viên UBTVQH nhất trí cho rằng, việc ban hành Nghị quyết này là cần thiết.

Liên quan đến quy định HĐND các cấp thông qua phương án, đề án sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã, điều 7 dự thảo Nghị quyết nêu rõ: Việc thảo luận, biểu quyết về chủ trương sắp xếp đơn vị hành chính được thực hiện tại kỳ họp HĐND. Trường hợp không thể tổ chức kỳ họp HĐND mà cần quyết định ngay để bảo đảm kịp tiến độ sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã theo kế hoạch, lộ trình của cấp có thẩm quyền thì Thường trực HĐND xem xét, quyết định việc gửi phiếu biểu quyết để đại biểu HĐND thực hiện việc biểu quyết. Phiếu biểu quyết được gửi kèm theo toàn bộ hồ sơ về nội dung có liên quan cùng với báo cáo ý kiến của Thường trực HĐND, dự thảo Nghị quyết của HĐND và yêu cầu về thời hạn gửi lại phiếu biểu quyết. Kết quả biểu quyết phải được báo cáo HĐND tại kỳ họp gần nhất.

Băn khoăn với quy định này, Tổng Thư ký QH, Chủ nhiệm VPQH Nguyễn Hạnh Phúc cho rằng, việc sáp nhập đơn vị hành chính cấp xã, huyện là việc quan trọng, nhạy cảm, do đó không nên xin phiếu mà nên tổ chức họp HĐND để thảo luận, biểu quyết.

Phó Chủ tịch QH Uông Chu Lưu nhấn mạnh, đây là vấn đề quan trọng, rất phức tạp, nhạy cảm, thực hiện chủ trương của Trung ương, sắp xếp tinh gọn bộ máy đơn vị hành chính hiệu lực, hiệu quả. Theo Nghị quyết 37 của Bộ Chính trị, trong năm 2019 cơ bản sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã chưa đạt 50% tiêu chuẩn về diện tích tự nhiên và quy mô dân số. Nghị quyết lần này tập trung giải quyết thực hiện nhiệm vụ trong năm 2019 là đối với đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã chưa đạt cả 2 tiêu chí về diện tích và quy mô dân số. Ngoài ra, theo hướng dẫn chỉ đạo của Bộ Chính trị, cân nhắc tính toán đến các yếu tố về đặc thù lịch sử, truyền thống, phong tục, tập quán, tín ngưỡng, tôn giáo, điều kiện địa lý tự nhiên.

Sau khi thảo luận, 100% Ủy viên UBTVQH có mặt tán thành thông qua dự thảo Nghị quyết. Theo đó, các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã thuộc diện sắp xếp trong giai đoạn 2019 - 2021 bao gồm các trường hợp thành lập, nhập, giải thể, điều chỉnh địa giới đơn vị hành chính huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh. Đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã thuộc diện sắp xếp có diện tích tự nhiên và quy mô dân số chưa đạt 50% số tiêu chuẩn quy định tại Nghị quyết số 1211/2016/UBTVQH13 của UBTVQH về tiêu chuẩn của đơn vị hành chính và phân loại đơn vị hành chính. Việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã phải gắn với đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy tinh gọn, hợp lý, hoạt động hiệu lực, hiệu quả; thực hiện tinh giản biên chế, cơ cấu lại và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, người lao động; giải quyết chế độ, chính sách hợp lý đối với cán bộ, công chức, viên chức, người lao động..

Thành lập thị xã Mỹ Hào, Hưng Yên và thị trấn Vĩnh Viễn, huyện Long Mỹ, Hậu Giang

Cũng trong chiều cùng ngày, UBTVQH xem xét, quyết định việc thành lập thị xã Mỹ Hào, thuộc tỉnh Hưng Yên và thị trấn Vĩnh Viễn thuộc huyện Long Mỹ, tỉnh Hậu Giang.

Trình bày Báo cáo thẩm tra Đề án của Chính phủ về việc thành lập thị trấn Vĩnh Viễn thuộc huyện Long Mỹ, tỉnh Hậu Giang, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Nguyễn Khắc Định cho biết, theo Đề án của Chính phủ, thực hiện Nghị quyết số 933/NQ-UBTVQH13 ngày 15.5.2015 của UBTVQH về việc thành lập thị xã Long Mỹ thuộc tỉnh Hậu Giang thì huyện Long Mỹ còn lại 260,07km2 diện tích tự nhiên, dân số 84.423 người và 8 xã trực thuộc. Kể từ khi chia tách vào năm 2015 đến nay, huyện Long Mỹ chưa có thị trấn huyện lỵ.

