Thói quen ăn mặn làm tăng nguy cơ bệnh huyết áp cho người Việt

TS Trương Đình Bắc - Phó Cục trưởng Cục Y tế dự phòng cho biết, các bệnh không lây nhiễm là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong tại Việt Nam. Cứ 10 người chết thì có 7 người chết do các bệnh không lây nhiễm. Dẫn chứng cho nhận định này, TS Trương Đình Bắc cho biết thêm, năm 2012 Việt Nam có 520.000 ca tử vong trong đó tử vong do các bệnh không lây nhiễm chiếm tới 73% (179.000 ca); có 43% ca tử vong trước 70 tuổi; gánh nặng bệnh tật do bệnh không lây nhiễm chiếm 66% tổng gánh nặng.

Ước tính Việt Nam có 12 triệu người tăng huyết áp, nhưng mới phát hiện được 43% và chỉ 14% được quản lý điều trị, còn 56,9% không được phát hiện. Với bệnh đái tháo đường, Việt Nam có hơn 3 triệu người mắc, mới phát hiện được 31% và quản lý điều trị khoảng 29%. Còn lại 68,9% không được phát hiện, đồng nghĩa với không được kiểm soát, điều trị.

TS Kidong Park - Trưởng đại diện Tổ chức Y tế thế giới (WHO) tại Việt Nam

Theo TS Kidong Park - Trưởng đại diện Tổ chức Y tế thế giới (WHO) tại Việt Nam, các yếu tố nguy cơ dẫn đến bệnh lý kể trên bao gồm hút thuốc, uống rượu bia, ăn ít rau, ăn nhiều muối cũng như thiếu hoạt động thể lực chiếm tỷ lệ cao. Bên cạnh đó, các yếu tố như: Thừa cân, béo phì, tăng huyết áp, tăng đường máu, rối loạn lipid máu làm tăng nguy cơ mắc bệnh.  

Đặc biệt, phải nhấn mạnh, tiêu thụ nhiều muối là yếu tố nguy cơ rất quan trọng đối với tăng huyết áp. Tại Việt Nam, ước tính tiêu thụ muối trung bình là 9,4g, gần gấp đôi mức khuyến nghị của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) dưới 5g/người/ngày. Lượng tiêu thụ muối hàng ngày ở nam là 10,5g/ngày; ở nữ là 8,3g/ngày/người. Điều này dẫn đến bệnh đái tháo đường và tăng huyết áp là 2 nguyên nhân quan trọng của bệnh tim mạch, là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu tại Việt Nam, chịu trách nhiệm cho 1/3 số ca tử vong ở Việt Nam hằng năm.

Điều đáng nói, dù gây ảnh hưởng rất nghiêm trọng đến sức khoẻ, tính mạng cộng đồng nhưng ý thức, nhận thức về bệnh chưa nhiều rõ rệt. Số liệu điều tra cho thấy, có một khoảng trống rất lớn với bệnh tăng huyết áp và đái tháo đường ở người Việt.

“Quá nửa bệnh nhân tăng huyết áp không biết tình trạng huyết áp của họ. 2/3 bệnh nhân đái tháo đường không biết tình trạng đường huyết của họ. Chỉ có 12% bệnh nhân tăng huyết áp và ít hơn 30% bệnh nhân đái tháo đường nhận được dịch vụ quản lý bệnh tại các cơ sở y tế”, Trưởng Đại diện WHO tại Việt Nam chia sẻ. 

Người Việt đang sử dụng muối nhiều gấp đôi so khuyến cáo tổ chức y tế thế giới

Trước tình hình các bệnh không lây nhiễm gia tăng, Việt Nam đã có những cam kết mạnh mẽ để giải quyết các vấn đề trên. Nghị quyết số 20-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng về tăng cường công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân trong tình hình mới đặt ra mục tiêu đến năm 2025 có 95% và đến 2030 có 100% số trạm y tế xã, phường, thị trấn thực hiện dự phòng, quản lý, điều trị một số bệnh không lây nhiễm.

Hiện nay, Bộ Y tế đang trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chương trình sức khỏe Việt Nam nhằm giải quyết các yếu tố nguy cơ sức khỏe, trong đó có các giải pháp giảm tiêu thụ muối và thúc đẩy lối sống lành mạnh. Bộ Y tế cũng đang hành động mạnh mẽ để kiện toàn mạng lưới y tế và tăng cường y tế cơ sở nhằm nâng cao hiệu quả phòng, chống bệnh không lây nhiễm và chăm sóc sức khỏe nhân dân.

Tại hội nghị, các đại biểu đều cho rằng, nguyên nhân cơ bản của các bệnh không lây nhiễm gia tăng là do tuyến y tế cơ sở, đặc biệt là các trạm y tế xã hiện nay còn chưa triển khai hoạt động dự phòng, phát hiện sớm, quản lý điều trị bệnh không lây nhiễm.

Vì vậy, ngành y tế cần tăng cường quản lý bệnh tăng huyết áp, đái tháo đường và truyền thông giảm ăn muối tại các trạm y tế xã như: Khám, chẩn đoán, quản lý điều trị ngoại trú bệnh tăng huyết áp đơn thuần và tăng huyết áp ổn định ở tuyến trên chuyển về. Ngoài ra, trạm y tế xã cần tư vấn, dự phòng thừa cân, béo phì, tiền đái tháo đường; phát hiện ca nghi ngờ đái tháo đường chuyển tuyến trên chẩn đoán xác định, đồng thời quản lý, cấp thuốc ngoại trú cho bệnh nhân ổn định theo đơn chỉ định do tuyến trên chuyển về; truyền thông nâng cao hiểu biết, thay đổi hành vi của người dân để giảm lượng muối trong khẩu phần ăn hàng ngày...