Xã Vĩnh Viễn nằm ở phía Bắc huyện Long Mỹ, là trung tâm hành chính, kinh tế, văn hóa, xã hội, an ninh, quốc phòng của huyện Long Mỹ, nơi đặt trụ sở của các cơ quan Đảng, chính quyền, đoàn thể của huyện Long Mỹ. Xã có vị trí thuận lợi về giao thông, có vai trò quan trọng đối với sự phát triển kinh tế - xã hội của huyện Long Mỹ. Trong thời gian qua, xã Vĩnh Viễn đã được chú trọng đầu tư xây dựng và phát triển thành một trong những đô thị phía Tây Nam của tỉnh Hậu Giang. Những thay đổi về kinh tế - xã hội và quá trình đô thị hóa ở xã Vĩnh Viễn đã đặt ra yêu cầu phải thành lập mô hình quản lý chính quyền đô thị để đáp ứng nhu cầu của địa phương. Do đó, việc thành lập thị trấn Vĩnh Viễn thuộc huyện Long Mỹ, tỉnh Hậu Giang là cần thiết.

Về tiêu chuẩn về quy mô dân số, tính đến 31.12.2017, xã Vĩnh Viễn có 11.142 người (quy định từ 8.000 người trở lên), tiêu chuẩn này được đánh giá là đạt. Về diện tích tự nhiên, xã Vĩnh Viễn có 40,72km2, trong khi theo quy định từ 14 km2 trở lên), tiêu chuẩn này đạt. Tiêu chuẩn về phân loại đô thị, hiện đô thị Vĩnh Viễn đã được UBND tỉnh Hậu Giang công nhận đạt tiêu chí đô thị loại V tại Quyết định số 2402/QĐ-UBND ngày 19.12.2017, tiêu chuẩn này đánh giá đạt. Tiêu chuẩn về cơ cấu và trình độ phát triển kinh tế - xã hội, xã Vĩnh Viễn đáp ứng các tiêu chuẩn về cân đối thu, chi ngân sách , tỷ lệ hộ nghèo trung bình 3 năm gần nhất và tỷ lệ lao động phi nông nghiệp nội thành, nội thị theo quy định tại Phụ lục 1 của Nghị quyết số 1211, tiêu chuẩn này được đánh giá đạt. Như vậy, xét tiêu chuẩn thành lập thị trấn thì xã Vĩnh Viễn đạt 4/4 tiêu chuẩn theo quy định tại Nghị quyết số 1211.

Thẩm tra Đề án thành lập thị xã Mỹ Hào và 7 phường thuộc thị xã Mỹ Hào, tỉnh Hưng Yên, Chủ nhiệm Ủy ban Nguyễn Khắc Định cho biết, qua thẩm tra, xem xét Đề án trên cơ sở nghiên cứu, đánh giá kỹ sự phù hợp với chủ trương của Đảng về sắp xếp đơn vị hành chính, việc đáp ứng các điều kiện, tiêu chuẩn theo quy định của pháp luật hiện hành, Ủy ban Pháp luật thấy rằng: Việc thành lập thị xã Mỹ Hào và 7 phường thuộc thị xã Mỹ Hào, Hưng Yên là cần thiết. Huyện Mỹ Hào và các đơn vị hành chính cấp xã dự kiến thành lập phường đều đáp ứng các tiêu chuẩn và điều kiện thành lập thị xã, phường theo quy định của pháp luật và phù hợp với chủ trương của Đảng về sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã. Hồ sơ Đề án, trình tự, thủ tục lập Đề án đã đáp ứng đủ quy định của pháp luật.

Trên cơ sở đó, Ủy ban Pháp luật đề nghị UBTVQH ban hành Nghị quyết về việc thành lập thị xã Mỹ Hào, thuộc tỉnh Hưng Yên và 7 phường thuộc thị xã Mỹ Hào.

Qua thảo luận, 100% số thành viên UBTVQH có mặt tán thành thông qua Nghị quyết thành lập thị trấn Vĩnh Viễn thuộc huyện Long Mỹ tỉnh Hậu Giang và Nghị quyết về thành lập thị xã Mỹ Hào, thuộc tỉnh Hưng Yên và 7 phường thuộc thị xã Mỹ Hào.